براي رفتن به داخل اين باغ بزرگ، كافي است بوي گل‌ها و شكوفه‌ها را دنبال كني و از يك خيابان نسبتا طولاني كه در دو طرفش درخت كاشته‌شده، بگذري. وقتي به باغ نزديك و نزديك‌تر مي‌شوي، سردر زيباي آن را مي‌بيني كه با وجود سادگي، تو را ياد باغ‌هاي مجلل فيلم‌ها و قصه‌ها مي‌اندازد. براي اينكه وارد باغي شوي كه بوي گل‌ها و شكوفه‌هايش تو را سرمست كرده، بايد از زير اين سر دربگذري. اينجا باغ گياه‌شناسي ملي ايران است؛ جايي كه مي‌تواند تو را براي ساعت‌ها از همهمه‌هاي شهر شلوغ تهران دور كند و آرامش را به تو هديه بدهد.
بعد از عبور از سر در اصلي، نگهبان شما را به سمت پاركينگ هدايت مي‌كند، بين ورودي باغ و پاركينگ راه زيادي نيست و بالاخره داستان لطيف و پر از آرامش باغ شروع مي‌شود و چه فرصتي بهتر از اين را مي‌توان پيدا كرد كه به همراه خانواده اين تجربه پر از آرامش را داشت. براي ورود به باغ گياه‌شناسي ملي، پيش از هر چيز بايد بليت تهيه كنيد، قيمت بليت آنقدر زياد نيست كه نگران شويد. 10هزارتومان براي هر نفر، براي رسيدن به آرامش و نوازش چشم‌ها با ديدن مناظر سبز و زيباي باغ، هزينه زيادي به‌حساب نمي‌آيد. مسئول فروش بليت مي‌گويد: «هر چقدر مي‌خواهيد مي‌توانيد در باغ باشيد فقط زماني كه هوا رو به تاريكي مي‌رود و خورشيد در حال غروب است بايد از باغ خارج شويد.» درست همان‌موقع كه صحبت‌هايش تمام مي‌شود، نقشه را به شما مي‌دهد؛ نقشه‌اي كه حتما بايد همراه خود داشته باشيد تا راحت‌تر بتوانيد از باغ لذت ببريد. بعد از خريد بليت، بايد از در ديگري عبور كنيد و اينجا يك تجربه به‌يادماندني آغاز مي‌شود.
- نقشه را از ياد نبريد
چند راهنما در نزديكي‌هاي ورودي ايستاده‌اند، يكي از آنها مي‌پرسد: «نقشه را گرفته‌ايد؟» بعد از اطمينان از گرفتن نقشه، مسير شروع بازديد را به شما نشان مي‌دهند. باغ آنقدر بزرگ است كه بدون نقشه، نمي‌دانيد از كجاي آن شروع كنيد. وقتي وارد باغ مي‌شويد شايد در نگاه اول تصور كنيد كه كاملا شبيه يك پارك است اما سخت در اشتباه هستيد چون اين باغ، با تمام پارك‌هايي كه در سطح شهر ديده‌ايد زمين تا آسمان فرق دارد.
- سفري به اروپا
باغ از قسمت‌هاي مختلفي درست شده است و در نزديكي‌هاي در ورودي، يك سردر وجود دارد كه روي آن نوشته‌اند، اروپا. ممكن است كلي با ديدن نام اروپا تعجب كنيد ولي جاي هيچ تعجبي نيست چون قرار است شما و خانواده‌تان وارد اروپا شويد و گونه‌هاي گياهي‌اي كه در آن كشور مي‌رويد را از نزديك ببينيد. زماني كه وارد باغ مي‌شويد، حسابي به باغچه‌هاي بزرگ كنار پياده‌روها چشم بدوزيد، گل‌هاي رنگارنگ و گياهان سبزي كه شايد تا به حال آنها را نديده باشيد، خودنمايي مي‌كنند. روي تابلوهاي كوچك آبي‌رنگي كه ماهرانه داخل خاك گذاشته شده‌اند، نام هر گياه نوشته شده است، تابلوهايي كه هم آموزش مي‌دهند و هم چشم را آزار نمي‌دهند و به اصطلاح توي ذوق آدم نمي‌زنند.
- بيا بريم دريا كنار...
بعد از اينكه حسابي در اروپا گشتيد، مي‌توانيد سري به شمال خودمان بزنيد و حتي درياي خزر شبيه‌سازي شده را هم ببينيد. اينجا بهترين جاي باغ است چون مي‌توانيد هم در تهران باشيد و هم در جنگل‌هاي شمال قدم بزنيد. باورتان مي‌شويد با 10هزار تومان ناقابل مي‌توانيد با خانواده‌تان در شهرتان به سفر برويد؟! البته نام اين قسمت از باغ، جنگل‌هاي هيركاني است. درياچه‌اي بزرگ كه يك طرف آن با درختان سرو و كاج و سدروس سر به فلك كشيده، احاطه شده است و آن طرف هم كه گونه‌هاي گياهي شمال كشور خودنمايي مي‌كند. قسمت پايين درياچه كه در آن اغلب سوزني‌برگ‌ها قرار دارد، رويشگاه البرز نام‌گرفته كه براي خودش حال و هواي خاصي دارد و بيشتر مناسب پياده‌روي زوج‌هاي جوان است. براي رفتن به جنگل هيركاني (جنگل خزري) بايد به آن طرف درياچه رفت؛ سكوت فضا را پركرده و صداي جغد و پرندگان ديگر دقيقا شما را به جنگل‌هاي شمال مي‌برد؛ بوي خاك خيس‌خورده، چمن‌هاي خاص جنگل‌هاي شمال و خزه‌ها و گياه‌هان رونده‌اي كه دور قامت سر به فلك كشيده درختان پيچيده‌اند. محو تماشاي اطرافت مي‌شوي. انگار نه انگار كه اينجا تهران است. گياهان و درختان با عشق به ريه‌هايت اكسيژن هديه مي‌دهند. هواي نسبتا شرجي و نسيم، حتما روي لبانت لبخند خواهند آورد و چشم‌هايت خيره به درياچه (درياي خزر شبيه‌سازي‌‌شده) مي‌ماند.
- گياهان ايران را مي‌شناسيد؟
جنگل هيركاني آنقدر خوب است كه دل‌كندن از آن، كار چندان راحتي نيست ولي به هر حال زيبايي‌هاي باغ گياه‌شناسي ملي به همين جا ختم نمي‌شود. آنقدر نقاط ديدني در باغ زياد است كه جاي نگراني وجود ندارد. پايين رويشگاه البرز، رويشگاه‌هاي زاگرس، ايراني و توراني و سيستماتيك (طبقه‌بندي گياهان) قرار گرفته است. رويشگاه‌هاي زاگرس، ايراني و توراني، پر از گياهان خاص هستند كه حسابي برايتان جذاب خواهند بود و رويشگاه سيستماتيك هم بيشتر به درد افرادي مي‌خورد كه به نوعي درگير گياه‌شناسي، كشاورزي و... باشند البته ديدن آن براي افراد عادي هم خالي از لطف نيست. كمي بالاتر و درست در كنار جنگل هيركاني دوست‌‌داشتني، رويشگاه قفقاز قرار دارد و انواع و اقسام گونه‌هاي قفقاز، در اين قسمت از باغ كاشته شده‌اند و مي‌توانيد هم از ديدن آنها لذت ببريد و هم نام‌شان را ياد بگيريد.
- به مهماني طبيعت برويد
كمي آن‌طرف‌تر از جنگل هيركاني، رويشگاه پهن‌برگان هميشه سبز قرار دارد. اين قسمت از باغ نيز مانند ساير قسمت‌هاي آن بي‌نظير است چون علاوه بر گونه‌هاي گياهي متنوع و زيبا، در آن پرنده‌ها به استقبال شما مي‌آيند. صداي پرندگان همه‌جا شنيده مي‌شود اما اينجا مي‌توان خود پرنده‌ها را هم ديد. بلبل‌هاي كوچك و بزرگ از اين شاخه به آن شاخه پر مي‌كشند و صداي‌شان فضا را پر كرده، كافي است سكوت كنيد و چشم‌هايتان را ببنديد تا صداي دلنشين‌شان گوش‌هايتان را پر كند. ميناهاي جسور، مرزي بين آدم و خودشان نمي‌بينند و در باغ قدم مي‌زنند، انگار كه صاحب باغ باشند و توجهي به عبور افراد ندارند؛ زاغي‌ها هم كه پاي ثابت تمام باغ‌ها هستند و رنگ سياه و سفيد‌شان باعث مي‌شود حسابي به چشم بيايند. بوي شكوفه و گل‌هاي رنگارنگ همه جا را پر كرده و هر چه نفس عميق بكشي باز هم كم است، انگار اين بوي خوش، آدم را براي نفس كشيدن، حريص‌تر مي‌كند.
- ملاقات با گياهان پرخاصيت
شايد بارها و بارها از عرقيجات يا داروهاي گياهي مختلف استفاده كرده باشيد ولي تا به حال از نزديك گياهي كه با آن عرقيجات يا داروي گياهي ساخته شده را نديده باشيد. قسمت گياهان دارويي و صنعتي باغ گياه‌شناسي ملي، اين فرصت را در اختيار شما قرار مي‌دهد تا بتوانيد از نزديك گياهان مختلف دارويي و صنعتي را ببينيد. اگر به گياهان دارويي و صنعتي و يادگيري نام آنها علاقه زيادي داريد، حتما قلم و كاغذ با خود ببريد. درست در ضلع شرقي اين باغ، رويشگاه آمريكا قرار دارد و بدون اينكه از اين طرف كره زمين به آن طرف كره زمين برويد و كلي هزينه كنيد، مي‌توانيد بسياري از گونه‌هاي گياهي آمريكا را از نزديك ببينيد و با آنها عكس بيندازيد البته حواس‌تان باشد روي گونه‌هاي گياهي راه نرويد چون كاشت و رويش آنها چندان راحت نيست.
- بهشتي در ارديبهشت
بالاتر از رويشگاه آمريكا، باغ صخره‌اي قرار دارد جايي كه يك آبشار مصنوعي حسابي به شما انرژي و نشاط مي‌دهد و مي‌توانيد روي صندلي بنشينيد و از صداي زيباي آب در حال حركت، لذت ببريد. باغ صخره‌اي از سنگ‌هاي ريز و درشت كه با سليقه در كنار هم قرار گرفته‌اند، ساخته شده است البته در بين صخره‌ها كلي گل و گياه هم وجود دارد. از باغ صخره‌اي كه به سمت شمال حركت كنيد، بوي گل شما را مدهوش خواهد كرد و وقتي نزديك و نزديك‌تر برويد، خودنمايي گل‌هاي زيبا را خواهيد ديد. گل‌هايي كه بيشترشان از يك پياز خشك و بي‌جان رويده‌اند. اين بخش از باغ هم مانند بقيه بخش‌هاي آن زيباست و براي ديدن آن، ارديبهشت بهترين زمان محسوب مي‌شود. كنار قسمت گياهان زينتي هم نهالستان قديم قرار دارد و كل قسمت شمالي باغ هم به باغ ميوه، جنگل و گردشگاه اختصاص دارد كه البته نمي‌دانيم اجازه خوردن ميوه داريد يا نه، پس بهتر است خودتان براي خودتان ميوه ببريد.
- اين پايان ماجرا نيست!
آخرين قسمت از باغ و درست در كنار رويشگاه گياهان زينتي، باغ چين و ژاپن قرار گرفته است. در ساخت باغ‌هاي ژاپني معمولا بايد حتما سنگ، آب و چوب وجود داشته باشد و هميشه پل در اين باغ‌ها روي آب ديده مي‌شود كه اين موارد در باغ گياه‌شناسي ملي كاملا رعايت شده و شما مي‌توانيد از ديدن اين قسمت از باغ در انتهاي بازديد لذت ببريد. البته ترتيب خاصي براي ديدن زيبايي‌هاي باغ وجود ندارد و اين گشت‌و‌گذار در باغ، صرفا يك پيشنهاد محسوب مي‌شود. بعد از ديدن اين قسمت از باغ بهتر است كم‌كم باغ را قبل از غروب خورشيد ترك كنيد تا هم مسئولان به دردسر نيفتند و هم شانس ديدن روباه را در زمان عبور در باغ داشته باشيد البته روباه به شما آسيبي نمي‌رساند و با ديدن‌تان سريعا فرار خواهد كرد.
- از شمال تا جنوب، فقط چند دقيقه!
باغ آنقدر بزرگ است كه اگر دير برويد حتما وقت كم خواهيد آورد پس بهتر است حتما 9صبح آنجا باشيد و تا حدود 7بعد از ظهر، با حوصله از باغ ديدن كنيد. كمي آن‌طرف‌تر از رويشگاه پهن‌برگان هميشه سبز، باغ ايراني قرار دارد كه در ساخت آن، از اصول معماري باغ‌هاي ايراني بهره گرفته شده است. حوض‌هاي زيبا و صداي آبي كه در اين حوض‌ها به حركت درآمده، حسابي برايتان لذتبخش خواهد بود. گل‌هاي زيبا و متنوع در اين قسمت از باغ، با نظم خاصي كاشته شده‌اند و زيبايي باغ ايراني را دوصدچندان كرده‌اند. اگر كمي از اين قسمت پايين بياييد به يك ميدان بزرگ مي‌رسيد كه ميدان مركزي نام دارد. ميدان مركزي، يك ميدان معمولي نيست چون باغ رز، در اين قسمت قرار گرفته و شما مي‌توانيد انواع و اقسام گل‌ها و بوته‌هاي رز را در اين قسمت از باغ ببينيد و نام آنها را هم ياد بگيريد. فقط وسوسه نشويد كه از بوته‌ها قلمه تهيه كنيد چون نگهبان‌هاي باغ، علاوه بر تأمين امنيت محيط باغ، حواس‌شان به گل‌ها و گياهان هست تا كسي به آنها آسيب وارد نكند. با عبور از ميدان مركزي و باغ رز، به قسمت جنوبي باغ مي‌رسيد كه گلخانه گياهان جنوب ايران به‌ويژه گياهان حاشيه خليج‌فارس و درياي عمان، در آن قرار گرفته است. اگر تا به حال به جنوب كشور سفر نكرده‌ايد و گياهان جنوب را نديده‌ايد اين قسمت از باغ را از دست ندهيد. براي ساخت و نگهداري اين گلخانه، مهندسان آن زحمت زيادي كشيده‌اند چون نگهداري گياهان جنوب كشور در شرايط آب و هوايي تهران، كار چندان راحتي نيست. كنار اين قسمت از باغ هم آربراتوم قرار دارد كه در واقع محلي براي كاشت درخت و درختچه‌ها محسوب مي‌شود.