روز سه‌شنبه مجلس سن معاينه فني را از 5به 4سال كاهش داد و در بندي ديگر گارانتي كارخانه‌اي به 2سال افزايش يافت. بدين‌ترتيب هر خودرو 24ماه پس از تاريخ ساخت عملا قرار است 2سال را بدون هيچ نظارتي شهر را آلوده كند و پس از آن مشمول قانون معاينه فني سالانه شود. اين درحالي است كه خودروها عامل 80درصد آلودگي هواي تهران و بسياري از شهرهاي كشور هستند و مصوبه جديد مجلس، راه را براي آلوده‌تر شدن هوا فراهم مي‌كند. از سوي ديگر سن گارانتي در شركت‌هاي خودروسازي جهان دست‌كم 4سال است و خودروسازان بايد بيش از 5سال براي تعويض كاتاليست و فيلترهاي كاهنده آلودگي هوا گارانتي بدهند.
- 2چهره 2واكنش
ديروز 2چهره ديگر به اين مصوبه عجيب مجلس واكنش نشان دادند. معصومه ابتكار رئيس سازمان محيط‌زيست و وحيد حسيني مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران كه نظرشان بر معاينه فني يك يا حداكثر دوساله بود و مجلس به هيچ‌يك از 2نهاد كارشناسي در امر آلودگي هوا وقعي ننهاد.
معصومه ابتكار رئيس سازمان محيط‌زيست در اين‌باره گفت: اميدوار بوديم مجلس به عمر 2سال معاينه فني خودروها رأي دهد. ابتكار ديروز در حاشيه جلسه هيأت دولت در جمع خبرنگاران درباره كاهش عمر معاينه فني و تصويب مجلس در اين زمينه، اظهار كرد: نظر ما 2سال بود كه مجلس 4سال تصويب كرد. مسئله معاينه فني بسيار مهم است.
وي اضافه كرد: ما انتظار داشتيم مجلس با همان 2سال يعني پيشنهاد دولت موافقت مي‌كرد كه ديروز بحث بسيار زيادي شد ولي مجلس نظرش همان 4سال بود اما بسيار مهم است كه لايحه هواي پاك در مجلس مراحل نهايي‌اش طي مي‌شود. رئيس سازمان محيط‌زيست خاطرنشان كرد: از طرفي مسئله ايمني خودرو هم در معاينه فني و هم در فرسودگي بسيار مهم است كه به امن شدن خودروها و راه‌هاي ما هم منجر مي‌شود و مي‌تواند بسياري از حوادث جاده‌اي را كاهش دهد.
- لابي‌ها به نتيجه رسيد
از سوي ديگر وحيد حسيني مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران گفت كه لابي خودروسازان به نتيجه رسيد و تنها نياز قانوني براي كاهش آلودگي هوا به نتيجه نرسيد. وي با اشاره به مصوبه روز گذشته مجلس مبني بر كاهش سن معاينه فني خودروها از ۵سال به ۴سال گفت: معافيت چهارساله خودروها از معاينه فني با ۵ سال تفاوتي ندارد اين در حالي است كه در پيش نويس لايحه معافيت خودروها همانند بيشتر كشورهاي دنيا 2سال ديده شده بود.
وي ادامه داد: اين قانون جديد حاشيه امني براي خودروسازان ايجاد كرد تا در بحث تجهيزات خودرو كه بر كاهش آلودگي هوا تأثيرگذار است، آزادانه‌تر برخورد كنند زيرا اين خودروها براي ۴سال گذرشان به دباغ خانه معاينه فني نخواهد افتاد و از لحاظ استاندارد يا غيراستاندارد بودن اين تجهيزات مورد بررسي قرار نمي‌گيرد. مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران با اشاره به اينكه گارانتي خودروها كوتاه‌تر از عمر گارانتي در دنيا با آن كيفيت توليد خودرو پيش‌بيني شده، گفت: ب
راساس مصوبه مجلس خودروها تنها 2سال بعد از توليد گارانتي هستند و 2سال پس از اتمام گارانتي بايد به معاينه فني مراجعه كنند و اگر رد شوند اين گارانتي تمام‌شده و تمام هزينه معاينه فني از جيب مصرف‌كننده خواهد بود. اين در حالي است كه اين منطق در دنيا برعكس است يعني براساس قوانين هواي پاك كه چندين دهه از اجراي آن مي‌گذرد تمامي تجهيزات كنترل آلايندگي در خودروها مانند كاتاليست ۸ سال گارانتي است يا براساس پيمايش ۱۳۶ هزار كيلومتر مورد حمايت توليدكننده است.
حسيني با بيان اينكه دليل اين نوع نگاه در دنيا به تجهيزات تأثيرگذار در آلاينده‌هاي هوا آن است كه براي مصرف‌كننده توليد آلاينده چندان در اولويت نيست و ممكن است توان مالي نصب كاتاليست را روي خودرو نداشته باشد اما سلامت و هواي پاك براي حاكميت مهم است، بنابراين تجهيزات آلايندگي خودروها بايد طولاني‌ترين گارانتي را داشته باشند. وي با بيان اينكه اي كاش تغيير قانون معاينه فني در مجلس رأي نمي‌آورد تا دوباره مي‌توانستيم موضوع دوساله‌كردن آن را در كميسيون‌هاي تخصصي پيگيري كنيم، گفت: اين مصوبه اتفاق عجيبي بود و عملا لابي خودروسازان پيروز شد و هزينه كاهش آلودگي هوا ناشي از مشكلات خودرو بر گردن مصرف‌كننده افتاد.
- راهي براي آلايندگي بيشتر
مصوبه چهارساله‌شدن معافيت معاينه فني بي‌شك بر طرح‌هاي كاهش آلودگي هوا مانند كاهش نيز تأثيرگذار خواهد بود. با اجراي اين قانون ورود خودروهاي آلاينده در محدوده‌هاي كم انتشار بيشتر خواهد شد و حتي بر بار ترافيكي نيز تأثيرگذار خواهد بود. اين درحالي است كه هواي تهران و كلانشهرهاي كشور در زمستان‌ها به‌خاطر آلودگي هوا دچار مشكل است و شهروندانش در حال خفه‌شدن هستند و انتظار مي‌رفت با دوساله شدن معاينه فني، نظارت بر آلايندگي خودروها بيشتر شود.
مصوبات 16فروردين مجلس در لايحه هواي پاك
- خريد و فروش و تردد وسايل نقليه موتوري فرسوده ممنوع شد.
- دولت موظف است از محل صرفه‌جويي حاصل از بهبود و مديريت سوخت ناشي از اجراي اين قانون، سازوكار و تسهيلات لازم جهت جايگزيني خودروهاي فرسوده حمل‌ونقل عمومي با خودروهاي نو را فراهم كند.
- دولت مكلف است در بودجه سالانه رديفي براي اعطاي تسهيلات ارزان قيمت براي جايگزين كردن خودروها و موتورسيكلت‌هاي فرسوده موجود با كارمزد 4درصد با بازپرداخت ده ساله تعيين كند و به تصويب مجلس برساند.
- وزارت كشور موظف به نوسازي ناوگان حمل‌ونقل عمومي تا ۵ سال از طريق كمك بلاعوض، يارانه، تسهيلات يا صفر كردن سود بازرگاني واردات خودروهاي هيبريدي شد.