حالا در چشم بر‌هم‌زدني دوباره ماه رمضان از راه رسيده است. ماه رمضان امسال اما براي آنها كه فرزند مدرسه‌اي دارند ماه رمضان ويژه و خاصي است. چرا كه با امتحانات خرداد‌ماه بچه‌ها همراه شده و موقعيت به‌خصوصي را به‌وجود آورده است. بسياري از بچه‌ها و حتي پدر و مادرها نگران هستند و نمي‌دانند چگونه بايد اين همزماني امتحانات را با روزه‌داري بچه‌ها مديريت كنند. با ما همراه باشيد، چند پيشنهاد كاربردي براي مديريت اين دوران برايتان داريم.
- با امتحانات در ماه رمضان كنار بياييد
امسال نخستين سالي است كه امتحانات بچه‌ها به‌طور كامل در‌ماه رمضان قرار مي‌گيرد اما اين شرايط فعلي تا وقتي ماه رمضان از حوالي پايان ارديبهشت و خرداد عبور كند ادامه خواهد داشت و 3-2 سالي شرايط به همين شكل خواهد بود، پس بهتر است به جاي اعتراض به در و ديوار و غرغر‌كردن به فكر هماهنگي و تطبيق خود و فرزندتان با اين شرايط باشيد. با كمي دقت و استفاده از راهكارهاي مشخص مي‌توانيد از اين دوره عبور كنيد بدون اينكه فرزندتان آسيب چنداني ببيند. بايد كمي انعطاف‌پذير باشيد و تمام تلاش‌تان را براي تطبيق با شرايط جديد خود و فرزندتان بكنيد.
- رمضان امسال؛ زماني براي آزموني بزرگ
زندگي همواره با موقعيت‌هاي آزمون الهي همراه است و يكي از همين آزمون‌ها امسال در برابر شما و خانواده‌تان قرار گرفته است. اينكه ما تا چه حد براي دين و اعتقاداتمان ارزش قائليم و در موقعيت‌هاي سخت پاي آن مي‌ايستيم آزموني است كه حالا در برابر شما قرار گرفته است. مهم است اگر فرزندتان به سن تكليف رسيده و بايد روزه بگيرد، كمك كنيد تا حتي در چنين شرايط سختي كه امتحانات با روزه‌داري او همراه شده، روزه‌هايش را بگيرد و به تكليف الهي عمل كند. مهم است كه در نخستين آزمون سختي كه در راه روزه‌داري او قرار گرفته، صورت‌مسئله را پاك نكنيد و روي زندگي اعتقادي و ديني براي فرزندتان سرمايه‌گذاري كنيد. مهم است كه از همين حالا زندگي مؤمنانه را براي فرزندتان جا بيندازيد.
- شب‌نشيني تعطيل
يكي از عادت‌هاي پسنديده مردم ما در ماه رمضان برپايي سفره‌هاي افطار و گاه شب‌نشيني‌هاي طولاني افطار تا سحر است. بسياري از خانواده‌ها از افطار يا پس از آن دور هم جمع مي‌شوند و تا نزديك سحر به ديد و بازديد و صله‌رحم مي‌پردازند كه البته عادت بسيار پسنديده‌اي است. اما شرايط شما در اين ماه رمضان كمي متفاوت است. شما يك فرزند روزه‌دار در حال امتحان داريد و بايد حسابي هواي او را داشته باشيد. سعي كنيد استثنائا امسال شب‌نشيني‌هاي طولاني مدت را فاكتور بگيريد و صرفا به حضور كوتاه در ضيافت‌هاي افطار خانوادگي قانع باشيد. ممكن است بعضي بگويند: خب، ما به مهماني مي‌رويم و فرزندمان خانه مي‌ماند و درس مي‌خواند. به هزار و يك دليل تنها‌بودن در خانه باعث عدم‌تمركز بچه‌ها و كاهش بهروه‌وري زماني و درسي آنها مي‌شود.
- تغيير چرخه زندگي در خانه
موضوعي كه اهميت زيادي در امتحانات همزمان با ماه مبارك رمضان دارد تغيير الگوي چرخه زندگي در خانه است. در حالت عادي معمولا توصيه‌ها اين است كه فرزندان شب‌ها به موقع بخوابند و از فرصت ابتداي صبح و طول روز براي مطالعه استفاده كنند. اما با توجه به طولاني بودن ساعات روزه در اين سال‌ها و فشار گرسنگي و تشنگي، احتمالا بچه‌ها در طول روز دچار كاهش قندخون و بالطبع كاهش تمركز و قدرت حافظه و يادگيري مي‌شوند. براي اينكه بچه‌ها بهترين بهره‌وري را از زمان 24ساعته داشته باشند سعي كنيد در طول ساعات روز، به‌خصوص از حوالي ظهر تا افطار، فرزندتان مشغول خواب و استراحت شود؛ يعني به‌صورت موقت در طول ماه رمضان، خواب شبانه او و حتي بقيه اعضاي خانواده كه شغلي در بيرون ندارند را به ساعات ظهر تا افطار تغيير دهيد و از ساعات طول شب و ابتداي صبح تا ظهر كه هنوز گرسنگي و تشنگي غلبه نكرده است براي مطالعه فرزندتان استفاده كنيد. البته دقت داشته باشيد كه اگر افطاري سنگين، پرحجم و چرب براي بچه‌ها تدارك ببينيد بعد از افطار، سنگين شده و توان درس خواندن نخواهند داشت. بنابراين تلاش كنيد افطاري كم‌حجم و مقوي تدارك ببينيد و وعده غذايي پرحجم‌تر را به آخر شب يا هنگام سحر موكول كنيد. در صفحه 14 امروز توصيه هاي كلي در اين زمينه را ارائه كرده‌ايم . همچنين با كمي جست‌وجو در اينترنت مي‌توانيد الگوهاي مناسب تغذيه‌اي را براي تقويت بچه‌ها و نيز كاهش تشنگي در طول روز بيابيد.
- يك موقعيت اورژانسي؛ بازكردن شرعي روزه
همه اين توصيه‌ها را گفتيم كه بچه‌ها بتوانند همراه با روزه‌داري و كسب فضايل معنوي، به اولويت‌هاي درسي و امتحاناتشان هم برسند. اما گاهي وقت‌ها بعضي از بچه‌ها شرايط جسمي خاصي دارند و از حد معمول ضعيف‌ترند يا در بعضي از روزها امتحان سخت و خاصي دارند كه شرايط را ويژه و منحصر‌به‌فرد مي‌كند. دين متعالي ما در چنين شرايطي راه‌هاي حلال و مشروعي را براي بازكردن روزه قرار داده است. هر چند به لحاظ اخلاقي و معنوي استفاده مكرر از اين راه، دلچسب و مقبول نيست اما در موقعيت‌هاي اورژانسي معقول به‌نظر مي‌رسد و باعث مديريت همزمان عدم‌گناه در كنار رفع گشنگي و تشنگي براي بچه‌ها مي‌شود. بهتر است در اين زمينه به رساله عمليه يا دفاتر مرجعتان مراجعه كنيد اما به‌طور خلاصه اغلب مراجع فردي را كه 5/22كيلومتر از شهر خارج شده باشد را مسافر حساب مي‌كنند و فرد در اين شرايط مي‌تواند روزه‌اش را افطار كند؛ يعني شما مي‌توانيد پس از اذان صبح فرزندتان را به خارج از شهر و مسافت 5/22كيلومتري ببريد و در همان‌جا او افطار كند، سپس(تا پيش از اذان ظهر) برگرديد. در اين صورت روزه فرزند شما بدون هيچ عمل حرامي شكسته شده است و مي‌تواند بخورد و بياشامد. توجه داشته باشيد كه براي اينكه روزه خودتان شكسته نشود كافي است در مسير رفت و برگشت و پس از خروج از مسافت شرعي شهر همچنان از خوردن و آشاميدن پرهيز كنيد. در اين صورت روزه شما پابرجا خواهد ماند.
- زياد سخت نگيريد
بارها گفته‌ايم كه درس خواندن لزوما هم به معني نمره خوب گرفتن در امتحانات نيست. حالا در شرايطي كه امتحانات با ماه مبارك رمضان همراه شده و به نوعي امتحان معنوي فرزندتان با امتحانات درسي او همزمان شده لازم نيست زياد مته به خشخاش بگذاريد و روي عالي بودن نمرات تأكيد كنيد. فرايند درس خواندن و درك مطالب فرزندتان بايد در طول سال تحصيلي انجام مي‌شده و حالا يكي دو نمره بالا و پايين به جايي بر نمي‌خورد. اينطور نباشد كه برخورد شما به‌عنوان پدر و مادر فرزندتان را به جايي برساند كه براي گرفتن چند نمره بالا و پايين نسبت به انجام روزه و ديگر فرايض ديني بدبين و دلزده شود.