در این مطالعه محققان بیمارستان ملی و سلطنتی، ستون فقرات 33نفر از تنیسبازان ممتاز نوجوان، شامل دختران و پسرانی که در مرکز ملی تنیس آموزش دیده بودند را اسکن ومعاینه کرده بودند. هیچیک از بازیکنان از کمردرد رنج نمیبردند اما مهرههای کمر آنها مخرب شده وتغییر شکل داده بود که خود درد سر بزرگی محسوب میشد.
28 نفر از نوجوانان (89 درصد آنها) دارای ناهنجاری شدید ستون فقرات از کیست تا شکستگی بودند. 23 نفر، از بیماری مفاصل در مراحل اولیه رنج میبردند و 13 نفر هم دیسکهای کمری متورم یا خشک شده داشتند. این ضایعات اغلب در افراد دارای سنین 70 تا 80سالگی مشاهده میشود. این یعنی این بچهها که نسل بعدی تنیس بازان ملی انگلیس بهشمار میروند دارای ستون مهرههای شبیه به افرادی بودند که 60 سال از آنها پیرتر هستند!
محققان میگویند ورزش تنیس به چرخش بیشتر وسریعتر قسمت پشت نسبت به سایر بخشهای بدن نیازمند است و بازی کردن آن به ویژه در سنین رشد مخرب و زیان آور است. به عبارت دیگر، بازی تنیس در سطوح پیشرفته، نسبت به جوانان بسیار بیرحم است. اما مشکلات کمر تنها باعث رنجش و درد تنیس بازان نوجوان نمیشود.
طبق مطالعات گوناگون صورت گرفته، حداقل یک سوم از فو تبالیستهای حرفهای، یک سوم از ژمیناستها و 25 درصد از قایقرانان، حین فعالیت قسمت تحتانی کمرشان صدمه میبیند. حدود 40 درصد از غواصان دچار شکستگی ستون مهرههای ناشی از فشار و بسیاری از دوچرخه سواران درد دائمی و سائیدگی پشت را هنگام سوار بودن روی دوچرخه تجربه نمودهاند.
در یکی از مطالعات، در 6 نفر از 7 نفر ژیمناست ریتمیک- که همیشه با لبخند به دور خود میچرخند- مشکلات و ضایعات شدید تحتانی کمر گزارش شد. خشنترین و بدترین ورزش در این زمینه میتواند گلف باشد. 90 درصد از جراحات وارده بر گلف بازان حرفهای شامل قسمت تحتانی کمر و گردن بوده و نزدیک 80 درصد از بازیکنان حرفهای حد اقل یک دوره مسابقات قهرمانی را بهدلیل کمردرد از دست میدهند.
اگر شما یک دونده هستید، باید شکرگزار باشید زیرا دوندگان از لحاظ آماری از خطر کمتری نسبت به اغلب قهرمانان در زمینه مشکلات کمر و تیره پشت رنج میبرند. اما برای سایر افراد نتایج دردناک است. بنابراین برای حفاظت از ستون فقرات خود چه کارهایی باید انجام دهیم؟
***
برای داشتن کمر سالم، کارشناسان عقیده دارند که شما به یک هسته جامد و سخت نیاز دارید. این هسته فرضی، تکیهگاه بدن است که مربیان و قهرمانان اغلب به آن اشاره دارند اما تعداد کمی از افراد میتوانند آن را به وجود آورند و مستقر نمایند.
بهطوریکه ویجی ود، یکی از متخصصان طب ورزشی در بیمارستان جراحی تخصصی در شهر نیویورک میگوید: این هسته چنانکه بیشتر افراد تصور میکنند تنها ناحیه شکمی را شامل نمیشود بلکه تمامی عناصر و اعضایی که به واقع موجب تحرک و توقف ستون فقرات میگردند را در بر میگیرد.
ماهیچهها، رباطها و زردپیها که سامانه پرکار و جزئی ماهیچه هستهای را تشکیل میدهند. اینها مجموعه طنابها و اسباب نگهدارنده را برای ستون فقرات به وجود میآورند.
بهعنوان مثال ماهیچههای سمت راست و مایل شکمی که ماهیچههای بزرگی در جلو و کنارههای ستون فقرات به شمار میروند، در ثبات نگهداشتن کمر نقش ویژهای دارند. اما آنچه ناآشناتر مینماید، ماهیچههای میان مهرهای و چند حفرهای هستند که با گروه بطنی بزرگتری در ارتباط هستند. تمامی این ماهیچهها میبایستی برای ثابت باقیماندن ستون فقرات قوی و انعطافپذیر باشند. به علاوه دوام و استقامت نیز در این زمینه حائز اهمیت است.
شاید استقامت، حیاتیترین عامل سلامتی هسته مذکور باشد، چراکه موجب ثبات ماهیچهها و بافتهای مرتبط در طول یک بازی یا کار بدنی طولانی میگردد.
مایکل هیگنز، مدیر آموزش قهرمانی در دانشگاه توسون و مولف چندین مقاله دانشگاهی برجسته در زمینه ضایعات کمر مینویسد: برای داشتن توانای حفظ ثبات ستون فقرات خود در طول مدت یک فعالیت شما میبایستی از استقامت ماهیچهای کافی برخوردار باشید. بدون داشتن این استقامت، آنچه اغلب در پایان یک بازی احساس میشود این است که ماهیچهها دیگر نمیتوانند بهطور مناسب و کامل حرکت ستون فقرات را کنترل نمایند.
اگر شما در مسابقات فوتبال، تنیس، گلف یا دوچرخه سواری شرکت میکنید، اگر هسته بدنی شما نتواند به فعالیت مناسب خود ادامه دهد، کمر شما دردناک شده و آزارتان خواهد داد.زمینه بسیاری از مشکلات مربوط به کمر، توسط قهرمان گرایی امروزی ایجاد میگردد که مورد تقاضای ورزش مدرن است.
چنانکه هیگنز میگوید: فشارهای موجود در انواع ورزشهای امروزه بیشمار بوده و آنچه بیشتر در برخی از این ورزشها مشاهده میشود، قهرمانان بسیار قدرتمندی هستند که کشش و فشردگی زیادی را بر ستون فقراتشان تحمل میکنند.
خبرهای بد
فشارهای وارده بر کمر را طی فعالیتهای ویژه در نظر بگیرید: نیروی گشتاور یا پیچشی که از یک چرخش مناسب و صحیح در گلف ایجاد میگردد، حدود 1700 پوند فشار بر قسمت ستون فقرات تحتانی وارد میآورد. پارو زنان حدود 1300 پوند فشار را در هنگام حرکت کامل با پارو به کمر خود وارد میآورند و اوج فشار وارده بر یک مدافع در فوتبال هنگام ضربه زدن محکم بر توپ در جهت مخالف بر اساس گفتههای علمی نزدیک به 2000 پوند است.
در اغلب مواقع، ماهیچههایی که این نیرو را تولید میکنند با نوعی ضعف وعدم ارتجاع نسبی در بخشهای عضلانی که مورد استفاده قرار نمیگیرند، همراه هستند. آیا تا کنون یک مدافع فوتبال را دیدهاید که پاهای خود را با دست گرفته و لمس میکند؟ برای مثال یک دونده دو سرعت از ماهیچههای چهار سر بر آمده وقله مانند ضعیفی برخوردار است. این زردپیها همانند چهار گوشها به سامانه ستون فقرات متصل بوده و نمیتوانند نیروی تولید شده توسط ماهیچههای قویتر را متعادل نماید و در نتیجه ستون فقرات، ثبات خود را از دست میدهد.
مورد مشابه فوق در گلف بازان به ویژه گلف بازان حرفهای روی میدهد. اگر شما مثل من گلف باز بدی هستید و برای نیرو بخشیدن به حرکت چرخشی، برای ضربه به توپ به جای کمر از شانههای خود استفاده میکنید ممکن است آسیبی به خود نرسانید. این ادعای کریستوفر بونو، استاد یار جراحی ارتوپدی در مدرسه پزشکی هاروارد و رئیس خدمات ستون فقرات در دانشگاه بیرگام بوستون است.
وی در ادامه میگوید: چنانچه حرکت چرخشی مناسب و صحیحی انجام دهید کمر و پشتتان آسیب میبیند. در این مورد میتوانید ازآرون ابر هالسر، گلف باز تور (PGA) که دارای مقام بیست و دوم جهانی بوده و همچنین در سن 32 سالگی از چندین شکستگی در دیسکهای خود در قسمت تحتانی ستون فقرات رنج میبرد، سؤال کنید. او میگوید: من بارها فکر کردهام که باید ورزش را کنار بگذارم. بهنظر میرسد عامل اصلی حرکت چرخشی مکرر در گلف باشد که شما را مستعد ابتلا به این ضایعه میکند.
هیگنز میگوید: قدرت به تنهایی کافی نیست؛ چنانچه مولفین مطالعات انگلیس اشاره نمودهاند که تنیس بازان جوان که پیشتر بدانها اشاره کردیم همگی به ویژه در ناحیه شانهها قدرتمند بودهاند. در مقایسه با رقبای آنها در سایر مسابقات ملی نوجوانان، بازیکنان انگلیسی به ندرت اتاق وزن را دیدهاند و حرکات کششی را انجام نمیدهند، ولی در عوض مرتب در حال وارد آوردن ضربات دفاعی هستند و ضربات آنها سریعتر میشود حتی به تدریج کمرشان شکسته میشود.
خبرهای خوب
شاید از شنیدن این جمله خوشحال شوید که: برای داشتن کمر و ستون مهرههای سالم لازم نیست تا راست بنشینید. هیگنز میگوید: راست نشستن برای سلامتی کمر مناسب نیست و ممکن است باعث فشار شدید به ستون مهر ههای کمری شود. از سوی دیگر، حرکاتی مثل خوابیدن روی شکم حالتی که شما سر خود را بالا نگه داشتهاید و به آرامی بدن خود را بدون حرکت به جلو از زمین بلند میکنید، میتواند بهطور مؤثر تری باعث سلامتی کمر شما شود.
به گفته هیگنز، خوابیدن روی شکم باعث استحکام و مقاومت هسته بدون فشار روی ستون فقرات میگردد. شما بایستی تمامی ماهیچههایی را که مانند یک کمر بند ستون فقرات را احاطه میکنند فعال و تقویت کنید و میتوانید این کار را از طریق انقباض آهسته ماهیچههای بطنی خود در طول فعالیت انجام دهید. ولی شکمتان را به سمت داخل جمع نکنید زیرا موجب باریک شدن باند ماهیچهای ستون فقرات میشود.
اگرکمر شما برای مدت بیش از چند هفته دردناک بوده یا اگر درد حاد گسترس یافته است، به یک پزشک مراجعه کنید. او به شما میگوید درصورتیکه استراحت مناسب و کافی داشته باشید بیشتر ضایعات کمر و درد آن به خودی خود در مدت 6 تا 8 هفته معالجه میشوند و جراحی به ندرت لزوم مییابد و فقط در 3 تا 5 درصد موارد ضروری است.
به هرحال، درد برای بسیاری از قهرمانان مقدمه کسب آگاهی و هشیاری بوده است. اوبرهالسر، قهرمان گلف میگوید: پیش از آنکه کمرم صدمه ببیند تصور میکردم که بازی گلف بسیار آسان و بیدردسر است و میتوانم تا سنین بالای50 سالگی بدون هیچ مشکلی آن را ادامه دهم.
ولی حالا پس از مصدومیت دوباره کمرش در بهار سال گذشته، وی در اواسط یک تمرین و بازبینی مجدد وماهرانه در حرکتهای چرخشی ونحوه کشش وطرز ایستادن وبهطور کلی نحوه بازی خود بسر میبرد. وی میگوید: حالا بیش از پیش مراقب خودم هستم وتمرینات را با مشاوره انجام میدهم. در این مدت یاد گرفتم که باید مواظب کمرم باشم وگرنه هر روز وخیمتر میشود.
نیویورک تایمز
3نوامبر 2007