تاریخ انتشار: ۱۸ خرداد ۱۳۹۶ - ۰۰:۰۱

غلامرضا موسوی: روز شنبه با لطف و محبت علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی کتابی به دستم رسید با عنوان نگرش منظومه‌ای و دیالکتیکی به سینما تألیف دکتر عماد افروغ.


تعطيلات روزهاي يكشنبه و دوشنبه فرصت مغتنمي برايم فراهم آورد تا اين كتاب را كه پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات اسلامي منتشرش كرده مطالعه كنم. كتابي كه حالا توصيه مي‌كنم علاقه‌مندان به مطالب سينمايي و مباحث فرهنگي حتما آن‌را بخوانند. طبيعتا و همانطور كه از عنوان اين اثر برمي‌آيد كتاب درباره سينماست، ولي دكتر افروغ قبل از ورود به مباحث طرح‌شده در كتاب، در مقدمه‌اي 30صفحه‌اي به‌شكلي تحسين‌برانگيز به موضوعاتي اساسي اشاره كرده است.

ازجمله به اهميت گفت‌وگو و اينكه در طول فعاليت‌هاي علمي‌اش متوجه شده ناب‌ترين، داغ‌ترين، به‌روزترين، خلاق‌ترين، جسورترين، صادق‌ترين، پرمخاطب‌ترين، بي‌تكلف‌ترين، محتوايي‌ترين، شكننده‌ترين و بديع‌ترين حرف ها را بايد در قالب گفت‌وگو، گفت و شنيد. باز در همين مقدمه دكتر افروغ افسوس مي‌خورد كه در اينجا گفت‌وگو به‌مثابه روشي فلسفي براي دريافت تفاوت‌ها، تشابه‌ها و آشتي‌ها و نه به‌مثابه روشي براي آشكار شدن درونيات و مواضع متفاوت و مشابه آنگونه كه شايسته است، جانيفتاده.

افروغ در اين مقدمه به‌عنوان انديشمند و متفكر با تأكيد بر اهميت گفت‌وگو به دوگانگي‌هايي اشاره مي‌كند كه بيشتر مدتي است اسير آن شده است. مثل دوگانه انسان و طبيعت، بود و نمود، حكمت نظري و حكمت علمي، نظريه و عمل، عقل و عشق، علم و دين، دنيا و آخرت، خطا و ثواب، فرد و جامعه و... پس از مقدمه، كتاب را درواقع مي‌توان به 2بخش اصلي تقسيم كرد. بخش اول شامل مقالات و گفت‌وگوهاي دكتر افروغ مربوط به دوران قبل از حضور در هيأت انتخاب سي‌وپنجمين جشنواره فيلم فجر است. در اين بخش مباحثي عميق پيرامون فلسفه دين و فلسفه هنر، سينماي مطلوب، هنرمند به‌مثابه روشنفكر و سينما و دفاع مقدس به چشم مي‌خورد.

در بخش دوم كتاب هم كه مربوط به دوران پس از حضور دكتر افروغ در هيأت انتخاب جشنواره است اين مقالات و عناوين وجود دارد: ديالكتيك سينما و جامعه، سينما و مخاطبي بزرگ به‌نام انسان، سينماي انقلاب اسلامي، تقابل جشنواره 35 با فمينيسم و بازگشت به خانواده و....

كتاب علاوه بر عنوان اصلي‌اش، اما عنوان ثانوي هم دارد؛ در دفاع از سينماي اجتماعي ايران. در سراسر كتاب مي‌شود دفاع دكتر افروغ از سينماي اجتماعي ايران را به سينمايي متفكر، عقلاني و بسيار مورد نياز جامعه امروز مشاهده كرد. در كل نگرش منظومه‌اي و ديالكتيكي به سينما كتابي است عميق، پرمغز و خواندني كه مخاطب را از دريچه‌اي تازه با فرهنگ و به‌طور اخص سينما مواجه مي‌كند.

  • تهيه‌كننده سينما