کشور هند با مشکل بی‌سوادی روبه‌رو است و بسیاری از مردم بی‌سواد هستند. در قرن نوزدهم تنها 3 درصد از مردم تحصیل می‌کردند که این رقم پس از پیدایش دوره استعمار انگلیس که 150 سال ادامه داشت، به 14 درصد رسید.
در سال 1947 که دولت هند به استقلال رسید اقدامات مفیدی در امر آموزش انجام شد به طوری که تعداد افراد تحصیل کرده تا آغاز سال 1991 به 21/52 درصد افزایش یافت پس از به استقلال رسیدن، دولت تلاش‌های گسترده‌ای برای مبارزه با بی‌سوادی آغاز کرد و برنامه‌هایی با هدف بهتر شدن نظام آموزش ابتدایی به اجرا درآورد تا از طریق جذب کودکان به مدرسه میزان بی‌سوادی را کاهش دهد.
همچنین اقدامات مفیدی برای آموزش بزرگسالان با نظارت شورای ملی آموزش انجام شد.
کمیته ملی آموزش به هدف مبارزه با بی‌سوادی در سال 1988 شکل گرفت و تلاش‌های زیادی برای دستیابی به هدف فوق انجام شد، به طوری که در آغاز سال 1995، 8 میلیون نفر در گروه سنی 15 تا 35 سال باسواد شدند. کمیته ملی آموزش هند هم‌اکنون برای از بین بردن بی‌سوادی در میان 100 میلیون جوان تلاش زیادی می‌کند و برنامه‌های آموزشی بزرگسالان در مناطق مختلف کشور براساس جدول زمانی محدود به اجرا درمی‌آید.
برنامه‌های آموزشی بزرگسالان در 401 ایالت به اجرا درمی‌آید که شامل 139 میلیون نفر می‌شود. در 166 استان نیز میزان بی‌سوادی کمتر شده و دولت برای گرایش مردم به تحصیل در مراحل آموزش عالی می‌کوشد.
نظام آموزشی هند شامل مرحله آمادگی، دبستان، راهنمایی، دبیرستان و مرحله آموزش عالی می‌باشد. در مرحله مهدکودک و آمادگی کودکان خواندن و نوشتن می‌آموزند و از سن 5 سالگی وارد مدارس ابتدایی می‌شوند و تا کلاس چهارم تحصیل می‌کنند. آنها در سن 9 سالگی وارد مدارس راهنمایی می‌شوند و تا 12 سالگی در کلاس هفتم تحصیل می‌کنندو مقطع راهنمایی را به پایان می‌رسانند.
به دلیل فقر و تنگدستی خانواده‌های هندی هر 25 دانش‌آموز از یک کتاب استفاده می‌کنند و دائماً صفحات کتاب را میان خود مبادله می‌کنند تا مفاهیم آموزشی موجود در آن را بخوانند. اما با این وجود بعضی از دانش‌آموزان هندی آوازه خوبی در علم کسب می‌کنند و این امر دانشگاه‌های آمریکایی را برانگیخته و با اختصاص بورسیه تحصیلی، زمینه تحصیل آنان را فراهم کنند. مثلاً دانشگاه ماریلند آمادگی خود را برای پذیرش دانشجویان اعلام کرده و به آنان بورسیه تحصیلی در آمریکا می‌دهد.
اهداف آموزش ابتدایی
1 - فراهم کردن امکان تحصیل برای دختران و پسران در مدرسه و کاهش اختلافات آموزشی هر دو جنس به کمتر از 5درصد.
2 - کاهش تعداد دانش‌آموزان مردودی در دوره دبستان به کمتر از 10درصد.
3 - دستیابی به 25درصد از اهداف تعیین شده و خودکفایی آموزشی در مدارس ابتدایی
4 - جذب کودکان برای تحصیل در مدارس ابتدایی رسمی و غیررسمی.
5 - حمایت از توان موسسات آموزشی منطقه‌ای، ایالتی و استانی و برنامه‌ریزی برای آموزش ابتدایی و مدیریت و سازماندهی آن. برنامه‌های فوق از سال 1994 در 42 استان در 7 ایالت هند به اجرا درمی‌آید و آژانس‌های متعددی از برنامه‌های فوق حمایت مالی می‌کنند.
پیش بینی می‌شود که برنامه‌های آموزشی فوق در ایالت‌هایی که آمارهای بی‌سوادی زنان بالاتر است نیز به اجرا درآید. ضمنا بانک بین‌المللی نیز در مرحله اول از اجرای برنامه‌های آموزشی با ارائه اعتبارات مالی به ارزش 260میلیون دلار موافقت کرده است.
آموزش همگانی
دولت هند در سال 1968 سیاست ملی آموزشی را به منظور بهتر شدن کیفیت خدمات آموزشی و به وجود آمدن شرایط تحصیل برای اقشار مختلف جامعه به خصوص دختران که اغلب آنها از نعمت تحصیل محروم بودند پایه‌گذاری کرد و با اجرای برنامه آموزشی میراث فرهنگی همگام با اهداف آموزشی را در میان نسل‌های آینده تبلیغ و ترویج کرد. دولت هند در سال 1986 سیاست ملی آموزش را توسعه داد تا امکان راهیابی فرزندان اقشار مختلف جامعه به مدارس فراهم شود و تا امروز این سیاست را ادامه داده است.
در سال 1992 نیز برنامه‌های کاری برای دستیابی به راه‌های اجرای سیاست ملی آموزش و سرمایه‌گذاری در آن مشخص شد و به اجرا درآمد.
شورای ملی پژوهش و تحقیقات آموزشی در سال 1961 با هدف بهتر شدن کیفیت آموزش، ارتقای قابلیت معلمان و ارائه شیوه‌های مختلف آموزشی و آماده کردن کتاب‌های درسی در مرحله ابتدایی تا دبیرستان در نیودلهی پایه‌گذاری شد.
همچنین شورای ملی تحقیقات آموزشی قواعد و قوانین مدون از سوی شورای آموزشی دبیرستانی را در دبیرستان‌ها به اجرا درآورد و نیز برنامه‌های آموزشی برای کودکان، آماده سازی معلمان و بازرسان آماده و اجرا می‌کند.
آموزش از راه دور
نظام آموزش از راه دور در سال 1962 در دانشگاه‌های هند پایه‌گذاری شد و در سال 1985 اولین دانشگاه با این نظام در حیدرآباد آغاز به کار کرد و به دنبال آن نیز دانشگاه آندیرکا گاندی در دهلی با همین نظام آغاز به کار کرد. پس از آن نیز دانشگاه‌های مختلفی در ایالت مهاراشترا، ایالت بیهار و غیره پدید آمدند. در حال حاضر 57 دانشگاه و یک پژوهشگاه آموزشی به دانشجویان از راه دور آموزش می‌دهند.