شايد جالب باشد اگر بدانيد كه كم آبي بدن نه‌تنها ضعف و بي‌حالي، كاهش هوشياري و مشكل حركتي در پي دارد بلكه باعث كاهش بينايي و كند شدن عكس‌العمل‌ها و كاهش حافظه هم مي‌شود. بنابراين در روزهاي بلند روزه‌داري كه ساعت‌ها بايد از نوشيدن آب اجتناب كنيد، نيازمند به‌كار بستن روش‌هايي براي كاهش عطش و جلوگيري از كمبود آب بدن هستيد. در اينجا شما را با روش‌هاي كاربردي و ساده‌اي براي تأمين آب بدن و كاهش تشنگي آشنا مي‌كنيم.
- آداب آب نوشيدن در افطار
درست است كه در لحظه‌هاي پاياني روزه‌داري، به‌شدت تشنه و بي‌تاب نوشيدن آب هستيد اما سعي كنيد خويشتندار باشيد و مقابل وسوسه‌اي كه ليوان خنك آب در شما ايجاد مي‌كند بايستيد. نوشيدن آب سرد در وعده افطار باعث انقباض دستگاه گوارش و درد معده مي‌شود. همچنين زياد خوردن آب، اشتهاي شما را كور مي‌كند و ديگر جايي براي خوردن غذا نمي‌ماند؛ بنابراين بدنتان با كمبود انرژي مواجه مي‌شود. هنگام افطار بهتر است از شير ولرم همراه با مواد داراي قند طبيعي مانند خرما، عسل يا انگور شيرين استفاده كنيد، تا هم آب بدنتان تأمين شود و هم قند خونتان تنظيم.
نوشيدن چاي كمرنگ هم گزينه بدي نيست اما دقت كنيد كه فقط مجاز به نوشيدن چاي كمرنگ هستيد چون چاي پررنگ به‌شدت مدر است و باعث مي‌شود مقدار بيشتري از آب بدن دفع شود.
كمي فرني يا سوپ رقيق براي افطار بسيار مناسب است. با مصرف اين غذاها، با يك تير دو نشان زده‌ايد؛ هم سير شده‌ايد و هم آب و املاح مورد نياز بدنتان را تأمين كرده‌ايد.
به فاصله يك ساعت بعد از افطار سعي كنيد نوشيدن آب را شروع كنيد و تا وقت خواب حدود 6تا 8ليوان آب و مايعات خنك بنوشيد. لازم نيست همه مايعات مورد نياز بدنتان را با آب تأمين كنيد. بدن شما در ساعات روزه بودن، املاح و ويتامين‌هايي را از دست مي‌دهد كه براي تأمين آنها بهتر است از ميوه‌ها، آبميوه‌هاي طبيعي و نوشيدني‌هايي مثل دوغ كم نمك استفاده كنيد. شربت آبليمو، خاكشير، تخم‌شربتي، سكنجبين و شربت‌هاي سنتي هم براي كاهش تشنگي بسيار مفيدند.
در ماه رمضان تا جايي كه مي‌توانيد دور قهوه و نوشابه را خط بكشيد چون همه اين نوشيدني‌ها باعث افزايش تشنگي مي‌شوند.
- چه‌بخوريم؟ چه‌نخوريم؟
براي آنكه در مدت روزه‌داري كمتر تشنه شويد، بايدها و نبايدهايي وجود دارد كه بهتر است آنها را رعايت كنيد.
يكي از راه‌هاي مقابله با تشنگي در‌ماه مبارك رمضان مصرف ميوه و سبزي فراوان است كه علاوه بر مقاومت بيشتر در مقابل تشنگي، به‌دليل داشتن فيبر، سرعت حركت مواد غذايي را كاهش داده و سبب مي‌شود ديرتر احساس گرسنگي كنيد. همچنين فيبر در روده شما به‌تدريج آب خود را از دست مي‌دهد و براي مدت طولاني‌تري مانع از خشكي بدن شما مي‌شود. در‌واقع فيبر مثل يك تكه اسفنج، آب زيادي را به‌خود جذب مي‌كند و بدن مي‌تواند دخيره آب داشته باشد.
از ميوه‌هايي مثل زردآلو و هندوانه استفاده كنيد. اين ميوه‌ها به‌طور چشمگيري در كاهش درد و ناراحتي ناشي از اسيد معده كمك مي‌كنند و تا حدودي مواد معدني از دست رفته ناشي از گرسنگي و تشنگي طولاني مدت شما را جبران خواهند كرد. مصرف ميوه هنگام سحر، علاوه بر مقاومت بيشتر در مقابل تشنگي، باعث رفع مشكل يبوست هم مي‌شود. اگر چندان اهل خوردن ميوه نيستيد، از آب ميوه طبيعي استفاده كنيد. بهتر است كه پوره ميوه را هم در آبميوه بريزيد تا فيبر آن به بدنتان برسد. خربزه، هندوانه، طالبي، شيرموز، شيرتوت فرنگي، اسموتي سيب و... همه گزينه‌هاي بسيار خوبي هستند. خربزه تنها ۲۰ دقيقه زمان نياز دارد تا هضم شود و از اين نظر مقام اول را بين ميوه‌ها دارد. هندوانه را مي‌توانيد با دانه‌هايش مخلوط كنيد كه حاوي منيزيم، منگنز، فسفر، روي، آهن، پتاسيم و مس است.
با غذايتان يا پيش و بعد از سحري و افطاري سالاد كاهو يا سالاد شيرازي بخوريد. مصرف كاهو به‌دليل داشتن آب و فيبر فراوان بسيار مؤثر است و خيار هم علاوه بر طبع خنكي كه دارد، ميوه پر آبي است و مصرف آن با آبليمو مي‌تواند به خنك شدن بدن و تأمين آب مورد نيازتان در طول روز كمك كند.
ممكن است در وعده افطار ولع خوردن غذاهاي پركالري مثل كوكو و كتلت يا برنج چرب و سنگين را داشته باشيد اما اگر مي‌خواهيد تشنه نشويد، از خوردن مواد غذايي تند، پرادويه، شور و سرخ كرده خودداري كنيد. بادمجان، كله‌پاچه و سيراب و شيردان هم اگرچه خيلي خوشمزه و وسوسه انگيزند اما باعث تشنگي زياد مي‌شوند. پس آنها را در سحر ميل نكنيد.
برخي مواد غذايي و شيريني‌هاي مصنوعي مانند زولبيا و باميه، غلظت مايعات بدن را افزايش مي‌دهند و در نتيجه احساس تشنگي خواهيد كرد. توصيه مي‌كنيم براي پيشگيري از افزايش غلظت مايعات بدن، از قندهاي گياهي مانند خرما به جاي زولبيا و باميه استفاده شود.
سوسيس و كالباس، غذاهاي سرخ‌كرده، غذاهاي كنسروي، غذاهاي خيلي شيرين و غذاهايي كه داراي رب گوجه فرنگي و ادويه هستند هم باعث افزايش تشنگي مي‌شوند.
- زياده‌روي نكنيد
خيلي‌ها از بيم تشنگي در طول روز، تا جايي كه جا دارند هنگام سحري‌شان آب مي‌نوشند. اما بايد بدانيد كه نوشيدن آب زياد هنگام سحر نه‌تنها تأثيري در پيشگيري از تشنگي ندارد بلكه باعث رقيق شدن اسيد معده و مشكل در هضم غذا و نفخ مي‌شود. از سوي ديگر بدن درصورت نوشيدن آب بيش از حد، مقدار اضافي را دفع مي‌كند و همين باعث دفع بيشتر املاح و ضعف كردن شما قبل از رسيدن به نيمه روز مي‌شود. بنابراين اگر مي‌خواهيد دچار معده درد، نفخ، يبوست، از دست دادن املاح و ضعف و بي‌حالي در طول روز نشويد، سعي كنيد آب مورد نياز بدنتان را در فاصله ميان افطار تا سحر به‌تدريج و از طريق مصرف آب و ميوه‌هاي آب‌دار تأمين كنيد.