اینها با صدها تصویر دیگر، لای خاطرات جنگ‌زدگان کشور، ورق خورده‌اند.
شيما شعباني‌فر، يكي از طراحان لباس حاضر در دومين نمايشگاه لباس دفاع‌مقدس است كه تحقيقات او درباره روزهاي دفاع‌مقدس او را پاي صحبتهاي جانبازان جنگ تحميلي نشانده و حالا طوري در شنيده‌ها از دفاع‌مقدس حل شده كه تجربه رشادت رزمندگان را با چشم‌هاي بسته در خواب دنبال مي‌كند. روژان هوشيار، طراح كيف وكفش كه براي نمايشگاه دوم لباس دفاع‌مقدس طرح‌‌هايي ارائه داده نيز در اين گفت‌وگو همراهي‌مان كرده است.
- چطور نمادهاي موردنظرتان را در قالب طرح لباس درمي‌آوريد؟
شيما شعباني‌فر: براي نمايشگاه دوم و قبل از طراحي‌هايم، بيشتر از يك ماه، شبكه‌هاي مجازي را جست‌وجو مي‌كردم. با تعدادي از جانبازان جنگ تحميلي هم گفت‌وگو كردم. آنها برايم از حال‌و‌هواي جنگ مي‌گفتند؛ از شعارها و باورهاي رزمندگان در روزهاي دفاع‌مقدس. دفترچه‌اي همراه داشتم و گفته‌هاي جانبازان را در آن يادداشت مي‌كردم. همزمان با صحبتهاي آنها طرح‌‌هاي زيادي در همين دفترچه زدم و تعداد زيادي هم عكس تهيه كردم. هرچه بيشتر جست‌وجو مي‌كردم و بيشتر از آن روزها اطلاعات كسب مي‌كردم، علاقه‌ام به ادامه كار بيشتر مي‌شد. تعلق خاطر من به طراحي در اين حوزه، كار را به جايي رساند كه شب‌ها در خواب، رخدادهاي مربوط به روزهاي دفاع‌مقدس و جنگ تحميلي را مي‌ديدم.
روژان هوشيار: المان‌هاي مدنظر من در طراحي براي نمايشگاه لباس دفاع‌مقدس، برداشت جزء از كل است. به‌طوري كه اين جزء بتواند كل را به معرض نمايش بگذارد. مفاهيمي همچون پرواز شهدا، ازخودگذشتگي رزمندگان، ايثار مادران شهدا و شهامت كودكان بسيجي را در طرح هايم مدنظر قرار داده‌ام.
- خانم هوشيار! پژوهش‌هاي شما چگونه انجام شد؟
برداشت و ذهنيت من، از نقل قول‌ها و همينطور برنامه‌هاي پخش شده در صداوسيما شكل گرفت. البته مطالعات زيادي در اين زمينه داشتم و تلاش كردم برش‌هاي موجود در طرح‌هايم به‌صورت غيرمستقيم ديدگاهم را در توليداتم نمايان كند.
- خانم شعباني‌فر! طراحي لباس توسط شما براي دومين نمايشگاه چگونه شكل گرفت؟
طرح «مادران انتظار» طي انجام تحقيقات، چندبار تغيير كرد. من براي رسيدن به طرح نهايي، نمادهاي موردنظرم را فهرست‌وار جمع‌آوري كرده بودم. تمام تلاشم اين بود كه آن نمادها به‌صورت مفهومي در لباس به نمايش دربيايند. براي رسيدن به طرح مادران انتظار، از اغلب اطرافيانم نظرخواهي كردم تا تصورشان را درباره مادران شهدا بدانم. همزمان مصاحبه‌هاي مادران شهدا را مطالعه كردم. جانبازان جنگ تحميلي هم در رسيدن به طرح موردنظر براي نمايشگاه دوم لباس دفاع‌مقدس سرنخ‌هاي خوبي به من دادند.
- مايل هستيد از جانبازاني كه با آنها ملاقات كرديد بيشتر بگوييد؟
شيما شعباني‌فر: اين جانبازان تعدادي از رزمندگان سال‌هاي دفاع‌مقدس هستند و براي گفت‌وگوهاي مربوط به دوران دفاع‌مقدس با روي باز مرا پذيرفتند. آنها حتي باور نمي‌كردند كه نسل جواني كه جنگ تحميلي را تجربه نكرده، حالا پيگير بازتاب اتفاقات دفاع‌مقدس باشد. من از گفته‌هاي آنها به مفاهيمي دست‌يافتم كه با كنار هم چيدنشان به طرح نهايي لباس‌ها رسيدم.
يادم است شعر مادران شهدا را براي هر كدام از اطرافيانم مي‌خواندم در مقابلم اشك مي‌ريختند. اين اتفاق براي جانبازاني كه با آنها گفت‌وگو كردم به دفعات، رخ داد. احساسات پاك آنها تا حدي بر آنها غالب مي‌شد كه حين گفت‌وگو و يادآوري روزهاي دفاع‌مقدس، بارها مي‌گريستند.
- گفتيد قرار است هيچ نماد مستقيمي از دفاع‌مقدس در لباس‌ها نباشد. بايدها و نبايدهاي طراحي لباس در حوزه دفاع‌مقدس چه چيزهايي است؟
شيما شعباني‌فر: ببينيد المان‌هاي زيادي براي پياده‌سازي روي لباس وجود دارند كه من از آنها به‌صورت محو يا غيرمستقيم استفاده مي‌كنم؛ به‌طور مثال داستان غواصان شهيد، با تعابير مختلفي روايت شده. جمع‌آوري اين موارد كمك مي‌كند تا روايت غواص‌ها در طرح موردنظر با استفاده از واژه‌ها و مفاهيم مرتبط و البته به‌صورت غيرمستقيم نمود پيدا كند.
- مخاطبان شما در نمايشگاه لباس دفاع‌مقدس چه كساني هستند؟
روژان هوشيار: مخاطب‌هاي من تمام مردم جهان هستند. من با اين كار، حامل پيام دفاع‌مقدس و روزهاي بزرگي در كشورم هستم. تمايل دارم اين طرح‌ها و متون را با پياده‌سازي در طرح‌هايم در معرض ديد تمام مردم دنيا قرار‌دهم تا به حقانيت دفاع‌مقدس پي‌ببرند.
شيما شعباني‌فر: لباس‌هاي اين نمايشگاه، تمام قشرها را تحت‌تأثير قرار مي‌دهد. براي اغلب بازديدكنندگان اين نكته جالب است كه جواناني براي برگزاري اين نمايشگاه فعاليت مي‌كنند كه به‌خاطر سن‌شان تجربه حضور در دوران جنگ تحميلي را ندارند.
- حال و هواي طراحي براي نمايشگاه لباس دفاع‌مقدس را چگونه ديديد؟
روژان هوشيار: روزهاي دفاع‌مقدس، زماني بود كه به‌خاطر سن كم از آن خاطره‌اي ندارم اما شنيده‌هايم از آن روزها باعث شد تا به عظمت فداكاري‌ها در 8سال دفاع‌مقدس پي ببرم. رخدادهايي كه از زبان بازماندگان جنگ تحميلي شنيده‌ام و آنچه مطالعاتم به من نشان داد، جذابيت خاصي در مورد دفاع‌مقدس برايم ايجاد كرد؛ به همين‌خاطر تلاش كردم يافته‌هايم را در آثار و طرح‌هايم پياده كنم.
شيما شعباني‌فر: شهدا با ازخودگذشتگي براي حفظ خاك اين سرزمين راهي جبهه‌هاي جنگ شدند و مظهر ايثار و فداكاري هستند. افرادي كه براي دفاع از خاك كشورمان از جان خود مايه گذاشتند بي‌شك روح بزرگي داشتند. اين موضوع باعث مي‌شود نسبت به رزمندگان دفاع‌مقدس و شهدا احساس دين داشته باشم. من قبل از طراحي لباس براي اين نمايشگاه تحت‌تأثير فيلم‌‌هاي جنگ تحميلي بودم. در زمان طراحي لباس، در تمام مراحل، ذهنم معطوف به اين نكته بود كه ايراني‌ها انسان‌هاي صلح‌طلبي هستند به‌همين‌خاطر تلاش كردم حس صلح در طرح‌هايم نمود داشته باشد. تأثيري كه اين نمايشگاه بر فعاليت‌هاي حرفه‌اي من گذاشته اين است كه تلاش مي‌كنم بيشتر به‌صورت مفهومي كار كنم.