طرح كارانه اشتغال جوانان (كاج) طرحي است كه اخيرا با راه‌اندازي سامانه كارورزي در دستور كار دولت قرار گرفته است و براساس آن فارغ‌التحصيلان دانشگاهي بيكار مي‌توانند پس از احراز شرايط تعيين شده، به‌عنوان كارورز، به‌مدت 6ماه تا يك سال با حقوق ماهانه 400هزار تومان در بنگاه‌هاي پذيرنده مشغول به‌كار شوند و پس از پايان دوره كارورزي و قبولي در آزمون، به‌كار خود در آن بنگاه ادامه دهند؛
كاري كه اساس آن از نظر محمود تولايي، رئيس كميسيون ماليات، كار و تأمين اجتماعي اتاق ايران درست است اما از يك نكته غافل مانده و آن اينكه بيكاري بخش عمده فارغ التحصيلان ناشي از عدم‌تمايل خود آنها به اشتغال در اين نوع بنگاه‌هاست.
تولايي مي‌گويد: عنوان بيكار به كسي اطلاق مي‌شود كه فاقد شغل است و براي يافتن شغل انگيزه دارد و اقدام مي‌كند اما بسياري از فارغ‌التحصيلان ما را نمي‌توان در تعريف بيكاري گنجاند چراكه اصلا انگيزه و تمايلي براي ورود به كارهاي موجود در بازار ندارند؛ خصوصا اگر مجبور باشند به‌عنوان كارورز در اين مشاغل حاضر شوند.
- اصلاح فرهنگ كار مقدم است
تولايي با اشاره به اينكه مشوق‌هايي مانند پرداخت حق كارورزي از سوي دولت باعث ترغيب بنگاه‌هاي اقتصادي به جذب كارورز مي‌شود، مي‌افزايد: پيش از اينكه چنين طرح‌هايي اجرايي شوند بايد فرهنگ كار قشر تحصيلكرده را اصلاح كرد تا انتظارات قابل‌قبولي از بازار كار داشته باشند ضمن اينكه بالا رفتن سن فارغ‌التحصيلان نيز آنها را نسبت به كارورزي بي‌ميل مي‌كند.
او با گلايه از نحوه توزيع رشته‌هاي تحصيلي در نظام آموزش عالي، تصريح مي‌كند: در جايي از كشور كه فعالان اقتصادي حاضرند با پرداخت 3تا 4برابر حداقل حقوق، يك فارغ‌التحصيل رشته نساجي را بدون گذراندن دوره كارورزي به‌كار بگيرند، اين كدرشته از دانشگاه حذف شده و به‌جاي آن رشته آي‌تي تدريس مي‌شود درحالي‌كه فارغ‌التحصيلان اين رشته در آن منطقه بايد بيكار بمانند.
- اجراي كارورزي در دوره تحصيل
يكي از اصلي‌ترين شرايط ثبت‌نام فارغ‌التحصيلان بيكار در سامانه كارورزي نيز اين است كه بيش از 3سال از زمان اخذ مدرك دانشگاهي افراد نگذشته باشد. اما تولايي معتقد است كساني كه به تازگي فارغ‌التحصيل شده‌اند نيز رغبت چنداني به كارورز شدن ندارند از اين‌رو توصيه مي‌كند كه كارورزي در زمان تحصيل دانشجويان اجرايي شود تا افراد در كنار تحصيل، نيازمندي‌هاي رشته خود را نيز به‌صورت عملي فرابگيرند تا پس از فارغ‌التحصيلي، هم تصور روشني از كار داشته باشند و هم به‌عنوان يك نيروي ماهر بتوانند در جايگاه مناسب و با دستمزد قابل‌قبول مشغول كار شوند.
براساس گزارش مركز آمار ايران نرخ بيكاري در پايان سال 95به 12.4درصد و جمعيت بيكاران به 3ميليون و 203هزار و 398نفر رسيده است. اين گزارش حاكي از اين است كه يك‌ميليون و 827هزار و 525نفر از جمعيت بيكاران در پايان سال گذشته، در سن 15تا 29سال قرار دارند كه بخشي از آنها جامعه هدف طرح كارانه اشتغال جوانان محسوب مي‌شوند.
همچنين برخي منابع سهم جمعيت فارغ‌التحصيل كشور از كل جمعيت بيكار كشور را 56درصد معادل يك‌ميليون و ۸۰۰ هزار نفر برآورد كرده‌اند. در اين ميان، آنگونه كه محمدباقر نوبخت، سخنگوي دولت اعلام كرده، وزارت كار مصمم است با اجراي طرح كارورزي دست‌كم ۲۰۰ هزار جوان جوياي كار و فارغ‌التحصيل را در گام نخست و پس از مهارت‌آموزي راهي بازار كار كند.
- سايت كارورزي مسدود و دوباره بازگشايي شد
وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي در حالي طي اطلاعيه‌اي از مسدود‌سازي سايت كارورزي از سوي مرجع قضايي خبر داد كه يك منبع آگاه در گفت‌وگو با ميزان گفت: مرجع قضايي سايت كارورزي را فيلتر نكرده است و دستور كارگروه تعيين مصاديق با عضويت 6 وزير دولتي دليل انسداد سايت است.
با اين حال وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي اعلام كرد كه از افرادي كه در سايت كارورزي به نشاني http://karvarzi.mcls.gov.ir ثبت‌نام كردند پوزش مي‌طلبيم. به گزارش ايرنا، سايت كارورزي وزارت كار از شنبه 23ارديبهشت ثبت‌نام از متقاضيان را آغاز كرده بود. هم‌اكنون لينك سايت كارورزي كه در سايت اين وزارتخانه قرار داده شده، همچنان فعال است و مي‌توان از آن طريق وارد سايت كارورزي شد.