حالا اين وسيله به يكي از ضروري‌ترين ابزارهاي زندگي ما تبديل شده است؛ از باتري‌هاي قلمي گرفته تا باتري تلفن همراه يا لپتاپها. طبق آمار، تنها كشور آمريكا سالانه حدود ۳ميليارد باتري دورريز دارد كه اين نشان‌دهنده مصرف بالاي اين محصول در سطح دنياست. اما هنگام خريد اين محصول بايد به چه نكاتي توجه كرد؟ لازم است براي خريد بهتر، اطلاعاتي درباره تفاوت باتري‌هاي يك‌بار مصرف و قابل شارژ، باتري‌هاي آلكالاين و ليتيومي، توان هر باتري و نكاتي درمورد ايمني باتري‌ها داشته باشيم.
- باتري آلكالاين
اين نوع از باتري همان باتري‌هاي قلمي خودمان هستند كه در بسياري از وسايل كاربرد دارند؛ كنترل تلويزيون‌ها، اسباب‌بازي‌هاي كودكان، ساعت‌هاي ديواري يا روميزي و... . بايد توجه كنيد كه برخي از انواع اين باتري‌ها نيز قابل شارژ هستند كه در مقايسه با نوع غيرقابل شارژ گران‌ترند. يادتان باشد كه بايد به تاريخ توليد باتري نيز توجه كنيد. باتري‌هاي آلكالاين حتي اگر استفاده نكنيد و سال‌ها در يك دستگاه يا كشوي ميز‌تان نگه داريد قابليت آن را دارند كه تا ۷ سال انرژي را نگه دارند. پيش از خريد حتما به محل باتري دستگاه مورد نظرتان نگاهي انداخته و با توجه به آن انتخاب كنيد. 2 نوع از پركاربردترين اندازه‌هاي باتري‌هاي آلكالاين، قلمي و نيم‌قلمي هستند كه نوع قلمي با AA و نيم‌قلمي با AAA روي جعبه باتري و بدنه آن مشخص شده‌اند. قيمت يك بسته ۴تايي غيرقابل شارژ با سايز قلمي از 4 تا ۱۲ هزار تومان و يك بسته دو تايي از باتري نيم‌قلمي غيرقابل شارژ حدود 3 تا ۶ هزار تومان است.
- باتري كتابي
اين باتري‌ها از نوع قلمي كه معمولا ۱.۵ ولت هستند، ولتاژ بيشتري برابر ۹ ولت دارند و اكثرا در وسايل كنترل از راه دور و بردهاي الكتريكي استفاده مي‌شوند. قيمت اين نوع باتري‌ها از 3تا ۱۵ هزار تومان است. باتري‌هاي بزرگ كه اندازه آنها با حرف D مشخص مي‌شود معمولا در راديو يا چراغ قوه‌ها كاربرد دارند. مي‌توانيد اين نوع باتري را با حدود ۵ هزار تومان در يك بسته دوتايي بخريد.
- باتري قابل شارژ
اگر تصميم داريد از باتري‌هاي آلكالاين قابل شارژ استفاده كنيد هنگام خريد حتما به كلمه Rechargeable كه روي بسته اين نوع باتري‌ها نوشته شده توجه كنيد. قيمت اين نوع باتري‌ها در يك بسته دوتايي در هر دو اندازه قلمي و نيم‌قلمي از 10 تا ۳۵هزار تومان است. توجه كنيد كه براي تغذيه اين باتري‌ها به يك دستگاه شارژ نياز داريد. براي خريد اين دستگاه درنظر داشته‌باشيد كه نوعي از آن را انتخاب كنيد كه قابليت شارژ هر 2 اندازه قلمي و نيم‌قلمي را دارا باشد. قيمت اين دستگاه بسته به برند و كيفيت آن از 10 تا ۵۰ هزار تومان است. لازم است بدانيد كه مزيت باتري‌هاي شارژي آلكالاين نسبت به انواع شارژي ديگر كه به آنها خواهيم پرداخت اين است كه اين باتري‌ها خارج از دستگاه مورد‌نظرتان مثل دوربين شارژ خواهند شد و درصورت بروز نوسانات برق تنها به‌خود باتري آسيب وارد مي‌شود. نكته دوم اين است كه درصورت گم شدن يا خرابي، اين نوع باتري‌ها را حين مسافرت راحت‌تر مي‌توانيد پيدا كنيد.
- باتري ليتيومي
همه ما هر روز با باتري‌هاي ليتيومي در لپتاپها، دوربين عكاسي، تلفن همراه و... سر و كار داريم. اين باتري‌ها قابل شارژ هستند و يكي از علت‌هاي آن كه اين باتري‌ها به نسبت نوع آلكالاين در وسايل بيشتري كاربرد دارند عمر زياد آنها‌ست كه تقريبا 3برابر باتري‌هاي آلكالاين شارژي است. باتري‌هاي ليتيومي ظرفيت بيشتري دارند و اين عامل در آنها اهميت بالايي دارد؛ حتما شنيده‌ايد كه فلان لپ‌تاپ قابليت آن را دارد كه ۱۰ ساعت بدون نياز به شارژ كار كند، در واقع اين موضوع به ظرفيت باتري آن بر مي‌گردد كه با واحد آمپر بر ساعت مشخص مي‌شود. پس لازم است هنگام خريد وسايلي از اين قبيل حتما به ويژگي‌هاي باتري‌هاي آنها توجه كنيد. از طرفي لازم است بدانيد كه اين نوع باتري‌ها در شرايط آب و هوايي مختلف مثلا سرما، عملكرد بهتري نسبت به باتري‌هاي آلكالاين دارند و اين خود دليلي است كه علت استفاده از اين نوع باتري را در وسايل ضروري‌اي چون تلفن همراه نشان مي‌دهد. از آنجا كه باتري ليتيومي در هر كدام از اين دستگاه‌ها ويژگي‌ها و نحوه مراقبت خاص خودشان را دارند 2 نوع از پر‌كاربردترين‌شان را براي خريد بهتر بررسي كرده‌ايم:
- باتري تلفن همراه
باتري‌هاي تلفن همراه نوعي از باتري‌هاي ليتيومي به نام Li-ion هستند. اين نوع باتري‌ها برخلاف تصور اكثر ما نيازي ندارند كه صد‌درصد شارژ شوند. پس اگر مي‌خواهيد طول عمر باتري تلفن همراه‌تان كاهش پيدا نكند آن را پيش از آنكه به اين مقدار برسد از شارژ بكشيد زيرا ۲۰ درصد نهايي شارژ يعني از ۸۰ تا ۱۰۰ درصد ولتاژ بالايي را به باتري وارد مي‌كند كه در طولاني‌مدت به آن آسيب مي‌زند، علاوه بر اين لازم است براي شارژ كردن آن تا خالي شدن كامل باتري صبر كنيد. اما اگر باتري شما آسيب ديده و بايد براي خريد آن اقدام كنيد، درنظر داشته‌باشيد كه جعبه باتري سالم بوده و حروف روي آن كاملا خوانا باشد. علاوه بر اين، تاريخ ساخت روي بدنه باتري و جعبه را با هم مقايسه كنيد. اين دو تاريخ بايد يكي باشند. لازم است بدنه و برچسب دور باتري را به‌دقت چك كنيد. گاهي برچسب دور باتري‌هاي تقلبي داراي برآمدگي‌هايي است. به نوع نوشته‌هاي روي برچسب دور باتري دقت كنيد، حروف آنها بايد پر رنگ و ضخيم باشد. همچنين توجه كنيد كه اين محصول را حتما از يك نمايندگي يا وب‌سايت معتبر خريداري كنيد. قيمت باتري تلفن همراه بسته به نوع گوشي شما از حدود 20 تا ۹۵ هزار تومان در بازار موجود است.
- باتري لپ‌تاپ
اكثر اين باتري‌ها نيز از نوع Li-ion هستند. برخي از برند‌هاي توليد‌كننده لپ‌تاپ از باتري‌هايي استفاده مي‌كنند كه شركتي خاص آنها را توليد مي‌كند و ممكن است در بازار كم پيدا شود. لازم است هنگام خريد لپ‌تاپ در مورد باتري از فروشنده سؤال كنيد يا خودتان تحقيق كنيد تا درصورت خراب‌شدن باتري براي تهيه آن با مشكل روبه‌رو نشويد. علاوه براين بايد مطمئن شويد باتري لپ‌تاپ مورد‌نظرتان در انحصار شركت سازنده لپ‌تاپ نيست و مي‌توانيد آن را به‌صورت جداگانه نيز بخريد. همچنين لازم است به خدمات پس از فروش دستگاه توجه كنيد و آنهايي را انتخاب كنيد كه داراي بيشترين مدت ضمانت در مورد باتري‌ها هستند. باتري‌هاي لپ‌تاپ را با توجه به برند و مدل لپ‌تاپ‌تان مي‌توانيد از حدود ۴۰ تا ۲۵۰ هزار تومان بخريد.
- باتري‌ها، زباله‌هاي خطرناك
برخي از زباله‌هايي كه ما توليد مي‌كنيم سمي هستند و باتري‌ها نيز در اين گروه قرار مي‌گيرند. اكثر باتري‌ها، حاوي فلزات سنگيني چون سرب، جيوه، نيكل، روي و كادميوم هستند كه مي‌توانند براي محيط‌زيست و انسان خطرناك باشند. براي آنكه خطرات باتري‌ها كم شود لازم است به‌طور صحيحي از آنها استفاده كنيم تا طول عمرشان افزايش پيدا كند. علاوه بر اين لازم است بدانيد كه باتري‌هاي قابل شارژ براي محيط‌زيست كم‌ضررتر هستند، هر چند با خاك و طبيعت سازگاري ندارند. تصور كنيد باتري‌هاي دورريز شما غذاي يك حيوان شود. خيلي زود اسيد و فلزات موجود در باتري به بافت‌هاي بدن حيوان آسيب جدي وارد مي‌كنند و درنهايت منجر به مرگش مي‌شود. بهتر است سعي كنيد هنگام دور ريختن باتري‌ها آن را به‌صورت جداگانه از زباله‌هاي ديگر قرار دهيد و هرگز آن را در دسترس كودكان نگذاريد. جالب است بدانيد كه امروزه بازيافت باتري‌ها در سراسر دنيا به يكي از منابع اصلي توليد سرب بدل شده‌است. در كشور ما نيز برخي از كارخانه‌ها براي توليد سرب از پسماند باتري‌ها استفاده مي‌كنند.