حالا به شلوغي اين مسير، مناسبت‌هايي خاص چون نيمه‌شعبان و نوروز و عاشورا و تاسوعا و امثالهم را هم اضافه كنيد تا درك كنيد چه حجمي از جمعيت راهي اين شهر مي‌شوند. سالروز وفات حضرت معصومه(س) بهانه‌اي است تا خيلي از هموطنان راهي اين شهر شوند. ديدني‌هايي در اين شهر وجود دارد كه مي‌توانيد در اين يكي دو روزي كه راهي‌اش هستيد، به آنها سر بزنيد. نگاهي به اين تماشايي‌هايي كه غالبا رنگ و بوي ديني دارند مي‌اندازيم.
- قبرستان شيخان
در همين نزديكي
از خيابان ارم كه به سمت حرم حضرت معصومه(س) مي‌رويد، دست چپ‌تان چند پله بالاتر، قبرستاني است كه كوچك، ولي در باطن خودش بزرگ است. شهداي گرانقدر و علماي جليل‌القدري اينجا دفن شده‌اند؛ ازجمله زكريا بن ادريس و پسرعمويش زكريا بن آدم و برادرزاده او آدم بن اسحاق بن آدم (از اصحاب ائمه اطهار عليهم‌السلام) و ميرزاي قمي و ميرزا جواد آقا ملكي تبريزي، آخوند ملامحمد طاهر قمي، حاج ميرزا محمد ارباب و... . عكس شهدا را هم قاب شده، در يكي، دو كنج اين قبرستان نصب كرده‌اند؛ چرا كه بخشي از اين محل نيز آرامگاه شهداي اين شهر است. خوبي اين قبرستان در آن است كه هم نزديك حرم بي‌بي است و هم هميشه مي‌توانيد به آن سر بزنيد.
- خانه يزدان‌پناه
معماري ناب ايراني
اين خانه، به اواخر دوره قاجار و اوايل پهلوي برمي‌گردد و حوالي بازار قديم است. قدمت آن را به 120سال قبل مربوط دانسته‌اند؛ خانه‌اي واقع در محله‌هاي باغ‌پنبه قم. اين عمارت، از نمونه‌هاي قابل‌اعتناي معماري فاخر ايراني بوده و 10تا اتاق داشته. از نكات جالب آن، اتاق‌هاي زمستان‌نشين آن است كه جهت آنها رو به آفتاب بوده تا در فصول سرد، گرمايي طبيعي داشته باشد. هم‌اكنون، اين عمارت هفت اتاق دارد و راهروهاي پيچ در پيچ آن، سابقا مانع ديد اغيار به حريم خانه بوده. اين خانه را، مي‌توانيد در خيابان باجك، انتهاي كوچه يازدهم پيدا كنيد.
- مدرسه فيضيه قم
سفر به تقاطع علم
لابد درباره مدرسه فيضيه قم زياد شنيده‌ايد. تا اسم اين مدرسه مي‌آيد، همگي ياد وقايع انقلاب و حمله به اين مدرسه و... مي‌افتيم. اما 2نكته جالب درباره اين مدرسه وجود دارد؛ يكي اينكه خيلي نزديك به حرم حضرت معصومه(س) است؛ درست چسبيده به حرم و وقتي به زيارت مي‌رويد، مي‌توانيد نگاهي به آن بيندازيد. دوم اينكه تاريخش بر مي‌گردد به سده‌هاي ميانه دوران تاريخي پس از اسلام، باورتان مي‌شود؟ حتي به‌عنوان اثر ملي هم ثبت شده است. اين مدرسه، در نيمه اول قرن سيزدهم هجري، جايگزين مدرسه آستانه شد. نكته جالب‌تر اينكه مدرسه آستانه، تاريخش به ميانه قرن ششم هجري برمي‌گردد! و شگفت اينكه بيشتر مردم به واسطه عدم‌اطلاع از اين گذشته تاريخي، از كنار اين مدرسه بي‌تفاوت عبور مي‌كنند، درحالي‌كه اگر همين بنا در يك كشور ديگر واقع شده بود، كلي بايد صف مي‌ايستادند تا از آن بازديد كنند.
- خانه تاريخي زند
يك موزه مردم‌شناسي
معمولا در هر شهري، جايي را به موزه مردم‌شناسي و قوم‌شناسي آن منطقه اختصاص داده‌اند؛ ازجمله شهر قم. در اين شهر، خانه تاريخي زند با 130سال قدمت را داريم كه از دوران قاجار به جا مانده است. اين خانه، در بافت قديمي اين شهر (محله گذرقلعه) واقع شده و نمادي از معماري اصيل ايراني است؛ شامل خانه‌اي با 2حياط و 14اتاق و درها و پنجره‌هاي چوبي از جنس گردو و ون و 14ستون سنگي مالك اين خانه، حاجي‌خان و حاج علي از دوره قاجاريه بوده‌اند.
- خانه تاريخي ملاصدرا
سلامي به فيلسوف
به كهك در جنوب قم كه برويد، خانه تاريخي ملاصدرا واقع در محله چال‌حمام معروف است؛ يك كهك است و يك خانه قديمي اين فيلسوف شهير. روزگاري مخروبه شد و نقش اصطبل را بازي مي‌كرد اما بعدها بازسازي شد تا به يادگار بماند. البته كماكان بخشي از اين خانه از دست رفته است ولي كليت آن حفظ شده؛ از جمله طراحي شبستاني آن. اين خانه از خشت خام، ملات گل و تيرهاي چوبي ساخته شد و سقفي بلند و پوششي گنبدي دارد و بيشتر شبيه امامزاده‌هاي دوران صفوي است.
- مقابر باغ گنبد سبز
آرامش كنار آرامگاه
مقابر باغ گنبد سبز هم ثبت ملي شده‌اند و به قرن هشتم هجري قمري برمي‌گردند. در فرهنگ قديمي معماري ايراني، به برج‌هاي آرامگاهي معروف بودند. اين مجموعه سه برج را شامل مي‌شود كه درون باغچه‌اي به نام باغ سبز، در انتهاي خيابان چهارمردان و جنب گلزار شهدا جا خوش كرده‌اند. هنر گچبري به‌كار رفته در آنها واقعا تماشايي و منحصر به فرد است. به استناد كتيبه‌هاي موجود، دو تا از اين گنبدها آرامگاه خاندان صفي، از فرمانروايان مستقل شهر قم در قرن هشتم قمري است اما گنبد سوم مشخص نيست براي كيست.
- امامزاده عبدالله
سلامي به نواده امام
امامزاده‌اي است باصفا، نزديك يك رودخانه و در فضايي مناسب. منتسب به نوادگان امام سجاد(ع) است و در نزديكي‌هاي قلعه صدري قم واقع شده. اين بقعه، داراي بنايي چهارضلعي است. احتمال مي‌دهند كه بخشي از معماري اين بقعه به زمان قاجاريه برگردد. در ورودي و فضاي داخلي بقعه، كاشيكاري رنگي و جالبي دارد. اين امامزاده، در مسير قم به اصفهان قرار دارد و هم گردشي مذهبي را براي شما به ارمغان مي‌آورد، هم سياحتي طبيعي را.
- شهري با همه جاذبه‌هايش
كاروانسراها از جاذبه‌هاي جالب استان قم محسوب مي‌شوند؛ ازجمله كاروانسراي دير گچين، منظريه، طينوج، قلعه سنگي، پاسنگان، دلاك و... .
بناهاي طبيعي نمكي نيز از ديگر جاذبه‌هاي استان قم است؛ همچون گنبد نمكي يزدان، حوض سلطان و... .
بيشتر مردم قم براي گشت و‌گذار داخل شهري كوتاه همراه با خانواده، به بوستان‌ها و رستوران‌ها و راسته‌هاي خاصي از شهر مي‌روند. بوستان‌هاي علوي، پارك كهك، پارك بنيادي، پارك آب و تاب (براي تفريحات آبي)، رنگين‌كمان و... از اين جمله‌اند.
به ميل‌هاي تاريخي هم مي‌توانيد سر بزنيد؛ مثل ميل سنگي چاهك، ميل صفرعلي، ميل امامزاده عبدالله، ميل بابك و... .
شهر دستجرد با 27روستا را هم فراموش نكنيد؛ گردشگران زيادي به آنجا و روستاهاي اطراف مي‌روند. شما هم حتما سري به اين شهر نزديك قم بزنيد.
- بازار قديم قم؛ يادي از سنت‌هاي نيكو
بازارهاي قديمي هر شهري، جزو نقاط ديدني آن شهر هستند؛ خاصه با حضور مدارس علميه و مساجد و نوع معماري ديني‌اي كه دارند. بازار قديم قم نيز از اين قاعده جدا نيست. اثر تاريخي و ديدني قم، دو راسته سرپوشيده با پوشش گنبدي، به قاعده رايج بازارهاي قديمي دارد. سرپوشيده‌بودن اين بازار، در سرماي امروز و گرماي غالب اين شهر در ماه‌هاي ديگر، گردش و سياحت در آن را راحت‌تر مي‌كند. دريچه‌هايي كه در پوشش‌هاي گنبدي سقف بازار قرار دارند، امكان رد و بدل شدن هوا را در آن فراهم ساخته. اين بازار، بناهايي دارد كه قدمت‌شان حتي به دوره سلجوقي- ايلخاني هم مي‌رسد. البته بافت غالب آن به دوره صفوي و قاجاري بر مي‌گردد. در دوره صفويه، اينجا مسجد‌جامعي واقع بوده كه به عرف شهرهاي ديني و قديمي، باقي بازار دور و بر آن شكل گرفته.