به حوادثي كه سال گذشته براي برخي‌ها رخ داده فكر كنيد و از پشيماني آنها عبرت بگيريد. چهارشنبه‌سوري اگرچه يك آيين قديمي است اما در آيين‌هاي ملي ما اينطور كه ما امروز به آن نگاه مي‌كنيم، نگاه نمي‌شده است. بي‌احتياطي در چهارشنبه‌سوري ممكن است باعث يك عمر پشيماني‌تان شود. حتما در رسانه‌ها خيلي‌ها را ديده‌ايد كه در همين يك شب بينايي‌شان را براي همه عمر از دست داده‌اند. ما اينجا توصيه‌هايي برايتان بيان كرده‌ايم كه اگر همين توصيه‌ها را در شب چهارشنبه آخرسال، آويزه گوشتان كنيد دچار حادثه نمي‌شويد.
- از دست‌سازها استفاده نكنيد
توصيه اصلي در شب چهارشنبه آخر سال اين است كه اساسا سراغ مواد محترقه و منفجره نرويد، اما اگر به هر دليلي دست به اين كار خطرناك زديد، حداقل يادتان باشد اين مواد محترقه را در مكاني خشك و خنك نگهداري كنيد. از نگهداري مواد محترقه و وسايل آتش‌بازي (حتي وسايل و مواد استاندارد) در نزديكي وسايل حرارتي و برقي خودداري كنيد. به گفته كارشناسان سازمان آتش‌نشاني، ازجمله وسايلي كه نبايد سراغش برويد مايعات و مواد آتش‌زا ازجمله نفت و بنزين است. به هيچ‌وجه از آنها براي روشن كردن آتش استفاده نكنيد. مواد محترقه دست‌ساز هم ممكن است آسيب جدي به شما وارد كنند. خوب است بدانيد انفجار فقط 250گرم مواد ساخت ترقه مي‌تواند يك آپارتمان را به‌شدت تخريب كند. اين هم واضح است كه ترقه را نبايد از پنجره آپارتمان به خيابان پرتاب كرد.
- راه‌هاي جلوگيري از سوختگي
ممكن است در ماجراي شب چهارشنبه آخرسال به‌دليل بي‌احتياطي دچار سوختگي مختصري شويد، براي جلوگيري از اين ماجرا حتما از عينك و دستكش محافظ استفاده كنيد. اگر هم دچار سوختگي شديد، ضمن حفظ خونسردي، كمك‌هاي اوليه مربوط به سوختگي را كه در همين صفحه توضيح داده‌ايم انجام دهيد. در سوختگي شديد هم سريع بايد به مراكز درماني برويد. چشم‌ها، آسيب‌پذيرترين عضو بدن در شب چهارشنبه آخر سال هستند. يك سهل‌انگاري ساده در اين شب باعث مي‌شود، بينايي‌تان را از دست بدهيد. اگر پارگي‌هاي سطح چشم بر اثر برخورد با مواد محترقه عميق باشد چشم فرد بايد تخليه شود. اگر به قرنيه چشم آسيب جدي وارد شود نياز به پيوند قرنيه است، اما اگر شدت آسيب‌ديدگي سطحي باشد نياز به ترميم وجود دارد.
- لطفا تماشاچي نباشيد
شايد خيلي از شما جزو تماشاچيان آتش‌بازي‌هاي شب چهارشنبه آخر سال باشيد. بد نيست بدانيد خيلي از كساني كه در سال‌هاي گذشته دچار آسيب‌ديدگي شده‌اند جزو همين دسته افراد بوده‌اند. آنها معمولا در خطر اصابت تركش‌هاي ترقه‌ها و مواد منفجره هستند. كلا تماشاچي اين ناهنجاري‌ها نباشيد و به جايش برويد به كارهاي ديگرتان در منزل يا محل كار برسيد. در اين روزها و مخصوصا در شب چهارشنبه آخر سال، از نزديك شدن به دوستان و آشناياني كه مسائل ايمني را معمولا رعايت نمي‌كنند و خيلي اين مراسم را پرمخاطره برگزار مي‌كنند جدا بپرهيزيد. همچنين از آتش‌زدن لاستيك چه در واحدهاي مسكوني و چه در معابر، كوچه و خيابان خودداري كنيد. مواد آتش‌زا مانند فشفشه و... را روي درخت، پشت‌بام و بالكن منازل هم پرتاب نكنيد. خيلي از آتش‌سوزي‌هاي سال‌هاي قبل به همين علت بوده است.
- حواستان به ترقه‌ها باشد
هنگام استفاده از فشفشه، دست‌تان را باز نگه‌داشته و از جلوي صورت‌تان دور نگه‌داريد تا دچار سوختگي نشويد. مواد محترقه را در داخل وسايلي با پوشش شيشه‌اي يا قوطي‌هاي فلزي منفجر نكنيد. از انداختن مواد داراي گاز تحت فشار (مانند كپسول‌ها، اسپري حشره‌كش و...) و وسايل شيشه‌اي (مانند شيشه آب، آمپول و...) و قوطي‌هاي فلزي (مانند قوطي‌هاي اسپري و كنسرو) به درون آتش جدا بپرهيزيد. با ايجاد سروصداي ناهنجار و مهيب، شادكامي خود را به تلخكامي ديگران تبديل نكنيد. از پرتاب كردن نارنجك و مواد محترقه به ديوار ساختمان‌هاي شهرمان كه موجب آسيب رساندن و سياه كردن آنها و نماي شهرمان مي‌شود، خودداري كنيد. گاهي اوقات به‌رغم فاصله داشتن فرد از محل، پس از پرتاب كردن موادمنفجره به ديوار، سنگ‌ريزه‌ها و خرده‌هاي شيشه به چشم مردم اصابت مي‌كند و حادثه‌ساز مي‌شود.
- كمك كنيد خطرات كمتر شود
شما حتي مي‌توانيد به كاهش اتفاقات مخاطره‌آميز شب چهارشنبه آخر سال هم كمك كنيد، چطور؟ مثلا مأموران نيروي انتظامي از شما درخواست كرده‌اند به محض مشاهده خريد و فروش مواد محترقه غيراستاندارد به هر شكل سريعا مأموران نيروي انتظامي يا پليس ۱۱۰ را در جريان قرار دهيد. اين كار شما باعث نجات از آسيب ديدن عده‌اي از اطرافيانتان خواهد شد. حتما تا به‌حال با خدمات سامانه فوريت‌هاي خدمات ايمني آشنا شده‌ايد؛ شماره 125كه درصورت تماس با آن، بلافاصله آتش‌نشانان به كمك شما مي‌آيند. درصورت بروز هرگونه حريق و حادثه، خونسردي خود را حفظ كرده و درصورت گسترده بودن حريق، سريعا از محل حريق به جايي امن برويد. بعد هم سريعا با تلفن ۱۲۵ آتش‌نشاني تماس بگيريد و نشاني دقيق و نوع حادثه را به آتش‌نشاني اطلاع دهيد.
- كجاها آتش روشن نكنيم؟
برخي محل‌ها به هيچ‌وجه جاي مناسبي براي روشن كردن آتش نيستند. يعني اگر مراقب نباشيد و در اين محل‌ها آتش روشن كنيد، دردسرهاي بزرگ‌تري درست خواهد شد؛ مثلا از آتش زدن بوته و هيزم در كنار خودروها و مواد قابل اشتعال خودداري كنيد. هنگام آتش روشن كردن بايد توجه داشته باشيد زمين محل، مسطح و هموار باشد و بهتر است روي زمين خاكي يا سطح بتني باشد. اگر روي آسفالت كوچه و خيابان يا سنگفرش‌ها اين كار را انجام دهيد، به كفپوش‌هاي شهري آسيب زده‌ايد. مي‌توانيد براي روشن كردن آتش از محل‌هاي تعيين شده توسط شهرداري استفاده كنيد. چوب، زغال و حتي ترقه‌هايي كه درآتش انداخته مي‌شوند جرقه‌زا هستند، بنابراين تا حد امكان نبايد نزديك آنها قرار بگيريد. درصورتي كه لباس گشاد برتن داريد از نزديك شدن به آتش يا پريدن از روي آن جدا خودداري كنيد.
- يك شهر مجهز
تهران چه وضعيتي از نظر ايمني دارد؟
حالا كه شب چهارشنبه آخر سال است و متأسفانه هر سال اتفاقات زيادي در اين شب رخ مي‌دهد، بد نيست بدانيم شهرمان از نظر ايمني چه وضعيتي دارد. هر يك از اين اعداد بيان‌كننده شاخصي از ايمني اين ابرشهر هستند.
22000 آتش‌سوزي
فكر مي‌كنيد در يك سال چقدر آتش‌سوزي در شهرمان رخ مي‌دهد كه پاي آتش‌نشانان براي اطفاي آن به محل حريق باز مي‌شود؟ براساس آمار آتش‌نشاني تهران، حدود 22000 حريق در سال به وقوع مي‌پيوندد كه توسط آتش‌نشانان مهار مي‌شود.
125ايستگاه
مسلما هرچقدر تعداد ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني بيشتر باشد، ايمني شهرمان هم بيشتر خواهد بود. هم‌اكنون پايتخت ما 125ايستگاه آتش‌نشاني در محله‌هاي مختلف دارد. اين در حالي است كه در سال84 فقط 72ايستگاه آتش‌نشاني در تهران داشتيم.
5000 آتش‌نشان
آتش‌نشانان فرشته‌هاي نجات ما در حوادث شهري هستند. خب حالا ما چند فرشته نجات در شهرمان داريم؟ آمارهاي آتش‌نشاني نشان مي‌دهد كه حدود 5000 نيروي آتش‌نشان در ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني خدمت مي‌كنند و به امدادرساني مي‌پردازند.
846خودروي آتش‌نشاني
حتما شما هم تا به حال خودروهاي آتش‌نشاني را در خيابان و هنگام رفتن به محل حادثه ديده‌ايد. جالب است كه بدانيد تهران 846خودروي آتش‌نشاني دارد كه اين خودروها به شكل 24ساعته آماده خدمات‌رساني در حوادث شهري مثل آتش‌سوزي هستند.
7250شير آتش‌نشاني
تا به حال به شيرهاي ايستاده آتش‌نشاني در محله‌تان دقت كرده‌ايد؟ بايد مراقب باشيد كه محدوده اطراف اين شير كاملا باز باشد. در تهران 7250شير آتش‌نشاني وجود دارد كه دو و نيم برابر استاندارد جهاني است. اين شيرها بهترين آبرسان‌ها در آتش‌سوزي‌ها هستند.
250ثانيه
متوسط رسيدن آتش‌نشانان تهراني به محل حوادث شهري 250ثانيه است كه از استاندارد جهاني هم بالاتر است. در حقيقت آتش‌نشانان پس از تماس شما مي‌توانند در حدود 4دقيقه به محل حادثه برسند، به شرط اينكه گرفتار گره‌هاي عجيب ترافيكي نشوند.
- پيشنهادهايي به جاي آتش‌بازي
تلويزيون كلي برنامه جذاب براي اين شب درنظر گرفته است. باور كنيد مي‌توانيد يك شب خاطره‌انگيز كنار خانواده داشته باشيد و بي‌خودي، شب عيد براي خود و خانواده‌تان دردسر درست نكنيد. مي‌توانيد به كارهاي عقب‌افتاده آخر سال‌تان برسيد؛ كتاب بخوانيد و خيلي كارهاي ديگر را انجام دهيد.
قرار نيست به بهانه چهارشنبه‌سوري، آتشي به قواره خودتان درست كنيد و از روي آن بپريد. يك آتش كوچك كه در محلي مناسبي روشن شده و خطرناك هم نباشد براي اثبات پايبندي شما به اين رسم مهم كفايت مي‌كند!
بعضي‌ها تصميم مي‌گيرند كه مثلا به جاي آتش‌بازي به يك پارك يا سينما بروند. اين بيرون رفتن در اين شب هم مي‌تواند خطر آفرين باشد. بهترين پيشنهاد اين است كه در اين شب به جاي اينكه به خارج از خانه برويد و خودتان را در معرض خطرات مختلف قرار دهيد، داخل خانه بمانيد و مثلا بازي‌هاي دسته‌جمعي خانوادگي داشته باشيد.
- با سوختگي‌ها چه كنيم؟
خطرات مربوط به چهارشنبه‌سوري آخر سال يكي، دو تا نيست و بايد مراقب باشيم كه گرفتار اين خطرات نشويم. سوختگي‌هاي سطحي و سوختگي‌هاي نيمه‌عميق و عميق، مهم‌ترين و بيشترين درصد حوادث در چهارشنبه سوري را به‌وجود مي‌آورند. كمك‌هاي اوليه درصورت بروز اين سوختگي‌ها به اين شكل است: محل سوختگي را حداقل ۱۰دقيقه زير آب معمولي بگيريد تا دماي پوست كاهش پيدا كند. براي كاهش خطر عفونت، محل سوختگي را با يك پارچه تميز بپوشانيد. اگر لباس‌هاي سوخته به پوست چسبيده است، نبايد آنها را جدا كنيد. مصدوم را با آمبولانس يا سريع‌ترين وسيله ممكن به بيمارستان برسانيد. توجه كنيد براي هر سوختگي جز نوع خيلي خفيف آن، بهتر است به مراكز درماني برويد. هرگز از پماد يا هر چيز ديگري بدون تجويز پزشك استفاده نكنيد. هرگز نبايد تاول‌هاي ايجاد شده به‌دليل سوختگي را بتركانيد چون تاول‌ها از ضايعه محافظت مي‌كنند و مانع ايجاد عفونت مي‌شوند.
- قانون چه مي‌گويد؟
در ماده 618قانون مجازات اسلامي آمده است: «هر كس با هياهو، جنجال، حركات غيرمتعارف يا با تعرض به افراد، موجب اخلال در نظم و آرامش عمومي شود يا مردم را از كسب و كار باز دارد، به حبس از 3ماه تا يك سال و تا 74ضربه شلاق محكوم خواهد شد.» هنجارشكنان و اخلالگران نظم و امنيت عمومي مرتبط به شب چهارشنبه آخرسال درصورت دستگيري تا پايان تعطيلات نوروزي در بازداشت به سر خواهند برد.