همين حالا در شهر تهران تعداد بسيار زيادي صنايع آلاينده فعاليت مي‌كنند كه نظارت صحيحي روي آنها نيست. در اين ميان، دستگاه‌هاي مختلف نيز با اين توجيه كه جدي گرفته شدن قانون، بيكاري كارگران را تشديد مي‌كند، مجوز فعاليت صنايع آلاينده را تمديد مي‌كنند. اين در حالي است كه اولا اساسا رفع آلودگي‌ها مربوط به صنايع نيازمند تعطيلي دائمي و بيكار شدن كارگران نيست و ثانيا دولت و نهادهاي زيرمجموعه آن، به‌ويژه وزارت صنعت، معدن و تجارت بايد راه‌ها و تسهيلات مورد نياز را براي نوسازي و انتقال صنايع آلاينده و مزاحم به خارج از شهرها فراهم كنند. عضو كميسيون شوراها و امورداخلي كشور مجلس نيز با تأكيد بر ايجاد مشوق با هدف انتقال صنايع به خارج از تهران، گفت: متأسفانه قانون 120كيلومتري مربوط به صنايع به‌طور كامل اجرايي نمي‌شود. عبدالرضا هاشم‌زايي با بيان اينكه صنايع آلاينده بايد به خارج از پايتخت منتقل شوند، افزود: البته در اين خصوص تاكنون اقداماتي صورت گرفته و حتي مجوز توسعه فعاليت جديد براي اين صنايع وجود ندارد. وي در عين حال گفت كه كارگاهي كه داراي 100نفر نيروست را نمي‌توان به راحتي به خارج از تهران منتقل كرد؛ زيرا مسائل كارگري و مشكلات كارگران بايد مدنظر قرار گيرد.
به‌نظر نماينده مردم تهران در مجلس مي‌توان تسهيلاتي را براي كارگران در شهرك‌هاي صنعتي دور از تهران درنظر گرفت تا صنايع به نقاطي دورتر منتقل شوند. مسعود رضايي، ديگر نماينده مجلس شوراي اسلامي اما در اين رابطه اعتقاد دارد كه هزينه‌هايي كه صنايع آلاينده بر دوش كلانشهرها، به‌ويژه شهر تهران و شهروندانش مي‌گذارند، بسيار بيشتر از هزينه‌هاي مربوط به انتقال آنهاست. وي بر همين اساس تأكيد كرد كه بايد براي انجام اين اقدام، اعتبارات لازم تأمين و از قانون‌هاي موجود حمايت شود.
- دادستاني ورود كند
يكي از گره‌هاي اصلي بر سر راه انتقال صنايع آلاينده به خارج از شهر، عدم‌ورود جدي دادستاني به برخي از پرونده‌هاي مربوط به آنهاست؛ آنچنان كه در مورد معادن شن و ماسه 400هكتاري و آلاينده جنوب غرب تهران، زماني كه دادستاني به ماجرا ورود كرده بود، تعطيلي آنها امكان‌پذير شد. مسعود رضايي، عضو كميسيون اجتماعي مجلس هم به اين مسئله اعتقاد دارد. وي با اشاره به اينكه بخشي از صنايع آلاينده مربوط به وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي نظامي است، تصريح كرد: در تهران سازمان محيط‌زيست به‌عنوان متولي پيگيري رفع آلودگي هوا بايد مبادرت به خروج صنايع آلاينده كرده و حتي دادستاني مي‌تواند به‌عنوان مدعي‌العموم درجهت دفاع از حقوق مردم با متخلفان در انتقال صنايع آلاينده برخورد كند. به گفته رضايي اين صنايع هزينه‌هاي هنگفتي براي كشور به‌وجودآوردند، بنابراين جابه‌جايي آنها داراي هزينه‌هاي بسيار است كه بايد براي آن اعتبارات لازم تأمين شود؛ بنابراين بدون تأمين اعتبار نمي‌توان تنها به طرح مسائل پرداخت. وي افزود: البته فهرست دستگاه‌ها و صنايع آلاينده بايد مشخص شده و اگر بخشي از اين صنايع در اختيار بخش خصوصي قرار دارد، بايد با حمايت از اين بخش به خروج صنايع آلاينده كمك كرد.
- 3منبع بزرگ ثابت آلاينده تهران
طبق آمارهاي مربوط به كنترل كيفيت هوا، صنايع و ساير منابع ساكن نقش 20درصدي در آلودگي هواي تهران دارند. البته نكته مهم در مورد صنايع و منابع ساكن اينجاست كه آنها باعث تشديد بسيار زياد ذرات معلق خطرناك در هواي محله‌هاي اطراف خود مي‌شوند. در واقع فعاليت آنها اگرچه شايد روي ميانگين شاخص آلودگي هوا در كل پايتخت تأثير چنداني نداشته باشد اما در محدوده اطراف خود به‌شدت تأثير مي‌گذارد. نگاهي به آمار ثبت شده در ايستگاه‌هاي اندازه‌گيري ذرات آلاينده نزديك به چند منبع بسيار بزرگ ثابت آلودگي تهران، اين موضوع را بهتر مشخص مي‌كند؛ اگرچه نبايد نقش صنايع كوچك را هم ناديده گرفت. طبق آمار سازمان محيط‌زيست از حدود 30هزار واحد صنعتي در استان تهران، تعداد قابل توجهي عمر بالاي 5سال دارند كه فرسوده به‌حساب مي‌آيند. در اين بين به گفته علي فاضلي، رئيس اتاق اصناف در ايده‌آل‌ترين شرايط تنها ٢٠درصد از اين صنوف آلاينده از تهران خارج شده‌اند. فرودگاه مهرآباد، ايستگاه راه‌آهن و كارخانه سيمان شهرري 3منبع بزرگ آلودگي هواي تهران به‌حساب مي‌آيند. تردد خودروهاي سبك مربوطه، ناوگان فرسوده هوايي، اتوبوس‌هاي فرودگاهي فرسوده و دست دوم وارداتي از كشورهاي عربي، ورود و خروج لكوموتيوهاي دوزمانه، وجود ديزل ژنراتورها و تردد كاميون‌هاي دودزا تنها بخشي از عواملي است كه باعث افزايش ميزان آلاينده‌هاي اين 3منبع مي‌شود. جالب است بدانيد كه به‌طور ميانگين روزانه حدود 450تا 500هزار كيلوگرم CO2، 1500كيلوگرم CO و 1700تا 1800كيلوگرم اكسيدهاي نيتروژن از طريق فرودگاه مهرآباد منتشر مي‌شود.
از طرف ديگر فقط لكوموتيوهايي كه به ايستگاه راه‌آهن تهران مي‌آيند روزانه بيش از 1700كيلومتر اكسيدهاي نيتروژن و 2200كيلوگرم اكسيدهاي گوگرد وارد هواي شهر مي‌كنند. نيروگاه ديزلي راه‌آهن نيز سالانه بيش از ۲۳۸تن آلايندگي دارد و به اين ترتيب مجموعه ايستگاه راه‌آهن تهران سالانه ۲۵۰۰تن انواع آلاينده وارد هواي شهر مي‌كند. اين ايستگاه در مرز مناطق 11، 16، 17و 19قرار دارد و آلودگي آن محله‌هاي بسياري را تحت‌تأثير خود قرار مي‌دهد. به همين‌خاطر در بسياري از روزها ميزان آلايندگي در مناطق مذكور 50تا 100برابر حد سلامت ثبت مي‌شود. همچنين كارخانه سيمان شهرري واقع در بين جاده تهران- مشهد و جاده غني‌آباد به‌طور ميانگين روزانه 12100تن توليدي دارد.