اما معضلاتي مانند كمبود جا براي پارك، آلودگي هوا، ترافيك و گراني سوخت، خيلي‌ها را كلافه كرده، به‌طوري كه ترجيح مي‌دهند قيد وسيله موتوري خود را بزنند. خب، مسئولان شهري هم يك راه‌حل مناسب و بسيار جذاب پيش روي شما قرار داده‌اند؛ مي‌توانيد به جاي تردد با وسايل حمل‌ونقل دودزا، با يك دوچرخه در مسير‌هاي ويژه‌اي كه درنظر گرفته‌اند تردد كنيد. پيش‌بيني مي‌شود با كمي فراگير شدن استفاده از خدمات خانه‌هاي دوچرخه، تقريبا 20 تا 30درصد از تردد خودروها در پايتخت كاهش يابد. اگر با خواندن همين مقدمه، ترغيب شده‌ايد كه سراغ دوچرخه‌سواري در تهران برويد، ادامه اين مطلب را هم حتما بخوانيد تا از جزئيات بيشتر دوچرخه‌سواري در اين ابرشهر مطلع شويد.
- رفتن به ايستگاه‌هاي دوچرخه
153 ايستگاه دوچرخه در شبكه دوچرخه‌سواري تهران درنظر گرفته شده است كه به نام خانه‌هاي دوچرخه هم شناخته مي‌شود. مردم از اين ايستگاه‌ها با قيمت بسيار ناچيز و حتي رايگان (درصورت عضويت) مي‌توانند دوچرخه بگيرند و به ركابزنان شهر بپيوندند. بيشتر خانه‌هاي دوچرخه در محدوده ايستگاه‌هاي مترو، اتوبوس و مراكز خريد راه‌اندازي شده‌اند. اين خانه‌ها در حقيقت كيوسك‌هايي هستند كه به تعدادي دوچرخه و يك رايانه مجهزند. شهروندان مي‌توانند با مراجعه به اين كيوسك‌ها دوچرخه بگيرند و بعد از دوچرخه‌سواري دوباره تحويل دهند. البته لازم نيست كه دوچرخه به همان خانه اول تحويل داده شود چرا كه همه خانه‌هاي دوچرخه با هم ارتباط دارند و مشكلي در اين زمينه وجود ندارد.
- ايستگاه‌ها كجاي شهر هستند؟
اولين كاري كه بايد انجام دهيد رسيدن به خانه‌هاي دوچرخه است. خب، حالا مهم‌ترين سؤال اين است كه خانه‌هاي دوچرخه كجا هستند؟ مي‌توانيد به نشاني اينترنتي http://bike.tehran.ir برويد. در اين سايت فايل نشاني خانه‌هاي دوچرخه به تفكيك مناطق شهري وجود دارد. خيلي راحت مي‌توانيد نزديك‌ترين خانه دوچرخه به محل زندگي‌تان را پيدا كنيد. در ضمن در اين سايت اپليكيشن خانه‌دوچرخه براي تلفن همراه هم قابل دانلود است كه به‌راحتي مي‌توانيد با اين اپليكيشن، خانه‌هاي دوچرخه را در هر نقطه از تهران پيدا كنيد. شما براي استفاده از خدمات اين خانه‌ها بايد عضو آنها شويد كه اين كار را مي‌توانيد در خانه‌هاي دوچرخه انجام دهيد، اما امكان ثبت‌نام اينترنتي هم در اين سايت فراهم است.
- آیا تهران برای دوچرخه‌سواری مناسب است؟
اولاً اینکه دوچرخه‌سواری در شهر تهران می‌تواند برای سلامتی شهروندان مضر باشد خودش یک نظریه است که آن هم فقط مربوط به روزهای بسیار آلوده سال می‌شود. یعنی می‌توان آن چند روزی که هوا بسیار آلوده می‌شود از دوچرخه استفاده نکرد. طبیعی است که همه ما باید تلاش کنیم که دوچرخه‌های بیشتری در سطح شهر تردد کنند و از میزان خودروهای شخصی کاسته شود. اگر این امر محقق شود بخش قابل توجهی از همان آلودگی هوا کاهش می‌یابد و دیگر مشکلی پیش نخواهد آمد. حالا اگر ما بخواهیم دوچرخه را حذف کنیم مجبوریم به یک وسیله نقلیه برای جابه‌جایی دسترسی پیدا کنیم و همین امر موجب تولید آلایندگی می‌شود. اینکه بیاییم و صورت مسئله را پاک کنیم در نهایت شرایط زندگی را در شهری مثل تهران سخت‌تر از قبل خواهد کرد.
- دوچرخه‌سواري كنيد، ورزيده شويد
دوچرخه‌سواري نه تنها مي‌تواند اوقات فراغت شما را پر كند بلكه راهي عالي براي ارتقاي فيزيك و اندامتان نيز به‌شمار مي‌رود. برخي از بهترين فوايدي كه با دوچرخه‌سواري مي‌توانيد به بدنتان برسانيد، بالا بردن مصرف اكسيژن بدن، تقويت قدرت عضلاني پا‌ها، تقويت توانايي بدن براي جلوگيري از ساخت اسيدلاكتيك و كاهش درصد چربي بدن است. از ديدگاه قدرتي، دوچرخه‌سواري بر دويدن به‌عنوان يك ورزش قلبي- عروقي ارجحيت دارد، چون در دوچرخه‌سواري شما به‌طور مداوم عليه يك مقاومت در حال ورزش هستيد. كارشناسان بهداشت معتقدند روزانه نيم ساعت دوچرخه‌سواري، تعداد ضربان قلب در دقيقه را به 60 كاهش مي‌دهد و قلب و عروق را براي كارهاي سخت تقويت مي‌كند.
- مشكلاتي كه در اين راه وجود دارد
براي راه‌اندازي كامل سيستم استفاده از دوچرخه‌ها در شهر چند مشكل جدي وجود دارد؛ نخستين مشكل شيب شمالي- جنوبي پايتخت است كه همين مسئله، دوچرخه‌سواري را براي مردم مشكل مي‌كند. البته در طرح جامع دوچرخه‌سواري شهر تهران كه براي تمامي مناطق ۲۲گانه شهر تهران نيز به تفكيك تهيه شده، به اين مسئله، توجه ويژه‌اي شده است. دومين مشكل به عدم‌امكان استفاده بانوان از دوچرخه مربوط مي‌شود. خوشبختانه با راه‌اندازي 4پارك مخصوص بانوان در تهران، حالا اين قشر جامعه هم مي‌توانند با خيال راحت در پيست‌هاي دوچرخه‌سواري اين بوستان‌ها ركاب بزنند. متأسفانه در مراحل اوليه اجراي طرح خانه‌هاي دوچرخه، تعدادي از دوچرخه‌ها هرگز به خانه‌هاي دوچرخه بازگردانده نشدند.
- حتما با تجهيزات كامل ركاب بزنيد
همانطور كه موتورسواري در خيابان نياز به كلاه ايمني دارد، براي دوچرخه‌سواري هم بايد از كلاه‌ايمني مخصوص استفاده كرد. دستكش مخصوص دوچرخه‌سواري هم از لوازمي است كه زمان گرفتن فرمان، فشار وارد شده به كف دست را تنظيم مي‌كند و نوع بلند آن براي حفاظت بيشتر دست‌ها در فصل سرما كاربرد دارد. پس خوب است دوچرخه‌سواراني كه مي‌خواهند با اين وسيله در شهر تردد كنند حتما يك جفت دستكش مناسب تهيه كنند.
درضمن يادتان باشد كه تردد دوچرخه در شهر داراي قوانين ويژه راهنمايي و رانندگي است. اين‌طور نيست كه فكر كنيد چون دوچرخه‌سوار شده‌ايد مي‌توانيد از هر معبري عبور كنيد و همه تابلوهاي راهنمايي و رانندگي را ناديده بگيرد. حتما قبل از دوچرخه‌سواري در شهر نگاهي هم به قوانين موجود در اين زمينه بيندازيد.
- پاريس؛ شهر دوچرخه‌هاي رايگان
مطالعه تجربه‌هاي موفق جهاني درخصوص توسعه فرهنگ دوچرخه‌سواري باعث مي‌شود تا راهكارهاي تجربه شده در اجراي موفق اين طرح مد نظر كارشناسان شهري قرار گيرد. مسئولان شهر پاريس، دوچرخه‌هاي رايگان در ايستگاه‌هاي تعيين شده در اختيار مردم پاريس قرار مي‌دهند و اينچنين به جنگ ترافيك مي‌روند. درضمن، آنها مردم و گردشگران خارجي حاضر در اين شهر را به استفاده از اين وسيله‌نقليه راحت دعوت كرده‌اند. در طرح جديد، هر شهروند پاريسي از ايستگاه محل زندگي يا كار خود يك دوچرخه تحويل مي‌گيرد و پس از تردد در شهر و انجام كارهاي ضروري خود آن را در ايستگاه بعدي تحويل مي‌دهد. اين طرح با هدف كاهش استفاده از خودرو و همچنين پايين آوردن ميزان آلودگي هوا به اجرا درمي‌آيد. فاصله ايستگاه‌ها براساس زمان مورد نياز طوري تنظيم شده است كه دوچرخه‌سواران پيش از پايان زمان ۳۰دقيقه‌اي به ايستگاه بعدي رسيده و دوچرخه را تحويل مسئولان آن ايستگاه بدهند. در ازاي هر ۳۰ دقيقه تأخير يك يورو جريمه درنظر گرفته شده است كه پس از پايان زمان ۳۰ دقيقه‌اي محاسبه مي‌شود. دست‌اندركاران اين طرح همچنين به‌منظور جلوگيري از عدم‌بازگرداندن بموقع يا دزديده شدن دوچرخه‌ها، كارت‌هايي با مدت زمان معين ( همان۳۰ دقيقه) طراحي كرده‌اند كه به محض اتمام زمان تعيين شده زنگ خطر را به صدا درمي‌آورد.