سريع نمي‌پرسيد چه ماهي است و چه روزي و چه روزهاي؟ حالا بايد به شما اين مژده را بدهم ماه شعبان كه به روزهاي آخرش رسيده‌ايم، چنين ماهي است و شما هنوز چند روزي فرصت داريد كه از نعمات معنوي آن بهره‌مند شويد. با ما همراه باشيد تا بخشي از اعمال ماه شعبان را با هم مرور كنيم كه آن را دريابيم.
- يك روز روزه و خريدن بهشت
حضرت محمدمصطفي(ص) پيامبر گرامي ما ماه شعبان را روزه مي‌گرفتند و آن را به ماه رمضان وصل مي‌كردند و مي‌فرمودند: شعبان، ماه من است هر كه يك روز از ماه مرا روزه بگيرد بهشت براي او واجب مي‌شود. از امام زين‌العابدين(ع) نيز روايت است كه هنگامي كه به ماه شعبان مي‌رسيدند، مي‌فرمودند: اي اصحاب من مي‌دانيد اين چه ماهي است؟ اين ماه شعبان است، به حق آن خدايي كه جان علي‌بن‌‌حسين به‌دست قدرت اوست سوگند ياد مي‌كنم كه از پدرم حسين‌بن‌علي(ع) شنيدم كه فرمود شنيدم از اميرالمؤمنين(ع) كه هر كه در ماه شعبان براي جلب محبت پيغمبر خدا و تقرب به سوي خدا روزه بگيرد خداوند او را دوست مي‌دارد و در روز قيامت كرامت خود را نصيب او كرده و بهشت را براي او واجب مي‌كند. امام‌صادق(ع) نيز مي‌فرمودند: كسي كه روز اول ماه را روزه بگيرد، حتما وارد بهشت مي‌شود و كسي كه 2روز را روزه بگيرد، خداوند در هر شب و روزي (به چشم رحمت) به او مي‌نگرد و در بهشت نيز به اين نگاه ادامه مي‌دهد؛ كسي كه 3روز روزه بگيرد، با خداوند در عرش و بهشت او ديدار مي‌كند. در ميان روزهاي خاص روزه در اين ماه دوشنبه و پنجشنبه فضيلت بالاتري دارند و بيشتر سفارش شده‌اند. حالا اين شما و اين چند روز مانده از شعبان.
- مناجات و صلوات شعبانيه؛ دعاهايي بي‌نظير
از امام‌صادق(ع) روايت شده است كه صلوات شعبانيه يكي از بهترين اذكار در ماه شعبان است. اين صلوات بايد در هنگام ظهر خوانده شود. مناجات شعبانيه هم از حضرت علي(ع) روايت شده و خواندن آن در تمامي ايام ماه شعبان فضيلت بسيار بالايي دارد. صلوات و مناجات شعبانيه را مي‌توانيد به‌راحتي در مفاتيح‌الجنان پيدا كنيد. نرم‌افزارهاي تلفن همراه مفاتيح هم به‌صورت رايگان در فروشگاه‌هاي فروش نرم‌افزار در دسترس شما هستند و جست‌وجوي ادعيه مورد نظر شما را راحت‌تر مي‌كنند.
- فرصت جبران براي بازمانده‌ها
روايت شده كه يكي از ياران نزديك امام‌رضا(ع) به نام اباصلت در جمعه آخر ماه شعبان به حضور ايشان مي‌رود. حضرت خطاب به او مي‌گويد: اي اباصلت اكثر ماه شعبان رفت و اين جمعه آخر آن است، پس براي جبران زماني كه از دست رفته است تدارك ببين. دعا و استغفار بسيار داشته باش و از گناهان خود توبه كن تا هنگامي كه ماه رمضان رسيد براي خدا خالص شده باشي و نيز او را سفارش به اين دعا كردند كه در روزهاي باقيمانده از ماه شعبان اين دعا را بسيار بخوان: «اَللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَكنْ غَفَرْتَ لَنا فيما مَضي مِنْ شَعْبانَ فَاغْفِرْ لَنا فيما بَقِي مِنْهُ». گرفتن روزه در 3روز آخر ماه شعبان هم بهره‌هاي معنوي فراواني دارد تا جايي كه امام صادق(ع) مي‌فرمايند: هر كس 3 روز آخر شعبان را روزه بگيرد و آنها را به ماه رمضان متصل كند، خداوند براي او پاداش روزه 2ماه پياپي را مي‌نويسد.
- اعمال كوچك، ثواب‌هاي بزرگ
از ديگر اعمالي كه در اين ماه ذكر شده است، گفتن ذكر «اَسْتَغْفِرُاللهَ وَ اَسْئَلُهُ التَّوْبَهَ» 70مرتبه در روز است. ذكر ديگري كه در اين ماه سفارش شده «اَسْتَغْفِرُاللهَ الَّذي لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحيمُ الْحَي الْقَيوُمُ وَ اَتُوبُ اِلَيهِ» است كه آن هم 70مرتبه در روز سفارش شده است. يكي ديگر از اعمالي كه در اين ماه بسيار توصيه شده صدقه‌دادن است. از معصوم(ع) روايت‌شده كه «صدقه‌دادن در اين ماه خوب است حتي اگر به اندازه نصف خرمايي باشد و خداوند بدن صدقه‌دهنده در اين ماه را بر آتش حرام مي‌كند. ذكر ديگري كه با عبارتي عجيب در اين ماه روايت شده «لااِلهَ‌اِلا‌الله وَ لانَعْبُدُ اِلاّ اِياهُ مُخْلِصينَ لَهُ الدّينَ وَ لَوُ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ» است كه ثواب بسياري دارد، هركس آن را هزار بار در ماه شعبان تكرار كند، ثواب عبادت هزار‌ساله براي او نوشته مي‌شود. نمازي هم براي روزهاي پنجشنبه ماه شعبان در مفاتيح‌الجنان نقل شده كه گفته شده خداوند هر حاجتي كه اقامه‌كننده نماز داشته باشد را بر طرف مي‌كند و روش خواندن اين نماز به اين صورت است كه 2ركعت نماز اقامه مي‌شود و در هر ركعت بعد از حمد، 100مرتبه سوره توحيد خوانده مي‌شود و بعد از سلام نماز 100بار صلوات فرستاده مي‌شود.
- براي بهار دل‌ها آماده شويد
حالا ديگر كم‌كم بوي رمضان هم به مشام مي‌رسد و بايد با بهره از فيوضات ماه شعبان براي ماه رمضان آماده شويد. اينكه چه كارهايي مي‌تواند ما را براي آمدن ماه رمضان آماده كند زياد سخت نيست، ولي مهم اين است كه تصميم بگيريم و تمرين‌هاي مبارزه با نفس و آمادگي معنوي را شروع كنيم. خيلي راحت و ساده مي‌توانيد از نمازهاي واجبتان شروع كنيد. سعي كنيد نمازهايتان را در اول وقت و ترجيحا به جماعت بخوانيد. همين كار ساده اثر شگرفي در حال معنوي شما دارد. چشم و گوشتان را تمرين دهيد كه خوب‌تر ببينند و بهتر بشنوند. صحنه‌هايي كه نامناسب است و موسيقي‌هاي شبهه‌ناك را كنار بگذاريد. اگر از كسي حقي بر گردن شماست سعي كنيد از او حلاليت بطلبيد. اين شب‌ها كه غالبا افراد تا پاسي از نيمه‌شب بيدارند به‌سادگي مي‌توانيد بعد از ساعت 12شب نماز مستحبي شب را بخوانيد يا حتي اگر اهل زود خوابيدن هستيد چند دقيقه به اذان صبح بيدار شويد و نماز شب را برپا داريد. از همان ابتدا هم لازم نيست نماز كامل و 11ركعتي را بخوانيد و مي‌توانيد به همان 2ركعت اكتفا كنيد. روي كنترل اخلاق و رفتارتان هم تمركز بيشتري داشته باشيد و سعي كنيد رفتارهاي تندخويانه و بدرفتاري با اطرافيان و خانواده اگر در شما وجود دارد، بهبود ببخشيد. مجموعه اين كارها روح شما را جلاي تازه‌اي مي‌دهد و كمك مي‌كند رمضان زيباتري را تجربه كنيد.
- بدني كه نياز به تمرين دارد
از آماده‌سازي روحي گفتيم اما حالا بپردازيم به آماده‌سازي جسم. با توجه به اينكه اين سال‌ها روزه‌داري‌هايي با ساعتي طولاني را تجربه مي‌كنيم براي اينكه در چند روز اول ماه رمضان به شما و بدنتان فشار نيايد بايد يكسري تمرين‌ها را از حالا با بدنتان انجام دهيد. سعي كنيد كمتر بخوريد و حجم غذايي را كه وارد معده‌تان مي‌شود، كم كنيد تا معده شما كمي كوچك‌تر شده و براي گرسنگي‌كشيدن آماده‌تر شود. فاصله وعده‌هاي غذايي‌تان را رفته‌رفته زياد كنيد تا به حذف وعده ناهار برسد. در چنين حالتي شما تقريبا الگويي از روزه‌داري را تجربه مي‌كنيد. مي‌توانيد با خوردن بيشتر ميوه و سبزيجات بدنتان را تقويت كنيد. سعي كنيد حتي‌الامكان خوردن ميان‌وعده‌هايي را كه براي بعضي از ما عادت شده كنار بگذاريد. خوابتان را كنترل كنيد و از خوابيدن زياد بپرهيزيد. مصرف آب را در طول روز كم كنيد تا رفته‌رفته با تشنگي روزهاي طولاني ماه رمضان هماهنگ شويد. با اين همه صحبتي كه از ثواب روزه در شعبان شد مي‌توانيد به‌عنوان يك تير و دو نشان يك روز درميان مثلا، روزه بگيريد تا هم بدنتان آب‌بندي شود و هم از توفيق روزه‌گرفتن در شعبان بي‌نصيب نمانيد.