اين تغيير و تحول در عادت‌هاي روزمره اگرچه باعث تغيير حال و هوايتان مي‌شود اما ممكن است روي روال ثابت زندگيتان هم تأثير بگذارد و خواب و خوراكتان را تغيير دهد؛ تغييري كه ممكن است در پي آن سلامتي‌تان به خطر بيفتد و سرو‌كله بيماري‌هاي مختلف پيدا شود. اگر مي‌خواهيد نوروزي سالم‌تر داشته باشيد و در تعطيلات پيش‌رو گرفتار دكتر و دوا نشويد، اين راهنماي سلامت را بخوانيد.
- خوب بخوريد اما متناسب
هر قدر هم كه اهل نظم و مقررات باشيد باز در نوروز برنامه خواب و خوراكتان تغيير اساسي مي‌كند. بيشتر از آنچه قبلا مي‌خورده‌ايد مي‌خوريد و نامنظم‌تر فعاليت مي‌كنيد و مي‌خوابيد. اما نخستين اصل براي سالم ماندن اين است كه نگذاريد تعطيلات يا سفرهاي نوروزي برنامه خواب و خوراك شما را به هم بزند. زياد خوابيدن گاهي باعث حذف وعده صبحانه مي‌شود. از سوي ديگر گاهي به‌خاطر مهماني‌هاي پي‌در‌پي، وعده‌هاي غذايي بيشتري مي‌خوريد يا شامتان را ديرتر صرف مي‌كنيد. اين كار باعث به هم خوردن ميزان كالري دريافتي و متابوليسم بدنتان مي‌شود كه نخستين نتيجه آن بالا رفتن وزن و از فرم درآمدن بدنتان است. در نوروز شما بسياري از غذاها يا خوراكي‌هايي را كه هميشه نمي‌خوريد، مصرف مي‌كنيد؛ مثل شيريني، شكلات، آجيل، گز و... حتي ممكن است چند وعده پشت هم مجبور به خوردن غذاهاي چرب يا برنج شويد؛ بنابراين تنظيم ميزان كالري ورودي به بدنتان اهميت بيشتري پيدا مي‌كند.
توصيه مي‌كنيم در مهماني‌ها، به جاي خوردن غذاهاي پركالري بيشتر با ماست و سالاد خودتان را مشغول كنيد تا حجم غذايتان از آنچه در حالت عادي مي‌خوريد بيشتر نشود. همچنين به جاي آجيل و شيريني و شكلات، بيشتر با ميوه‌هاي كم‌كالري مثل خيار و سيب، خودتان را سرگرم كنيد. اگر در يك مهماني آجيل مي‌خوريد، در مهماني بعدي ديگر آجيل ميل نكنيد و ميوه بخوريد. اگر در يك مهماني شيريني مي‌خوريد، در مهماني بعدي چاي بخوريد؛ به اين ترتيب در خوردن مواد پركالري زياده‌روي نمي‌كنيد. در واقع از يكي به نفع ديگري چشم‌پوشي كنيد.
همه اجزاي آجيل داراي ارزش غذايي بالايي است؛ يعني نه‌تنها سرشار از ويتامين و مواد معدني است بلكه كالري بالايي هم دارد. بنابراين به صرف مفيد بودن آجيل‌ها، در خوردن آنها زياده‌روي نكنيد. به‌طور كلي براي جلوگيري از چاق‌شدن، خوردن يك مشت آجيل در روز كفايت مي‌كند. يك كاسه كوچك آجيل، 600كالري دارد؛ يعني درست به اندازه يك وعده غذايي كامل و حجيم همراه با نوشابه و مخلفات! پس همينطور كه در مهماني مشغول گپ زدن هستيد مراقب آنچه مي‌خوريد هم باشيد و يك مشت آجيلي را كه مجاز به خوردن آن هستيد، بين مهماني‌هاي مختلف تقسيم كنيد. از سوي ديگر حتما مي‌دانيد كه آجيل دير هضم است و زياد خوردن آن يا روي هم خوردن حجم زيادي از آجيل و شيريني‌جات و ميوه‌ها باعث دل درد و سوء‌هاضمه مي‌شود؛ بنابراين براي حفظ سلامتي‌تان مراقب آنچه مي‌خوريد باشيد.
بد نيست بدانيد كه كم كالري‌ترين بخش آجيل بادام است و پركالري‌ترين آن، فندق. تخمه هم كالري بسيار بالايي دارد اما نكته مثبت تمام مغزها اين است كه همگي چربي مفيدي دارند كه براي قلب و عروق مضر نيستند و سرشار از امگا3 و امگا6 هستند. مغزها همچنين حاوي مقادير مناسبي پروتئين هستند و منبع خوبي از منيزيم، آهن، زينك و ويتامين‌هاي گروه ب به‌حساب مي‌آيند.
- پوست‌تان را دريابيد
زياده‌روي در خوراكي‌هاي شيرين و چرب يا موادي كه طبع گرم دارند و از قضا در مهماني‌هاي نوروزي هم زياد سرو مي‌شوند، باعث خراب‌شدن پوست و ايجاد لك و جوش مي‌شود. بدخوابي، كم‌خوابي و بيدار بودن تا دير وقت هم نخستين تأثير خود را روي پوست نشان مي‌دهد و باعث مي‌شود چهره‌اي كدرتر و خسته‌تر داشته باشيد و حتي پوست‌تان خشك و مستعد چروك شود.
از سوي ديگر در تعطيلات نوروز تحرك جسمي به حد زيادي كاهش مي‌يابد. خودتان را مجبور كنيد كه هر روز زماني براي ورزش يا پياده‌روي درنظر بگيريد. حتي شده چنددقيقه‌اي در خانه ورزش كنيد تا هم تناسب اندامتان حفظ شود، هم پوست‌تان خوب بماند و هم بدنتان دچار رخوت و خشكي عضله و مفاصل نشود. كمبود تحرك مي‌تواند باعث بالا رفتن چربي يا فشارخون شده و عوارض قلبي - عروقي در پي داشته باشد.
- بايد و نبايدهايي براي مسافران
هيچ فرصتي در سال به اندازه نوروز براي سفر مناسب نيست اما سفر براي برخي افراد چندان توصيه نمي‌شود. زنان بارداري كه در ۳ماهه اول يا سوم بارداري هستند بهتر است قيد سفر را بزنند چون اين 2دوره، بحراني‌ترين دوره‌هاي بارداري هستند و نياز است كه به پزشك دسترسي سريع داشته باشند.
اگر فرزند كوچك يا نوزاد داريد هم تا حد ممكن از تغيير آب و هوايي جدي يا سفرهاي طولاني پرهيز كنيد. براي كساني كه به‌تازگي جراحي‌هاي سنگين انجام داده‌اند يا تحت درمان بيماري‌هاي عفوني بوده‌اند هم سفر در نوروز توصيه نمي‌شود.
اما اگر جزو هيچ كدام از اين دسته‌ها نيستيد و قرار است راهي سفر نوروزي شويد، يادتان باشد كه:
در سفرها مراقب غذايي كه مي‌خوريد باشيد و از رستوران‌هاي غيرمعتبر غذا تهيه نكنيد. بهترين كار اين است كه در سفر، غذاي خانگي بخوريد و از ميوه‌هايي كه همراه خود برده‌ايد استفاده كنيد.
مرتب دستانتان را بشوييد يا ضدعفوني كنيد چون ممكن است ميكروب‌هايي كه بدن بوميان منطقه به آنها عادت كرده شما را به‌شدت بيمار كنند.
براي جلوگيري از ابتلا به بيماري‌هاي عفوني يا آب به آب شدن، از آب آشاميدني استاندارد و مطمئن (ترجيحا آب معدني) استفاده كنيد.
به هيچ وجه به سبزيجات و سالاد تهيه شده بدون مهر استاندارد اعتماد نكنيد چون ممكن است باعث ابتلا به بيماري‌هاي عفوني شوند.
از لبنيات محلي غيرمطمئن استفاده نكنيد و ترجيحا فقط لبنيات پاستوريزه بخوريد.
اگر در سفر كباب درست مي‌كنيد دقت كنيد كه گوشت، تازه باشد و به خوبي بپزد. گوشت نيم‌پز يكي از مهم‌ترين عوامل بيماري است.
اگر به بيماري زمينه‌اي مثل ديابت، بيماري‌هاي قلبي-عروقي و فشار خون بالا مبتلا هستيد حتما داروهايتان را در سفر همراه خود ببريد.