مهندس مهران خائفی درگفتوگو با ایسنا، درباره وضعیت اجرای پیوست سلامت که در برنامه پنجم توسعه نیز به مطرح شده، اظهار کرد: تدوین پیوست سلامت، پیرو مصوبه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی کشور در سال 1392، توسط سازمان برنامه و بودجه به دستگاههای اجرایی ابلاغ شد. به این ترتیب دستگاههای اجرایی که مشمول پیوست سلامت میشدند، باید نماینده خود را مشخص میکردند و دوره آموزشی لازم را در این خصوص میگذراندند. این بحث همچنین به صورت همزمان در مراکز 31 استان کشور و در کارگروه سلامت و امنیت غذایی استانها شروع شده و در حال ارائه است.
به گفته وی، نیروگاههای گازی، سیکل ترکیبی و هستهای، صنایع نفت، گاز و پتروشیمی شامل پالایشگاهها و پتروشیمی، صنایع سنگین شامل کارخانجات ذوب، فولاد نورد و شکل دهی، طرحهای خدماتی مانند تصفیه خانه فاضلاب، مراکز دفع و دفع پسماندها و بیمارستانهای بزرگ، طرحهای کشاورزی مانند کشتارگاههای بزرگ صنعتی دام و طیور، شهرکهای دامداری، دامپروری و شهرکهای گلخانهای، طرحهای زیربنایی مثل فرودگاه، سد و شهرهای جدید شامل طرحهای کلان توسعهای میشوند و باید پیش از اجرای هر پروژه جدید، پیوست سلامت آن را تدوین کنند.
رییس دبیرخانه پیوست سلامت وزارت بهداشت در ادامه، به ابعاد مختلف پیوست سلامت اشاره و عنوان کرد: یک طرح کلان توسعهای میتواند سه بعد سلامت جسم، روان و اجتماعی را در محدوده اطراف خود، تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل مجریان آن پیش از اجرا، به غیر از توجیه مالی و اشتغالی این طرح، باید آثار مثبت و منفی طرح را شناسایی و به وزارت بهداشت معرفی کنند.
خائفی همچنین بیان کرد: مجریان این طرحها باید بعد از شناسایی این آثار، راهکار حذف و کاهش آن را نیز ارائه دهند. وزارت بهداشت کارگروهی را برای این موضوع ایجاد کرده که در نهایت گزارش پیوست سلامت طرح مورد نظر را تایید یا رد خواهد کرد.
وی با بیان اینکه تاکید پیوست سلامت، سلامتنگری است و دستگاه مجری باید آسیبهای طرح را کاهش دهد، اظهار کرد: این آثار نباید منتهی به درمان و افزودن هزینههای گزاف بر دوش وزارت بهداشت و مردم شود. وقتی گزارش پیوست برای طرح تهیه نشود، میتواند آثاری منفی بر سلامت مردم داشته باشد.
رییس دبیرخانه پیوست سلامت وزارت بهداشت، در ادامه به برخی آثار پروژههای توسعهای نیز اشاره کرد و گفت: حضور پالایشگاه و پتروشیمی در فازهای مختلف، آلایندههایی را به آب، هوا و خاک میدهد که با توجه به وضعیت موجود شاخصهای بهداشتی آن منطقه، میتواند بعضی از بیماریها را تشدید کند. در چنین پروژههایی، ممکن است بیماری مالاریا به علت اجرای طرح، دوباره بازگردد و محیط مناسبی را برای رشد پشه آنوفل ایجاد کند.
خائفی همچنین به آسیبهای اجتماعی این طرحها نیز اشاره کرد و افزود: در مجموعهای که تعداد زیادی مشغول به کار هستند، احتمال بروز آسیبهایی مانند اعتیاد، مصرف مواد مخدر و انتقال ایدز بالا میرود. در عین حال باید به وضعیت رفاه و شاخص نشاط افراد شاغل در مجموعه نیز توجه شود تا از بروز این آسیبها جلوگیری کنیم. علاوه بر آن سلامت مردم آن منطقه نیز باید مد نظر قرار داده شود.
رییس دبیرخانه پیوست سلامت وزارت بهداشت، درباره آثار اقتصادی پیوست سلامت نیز توضیح داد و گفت: سازمان جهانی بهداشت در سال 2013، اعلام کرد که یک دلار سرمایه گزاری در زمینه بیماریهای غیر واگیر، هفت تا 10 دلار بازگشت سرمایه دارد. پیوست سلامت در دنیا سابقه زیادی ندارد؛ از سال 2003 سازمان بهداشت جهانی این موضوع را برای همه کشورها مطرح کرد. دنیا نیز به این نتیجه رسیده است که باید مسائل مرتبط با سلامتی یک پروژه توسعهای دیده و ارزشیابی شود. در ابتدای هر کاری برخی مقاومتها صورت میگیرد ولی از وزراتخانههای مختلف، همکاری رضایت بخشی دیدیم و در حال همراه شدن هستند.
به گفته رییس دبیرخانه پیوست سلامت وزارت بهداشت، این پیوست برای صاحبان صنایع، با توجه به سیاستهای کلی سلامت ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، قانون برنامه پنجم توسعه و مصوبه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، الزام قانونی دارد.