24 فروردين‌ماه گذشته، اولين مورد ابتلاي انساني به تب كنگو گزارش شد كه رئيس دانشگاه علوم پزشكی استان سيستان و بلوچستان آن را تاييد كرد. اگرچه پس از آن اقداماتي پيشگيرانه براي كنترل اين بيماري انجام شد اما با شروع فصل گرما نگراني‌ها درباره افزايش شيوع اين بيماري بيشتر شده است.
به گزارش همشهري، بيماري‌هاي مشترك انسان و دام ازجمله خطرناك‌ترين بيماريها هستند كه طي سال‌هاي گذشته همواره مورد توجه بوده‌اند؛ تب كنگو و آنفلوآنزاي پرندگان ازجمله اين بيماريها هستند و طي روزهاي گذشته نيز خبرها از شيوع بيماري ميكروبي واگيردار مشترك بين انسان و دام يعني تب مالت حكايت دارد.
هفته گذشته و بعد از مصاحبه رئيس اتحاديه صنف فروشندگان لبنيات تهران مبني بر تكذيب استفاده از هرگونه شير آلوده در مراكز سنتي توليد لبنيات، دبير انجمن لبنيات كشور از شيوع تب مالت در برخي شهرستان‌ها خبر داده و خواستار رعايت استانداردهاي لازم در اين حوزه شده است. رضا باكري گفت: شيوع بيماري‌هاي مشترك انسان و دام به سهولت امكان‌پذير است و مراكز عرضه لبنيات سنتي هم بايد مطابق كارخانه‌هاي صنعتي استانداردهاي «پاستوريزاسيون» را رعايت كنند.
در اين زمينه همايون هاشمي عضو كميسيون بهداشتي، درباره اظهارات دبير انجمن لبنيات كشور مبني بر شيوع تب مالت در برخي استان‌ها به جهت عدم رعايت استانداردها از سوي مراكز عرضه لبنيات سنتي افزود: نمي‌توان با قاطعيت از شيوع اين بيماري صحبت كرد زيرا اگر چه تب مالت ناشي از مصرف محصولات شيرخام يا پنير تازه سنتي است اما به‌صورت محدود در استان‌ها شيوع پيدا مي‌كند. وي ادامه داد: واقعيت آن است كه اگر گزارش‌هايي از سوي برخي استان‌ها مبني بر شيوع تب مالت به‌دست مسئولان مربوطه رسيده است، مي‌طلبد مراكز عرضه‌كننده اين محصولات تحت بازرسي و نظارت قرار گيرند تا بتوان اين بيماري را كنترل كرد چراكه اين واحدها اغلب كوچك بوده و به راحتي تحت كنترل قرار مي‌گيرند.
تب مالت ازجمله بيماري‌هاي عفوني مسري بوده كه به بيماري هزار چهره معروف است. درمان اين بيماري حتي ممكن است تا چند‌ماه به طول بينجامد؛ به همين دليل جزو بيماري‌هاي مزمن محسوب مي‌شود اما مي‌توان به‌راحتي از ابتلا به آن پيشگيري كرد. درهمين خصوص كريم اميري معاون دفتر بهداشت و مديريت بيماري‌هاي دامي سازمان دامپزشكي كشور از كاهش ميزان بروز تب مالت در كشور طي چند سال گذشته خبر داد و گفت: اگرچه هم‌اكنون شاهد فروش محصولات غيرپاستوريزه در شهرها هستيم كه البته نشان‌دهنده ضعف نظارت در توزيع چنين محصولاتي است اما تلاش كرده‌ايم كه با برنامه‌هاي مبارزه با شيوع تب مالت در كشور اين بيماري را كاهش دهيم.
- تب مالت براثر مصرف لبنيات سنتي را جدي بگيريد
دكتر كريم اميري گفت: متأسفانه گرايش جامعه به استفاده از فرآورده‌هاي لبني غيرپاستوريزه افزايش يافته است كه اين امر يك هشدار و به‌معناي فراهم شدن بستر مناسب براي افزايش ابتلا به تب مالت است. به‌خصوص اينكه طي چند سال اخير فروشگاه‌هايي كه لبنيات غيرپاستوريزه عرضه مي‌كنند افزايش يافته است كه اين خود عاملي براي افزايش بيماري تب مالت است.
وي افزود: براساس آمارها، تب مالت درجمعيت انساني سال‌جاري كاهش داشته است. اميري با بيان اين موضوع افزود: نه‌تنها افزايشي در هيچ‌يك از استان‌ها نداشته‌ايم كه در كل كشور و همه استان‌ها تا امروز كه آخرين روزهاي ارديبهشت است با كاهش جمعيت مبتلايان به تب مالت روبه‌رو بوده‌ايم. البته گزارش‌هاي سال 96هنوز ثبت نشده است و پايان ارديبهشت‌ماه گزارش‌ها ثبت مي‌شود كه قابليت بررسي دارد و مي‌توان قضاوت كرد؛ بنابراين بايد تا پايان اين‌ماه منتظر ماند اما طي 95- 94ما در اكثر استان‌ها در موارد انساني كاهش تب مالت داشته‌ايم و در سال 95از 32استان در 31استان كاهش بيماري را مشاهده كرده‌ايم. در سال 94نسبت به سال 93كه حدود 20هزار مورد انساني تب مالت ديده شده آمار مبتلايان به حدود 18هزار نفر رسيده بود و در سال 95حدود 14هزار و 900نفر مبتلا به اين بيماري بوده‌اند كه روند كاهشي در كشور داشته‌ايم و اين روند در اغلب استان‌ها ديده شده است.
اميري درباره مخالفت سازمان دامپزشكي كشور در مورد استفاده از محصولات سنتي هم گفت: ما به‌طور كامل مخالف عرضه لبنيات سنتي هستيم اما آن چيزي كه مربوط به كنترل و نظارت است مربوط به وزارت بهداشت بوده كه مركز سلامت وزارت بهداشت مسئول است و بازرسي‌ها توسط اين افراد انجام مي‌شود؛ البته باز هم تأكيد مي‌كنم كه سازمان دامپزشكي كاملا با موضوع مجوز دادن به لبنيات سنتي از ابتدا مخالف بوده و همچنان نيز مخالف است اما اجبارا براي اينكه در برخي موارد، تخلف‌ها و مواد غيرمجاز وارد نشود برخي مغازه‌ها از طريق وزارت بهداشت مجوز دريافت كرده‌اند كه البته تحت نظارت كار مي‌كنند. تعداد اگرچه محدود است اما به هر حال ما مخالف هستيم.
وي افزود: به همين سبب از مردم درخواست داريم به‌هيچ‌وجه به سمت لبنيات سنتي نروند چرا كه نمي‌توان به هيچ عنوان اطمينان داد كه لبنيات سنتي عاري از بيماري است؛ البته فقط بيماري تب مالت نيست و بيماري‌هاي ديگري هم وجود دارند كه ممكن است عفوني نباشند اما در اثر تجمع سموم بعدها مشكل ايجاد كنند؛ بنابراين توصيه‌مان اين است مردم از لبنياتي استفاده كنند كه پاستوريزه باشد. در نهايت هشدار مي‌دهيم به هيچ عنوان پنير تازه، سرشير، خامه، بستني و شير خام سنتي استفاده نكنند.
- شيوه انتقال تب كنگو
تب كريمه كنگو از طريق تماس با خون و يا مردار حيوان آلوده به ويروس يا تماس با خون و ترشحات بدني فرد آلوده از دام به انسان يا از انسان به انسان و همچنين از طريق گزش به وسيله كنه‌هاي روي بدن دام مبتلا به تب كريمه، منتقل مي‌شود؛ البته در مواردي انتقال بيماري از طريق هوا و نزديكي به بيمار نيز ثبت شده است.متخصصان بيماري‌هاي عفوني، دوره اوليه تب كنگو را به‌طور متوسط از 4 تا حداكثر 12روز تخمين مي‌زنند. معمولا تا روز چهارم علائم غيرخونريزي مانند تب، سردرد، احساس سرما، خستگي، درد عضلاني، پرخوني صورت، قرمز شدن چشم، احساس درد در معده و حالت تهوع و استفراغ قابل مشاهده است. تب كنگو هم‌اكنون در مرحله اوليه هشدار است و كساني را كه با دام در ارتباط هستند هدف خود قرار داده است. بر همين اساس، كارشناسان دامپزشكي توصيه مي‌كنند رعايت نكات ايمني چون استفاده از پوشش مناسب يعني دستكش، ماسك و عينك هنگام ذبح دام رعايت شود. شهروندان نيز بهتر است گوشت قرمز مصرفي خود را تنها از مراكز مجاز خريداري كنند و درصورتي كه تصميم به ذبح دام دارند، لازم است از تكه‌تكه كردن گوشت دام، طي 2 تا 3 ساعت اوليه پس از ذبح خودداري كنند؛ چراكه ويروس تب كنگو طي ساعات اوليه پس از ذبح از بين مي‌رود و خطر انتقال بيماري به حداقل مي‌رسد.