اورژانس تهران سالهاست ديگر پيكر بيجان و يخ زده هيچ كارتن خوابي در گوشه و كنار پايتخت نميبيند. گسترش روزبهروز آسيبهاي اجتماعي و ريزش آنها از ديگر شهرها به پايتخت، آنقدر هست كه مديريت شهري از 12سال قبل تاكنون نميتوانست تنها به حفظ و توسعه فضاي كالبدي و خدماتي و فرهنگي شهر توجه كند و نگاه خود را به روال مديريتهاي پيش از خود، بر آسيبها بسته نگاه دارد. ساماندهي زنان و مردان معتاد و كارتن خواب، كودكان كار و آسيبديده، زنان سرپرست خانوار و... مواردي است كه در چندسال اخير در زمره فعاليتهاي شهرداري تهران قرار گرفتند هر چند كه قانون اين مجموعه را ملزم به اجراي آنها نكرده است.
- راهاندازي 19مددسراي مجهز
از سال85 شهرداري تهران براي كاهش آمار تلفات كارتن خوابها و بيپناهها كه درصد قابل توجهيشان مهاجران ديگر شهرها هستند، 4چادر با ظرفيت 70نفر راهاندازي كرد. بعد از گذشت 10سال، در پايان سال95اين چادرهاي موقت تبديل به ساختمانهايي مجهز شده و تعدادشان به 19مورد با ظرفيت در مجموع 5 هزار نفر افزايش يافت. مددسراهاي شهرداري تهران تنها مكاني براي اسكان و حفاظت كارتن خوابها از سرما و بيپناهي و گرسنگي نيست از چند سال قبل خدمات روانشناسي و مددكاري، پزشكي، تلاش براي ترك اعتياد، معرفي غيرمعتادان به مراكز جذب نيروي كار و... هم به مجموع فعاليت اين مراكز افزوده شده است.
مددكاران گشتهاي فوريت اجتماعي ميگويند كارتن خوابها در شبهاي سرد خودشان مشتاق حضور در مددسرا هستند و در مسير حركت خودروي گشت تجمع ميكنند. پاييز سال گذشته و در يكي از سردترين و پربارشترين شبهاي آذرماه نزديك به 2هزار نفر در مددسراهاي تهران پناه گرفتند. 700كارتن خواب نيز در 50دستگاه اتوبوس بهعنوان مددسراي سيار شب را صبح كردند.
در مجموع از سال 85تا پايان سال95بيش از 2ميليون و 583هزار نفر شب مددجو به مددسراهاي پايتخت منتقل شدند. در همين بازه زماني حدود 59هزار و 500نفر شامل افراد متكدي و بيخانمان در 2سامانسراي لويزان و اسلامشهر پذيرش شدند. ابتداي سال گذشته نيز مركز چيتگر ويژه بانوان باظرفيت 120نفربه اين دو مجموعه اضافه شد.
- كودكان كار فراموش نشدند
در كنار ارائه خدمات به بزرگسالان آسيبديده و در معرض آسيب، كودكان كار و كودكان خانوادههاي درمعرض آسيب هم از خدمات آموزشي و مهارتي در سالهاي اخير برخوردار شدند. معضل كار كودكان كه زاييده مشكلات اقتصادي است شايد به اين سادگيها حل نشود اما ميتوان كودكان قرباني اين شرايط را دربرابر آسيبهايي كه تهديدشان ميكند، قوي و توانمند كرده و در عين حال آموزشهاي لازم را به آنها داد. شهرداري تهران از سال 93مراكز پرتو را راهاندازي كرد و اداره آنها را به تشكلهاي مردمي متخصص در اين حوزهها داد هماكنون 18مركز پرتو در مناطق سكونت كودكان كار فعاليت ميكنند، يك مركز نيز سال قبل در منطقه كار و فعاليت كودكان كارش را آغاز كرد و 3مركز ديگر هم در كلوني كار، راهاندازي خواهد شد. آموزش مهارتهاي اجتماعي و اخلاقي، آموزشهاي تحصيلي، فراهم كردن اوقات فراغت و ايجاد فرصت كودكي كردن حتي در ساعاتي از فعاليت روزانه كودكان كار، از برنامههاي مراكز پرتو است و مددكاران اين مراكز نيز با كودكان و خانوادههاي آنها در ارتباطند.
مركز تخصصي كامپيوتر براي كودكان كار سال قبل داير شد و قرار است مركز پيشگيري از خشونت هم داير شود. 4مدرسه صبح رويش ويژه آموزش رسمي مقطع ابتدايي به كودكان كار و كودكان در معرض آسيب بازمانده از تحصيل در2منطقه 12و 17راهاندازي شد.
- احداث و توسعه همراه سراي بيمار
از سال 87تاكنون 2همراه سراي بيمارستان مفيد و امام خميني (ره) هر شب ميزبان 400تا 600نفر از همراهان بيماران بستري در اين دو بيمارستان هستند كه از ديگر شهرها مراجعه ميكنند. اين همراهان تا 10شب بهصورت رايگان ميتوانند در اين مراكز اقامت كنند. همراه سراي بيمارستان امام حسين هم در حال احداث است. از اوايل فعاليت اين دوره از مديريت شهري، ستاد توانمندسازي زنان سرپرست خانوار شهرداري راهاندازي شد كه تاكنون در مجموع 17هزار بانوي سرپرست خانوار را تحت حمايت و آموزش مهارت قرار داده كه حدود 100نفر از آنها از يك بانوي نيازمند حمايت به بانوي كارآفرين تبديل شدند. هماكنون نيز 3هزار بانوي سرپرست خانوار تحت حمايت مركز بوده و در مراكز مهارت آموزي كوثر مشغول بهكار و كسب مهارتند.