«فردوسي برون مرز» جديدترين پژوهشي است كه ما را با بخش اندكي از تنوع انديشه و تعدد آرمانهاي اقبال لاهوري آشنا ميكند. دكتر محمد بقايي كه سهدهه از عمر گرانمايه خود را بر سر شناختن و شناساندن وي گذار شده و حدود 30 جلد كتاب در اين موضوع تأليف يا ترجمه كرده، در اين كتاب با قلمي پژوهشگرانه و علمي خواننده مشتاق را با كسي آشنا ميكند كه هم دستي در سياست دارد، هم ذهني فعال در علوم تربيتي و هم در فلسفه و حكمت اسلامي صاحبنظر است.
و بيش و پيش از همه اينها و آنها، شاعري است زبردست و حاذق؛ با آنكه نه فارسيزبان بوده و نه ايراني. ما در فردوسي برون مرز، با منشوري 7رنگ از انديشههاي سيال و ذهن جستوجوگر نابغهاي از پاكستان آشنا ميشويم و از علاقه وافرش ميخوانيم به كشورمان و نيز از نظريههايش درباره موضوعهايي چون شرقشناسي و غرب پژوهي آگاه ميشويم ، همچنان كه از ديدگاهش در ويژگيهاي انديشهورزان فلسفي و دردانديشان اجتماعي اطلاع مييابيم.
اين كتاب تلفيقي از 14مقاله تأليفي يا ترجمه است كه دستكم 10 ساحت از منظومه فكري كسي را به ما معرفي ميكند كه ميخواست جهان بهتري را به بشر خاكي، بهويژه به هموطنانش معرفي كند. او بر اين باور بود كه بايد ايمان آورد به نيروهاي خفته و متراكم حيات كه در جان و جهان انسان و طبيعت نهفته است چرا كه به ياري آنهاست كه ميتوان عالم را آنگونه ساخت و پرداخت كه شايسته آفريدهاي چون آدم باشد.
- نويسنده و پژوهشگر ادبيات