به گزارش تسنیم، سید محمد بهشتی با اشاره به اینکه اسفند ماه پربرکتی است که همه آن صرف آمادگی برای استقبال از نوروز می‌شود، اظهار داشت: به نظر می‌رسد در فرهنگ ایرانی، خیلی فصل زمستان به رسمیت شناخته نمی‌شود چراکه ما آغاز زمستان را با شب یلدا جشن می‌گیریم، جشنی برای آغاز تولد خورشید و همه ماه اسفند هم برای استقبال از بهار و نوروز صرف می‌شود.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار داشت: در فرهنگ ما اگر به چیزی توجه شده است، تلاش کرده‌ایم از زمین تا آسمانش را فتح کنیم و در واقع هیچ موردی را فقط به زمین یا تنها آسمان محدود نکرده‌ایم.
بهشتی با بیان اینکه ویژگی یاد شده یکی از خصوصیات فرهنگی ما ایرانی‌هاست، گفت: این ویژگی در مورد نوروز بارزتر است. در واقع زمین نوروز؛ نقطه خاصی در زمان است، همان جایی که ما به یک اعتدال دست پيدا مي‌كنيم.
وی با اشاره به اینکه در سایر فرهنگ‌ها زمین نقش خاصی ندارد، گفت: در کریسمس مسیحیان، زمین جایی ندارد و تنها آسمان است اما در فرهنگ ایرانی، زمین نوروز جایگاه خاصی دارد و آمدن بهار کاملا محسوس است.
- با گل بهار می‌آید
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به ضرب‌المثل «با یک گل بهار نمی‌شود»، گفت: در این ضرب‌المثل نوعی شوخی وجود دارد چراکه با گل بهار نمی‌شود بلکه با بهار گل می‌آید و بهار با یک گل آمدن خود را اعلام می‌کند، گلی که در ابتدای بهار حضورش احساس می‌شود.
بهشتی در توضیح واژه فتح گفت: در نوروز ما خانه تکانی می‌کنیم، لباس نو می‌خریم، حساب و کتاب‌مان را صاف می‌کنیم و همه می‌خواهیم پرونده این سال را به طور کامل ببندیم و نو و پاکیزه وارد سال جدید شویم.
بهشتی با تاکید بر اهمیت موضوع خانواده، دیدو بازدید و صله رحم در نوروز، گفت: در آیین‌های ایرانی، سفره به نوعی نماد خانواده است چون سفره جایی است که محل همه مشخص است و همه رو به موضوعی نشسته‌اند.
- سفره همراه با الفت
وی عامل پیوندزننده افراد دور سفره را الفت دانست و گفت: همیشه سفره همراه با الفت است و در همه آیین‌های ما سفره نقش مهمی دارد و بارزترین سفره‌های ایرانی، سفره نوروز یا همان سفره هفت سین است.
بهشتی با اشاره به توجه نوروز به مناسبات بشری، گفت: نوروز حتی در زمینه باورها، قصه‌ها، روایت‌ها و اسطوره‌ها، بسیار غنی و همواره همراه با آیین‌ها و مناسک خاصی بوده است.
بهشتی با مطرح کردن این پرسش که در آستانه بهار، چه کسی خبر اتمام زمستان را می‌آورد، گفت: فردی به نام حاجی فیروز از دنیای زیرزمین خبر می‌آورد که زمستان در حال تمام شدن است و سپس زمین نفس می‌کشد و ما با برگزاری چهارشنبه‌سوری به پیشواز نوروز می‌رویم.
وی با اشاره به وجود سنت‌ها و آیین‌های «سیزده به در» و «روز مردگان»، گفت: در همه آیین‌ها و مناسک نوروزی، ما به نوعی سعی در سرودن شعر وقت داریم.
بهشتی در تعریف «وقت» به شعر حافظ اشاره کرد و گفت: همانطور که حافظ شیرازی می‌گوید «دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند» در واقع در اینجا «وقت» مفهومی متفاوت از زمان به لحاظ فیزیکی است و ابعاد و کیفیت دیگری را شامل می‌شود.
وی در ادامه نشست نوروز، تنوع فرهنگی و همبستگی ملی و منطقه‌ای، افزود: ما نوروز را وقت می‌کنیم و شعر وقت را با آیین‌ها و مناسک‌مان می‌سراییم.
- تقدس نوروز ایرانیان
بهشتی، مرحله آسمانی هر چیزی را ریشه در قایل شدن تقدس برای آن دانست و به تقدس نوروز نزد ایرانی‌ها اشاره کرد.
وی شاهد تقدس نوروز بین ایرانی‌ها در زمان قبل از اسلام را تخت جمشید دانست و گفت: نوروز کهن، برای ایرانی‌ها چیزی شبیه حج بوده است، همان‌گونه که حج مناسکی است که طی چند روز از یک «وقتی» آغاز و در «وقتی» پایان پیدا می‌کند، نوروز هم در «وقتی» آغاز" و در «وقتی» دیگر به پایان می‌رسد.
- شهر پارسه، مکه نوروز
وی با اشاره به مکه به عنوان معبد حج، گفت: مکه نوروز، شهر پارسه است و همانطور که غیر باورمندان اجازه ورود به مکه را ندارند، به نظر می‌رسد هر کسی حق نداشته وارد پارسه شود و به همین دلیل در گزارش‌های یونانی‌ها تا قبل از حمله اسکندر مطلبی در مورد شهر پارسه وجود ندارد.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، در توضیح نوروز بعد از اسلام، گفت: بنا بر دو شاهد وجه قدسی نوروز بسیار ممتاز است.
بهشتی با اشاره به دعای تحویل سال نو، گفت: این دعا فقط برای نوروز نقل شده است و حتی برای اعیاد مذهبی بزرگی مانند عید فطر و قربان هم نقل نشده است.
وی در توضیح اهمیت دعای تحویل سال نو، به روایتی از معصوم اشاره کرد که به صحابه فرمودند، آیا می‌دانی امروز نوروز است، نوروز روز بزرگی بود که ایرانی‌ها آن را حفظ کردند و شما فراموش کردید. نوروز روزی است که انسان خلق شد و هبوط کرد و نوح نجات پیدا کرد و ابراهیم بت‌ها را شکست و در نهایت نوروز روزی است که امام منتظر ما ظهور خواهند داشت.
بهشتی اشاره به اینکه همه نقاط عطف حیات معنوی بشر به نوروز نسبت داده شده است، گفت: بر همین اساس، نوروز باید دعای تحویل سال داشته باشد و این همان فتح آسمان نوروز است.
وی افزود: فتح آسمان و زمین نوروز و سایر چیزها را نباید به پای هوشمندی نوشت بلکه موضوع پیچیده‌تر از هوش است و از نوعی دانایی و خردمندی نشات می‌گیرد و با غنای فرهنگی مرتبط است.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، نوروز را دارای وجه زمینی و آسمانی دانست و گفت: وجه آسمانی نوروز تقدس آن نزد ایرانی‌ها و وجه زمینی نوروز نقطه خاصی در زمان است یعنی همان جایی که ما به یک اعتدال دست پيدا مي‌كنيم.