به گزارش همشهري، شايد آشناترين صدايي كه مردم از زنده‌ياد كسمايي به‌خاطر دارند، نقش فريماه فرجامي در فيلم خاطره‌انگيز «مادر» به كارگرداني مرحوم علي حاتمي باشد؛ جايي كه در نقش جواني‌هاي مادر خود حرف زد. كسمايي سال 1317در رشت، شهر باران به دنيا آمد و در رشته ادبيات در دانشگاه درس خواند. او 14سال بيشتر نداشت كه زيرنظر و هدايت عموي نامدارش وارد عرصه دوبله شد و پيش از رسيدن به 30سالگي به جرگه مديران دوبله پيوست.
زنده‌ياد كسمايي با آن صداي بسيار لطيف و رؤيايي به جاي بسياري از بازيگران ممتاز سينماي جهان حرف زد. ازجمله آدر هپبرن در فيلم تحسين‌شده «بانوي زيباي من»، ماريا شل، اليزابت تيلور در «رام كردن زن سركش»، جين سيبرگ، دايان كيتن، جنيفر جونز و چند چهره ديگر. يكي از بازيگراني كه كسمايي در جواني به جاي او نقش گفته بود، شرلي مك‌لين است؛ بازيگر برنده اسكار و 82ساله آمريكايي كه چند روز پيش اسكار بهترين فيلم خارجي‌زبان را به اصغر فرهادي و «فروشنده» اهدا كرد.
از ديگر صداهاي آشنا، خاطره‌انگيز و دوست‌داشتني كارنامه پربار زنده‌ياد كسمايي مي‌توان به عروس خان مظفر در سريال «هزاردستان»، مادر خرس‌ها در كارتون قديمي «ميشكا و موشكا»، عنوان‌بندي «بابا لنگ‌دراز»، فيلم‌هاي كلاسيك «سابرينا»، «تعطيلات رمي»، «صبحانه در تيفاني» و البته فيلم قديمي «گنج قارون» اشاره كرد. او همدوره گوينده‌هايي چون مهين بزرگي، رفعت هاشم‌پور، فهيمه راستكار، ژاله كاظمي و شوكت علو بود كه با نام هنري ژاله علو شناخته مي‌شود.
مرحوم كسمايي كه سال‌ها پيش در يك گفت‌وگو صداي خود را به نقل از معلم انشاي كلاس هشتم «مطبوع» توصيف كرده بود، اعتقاد داشت دوبله فن و هنر را با هم دارد و مي‌گفت: دوبله از اين نظر هنر است كه تأثيرگذار است؛ آدم وقتي فيلمي را حرف مي‌زند، رويش تأثير مي‌گذارد و حتي گاهي كار به گريه و ناراحتي عصبي مي‌كشد. فن دوبله هم به اين دليل اهميت دارد كه بايد همزمان با بازيگر شروع كنيم، به پايان ببريم و تمام احساس هنرپيشه را هم داشته باشيم.