هند ديگر آن هندي نيست كه عموم ما درباره‌اش قضاوت مي‌كنيم. ما فقط رقص‌هاي باليوودي‌شان را ديده‌ايم و جشن رنگ و حتي فقر گسترده مردمش را. هند در مشكلات اجتماعي از هر نوع، كم و كسري از ما ندارد. سير كردن شكم يك قاره چيزي نيست كه حتي بتوان ابعاد آن را به سادگي فهميد. به‌رغم همه فيلم‌هاي هندي كه هنوز سرشار از دعواهاي روستايي، انتقام، فساد پليس، باندهاي تبهكار و البته رقص‌هاي هندي است، هند بعد ديگري هم دارد. سرزمين 72ملت حالا خانه رياضيات و كامپيوتر پيشرفته است كه سالانه ميليون‌ها دلار از آن درآمد دارد. هند استعمار سفت و سختي را تجربه كرده و هنوز گرماي تن نحيف و رنجور گاندي را در جاي‌جاي آن مي‌توان حس كرد.
هند يك قاره است كه در جامعه آن بزرگ‌ترين شكاف‌هاي طبقاتي ميان داراها (راجه‌ها و راجه‌زاده‌ها) و مردم عادي وجود دارد؛ با ثروت‌هاي افسانهاي كه كسي به خواب هم نمي‌تواند ببيند. اما با همه اينها جامعه هند گاهي قضاوت‌هاي ديگران درباره خود را به هم مي‌ريزد و با نمايشي حيرت‌انگيز نشان مي‌دهد كه در لايه‌هاي زيرين جامعه هنوز ارزش‌هايي وجود دارد كه از جامعه آنها محافظت مي‌كند. هند را مثال زدم كه بگويم ما براي تكان خوردن و حركت نيازي نداريم كه دائم خودمان را با پيشرفته‌ترين كشورها مقايسه و احساس انفعال و بدبختي كنيم. ما هر چه داريم نه تنها براي يك جامعه 70ميليوني كافي است، بلكه زياد هم هست. نه يك قاره‌ايم، نه استعمار مستقيم را تجربه كرده‌ايم، نه آن تعداد از بي‌خانمان و فقير را داريم، و نه خيلي از چيزهاي ديگر كه براي يك جامعه دست و پا گير است. پس چرا به‌خودمان نمي‌آييم و درك نمي‌كنيم كه چه بايد بكنيم. خودمان را رها كرده‌ايم و در آرزوي جامعه‌اي به سر مي‌بريم كه همه‌‌چيزش مثل سوئيس باشد! اين شدني نيست و هر چه از اين سوداها در سرمان بيشتر باشد، بيشتر در جاده خيال و آرزوهاي واهي به سر خواهيم برد؛ و البته روزبه‌روز هم ناراضي‌تر مي‌شويم. حالا ديگر حتي وقتي جورابمان را هم در خانه گم مي‌كنيم، دائم غر‌مي‌زنيم كه «چرا مسئولان رسيدگي نمي‌كنند». هند را مثال زدم كه بدانيم هر جامعه‌اي بايد زير انبوهي از مشكلاتي كه دارد، چيزهايي براي رو كردن داشته باشد. بايد چيزهايي براي حفظ و بقاي خود داشته باشد و اين چيزي نيست كه فقط با پول و امكانات بتوان آن را داشت، بلكه يك خواست ملي مي‌خواهد. اين خواست ملي همان هويتي است كه به‌رغم همه مشكلات خودنمايي مي‌كند و چون جوانه‌اي از ميانه سنگلاخ مشكلات سر بر‌‌مي‌كشد. اين همان راز پيشرفت يك كشور است كه بايد به آن توجه كنيم. رازهاي ما كدام است؟