بازگشت تعطيلات زمستاني و كاهش تعطيلات نوروزي پرتكرار‌ترين پيشنهادها در اين زمينه هستند. اما لازمه هرگونه تغيير در تعطيلات كشور، تغيير در تقويم آموزشي مدارس و دانشگاه‌هاست؛ چه اينكه اصولا تعطيلي حداقل 13روزه نظام آموزشي در فروردين هر سال، همه كشور را براي 2 تا گاهي 3هفته تعطيل مي‌كند. آخرين تلاش براي تغيير تقويم آموزشي كشور، هفته گذشته با رد كليات لايحه پيشنهادي دولت در كميسيون آموزش و تحقيقات بي‌نتيجه ماند. در اين‌باره با مهدي نويدادهم، دبيركل شوراي‌عالي آموزش و پرورش كه بارها خواستار ساماندهي تعطيلات مدارس شده و حتي آن را آسيب براي آموزش و پرورش مي‌داند، گفت‌وگو كرده‌ايم.
- شما در جلسه بررسي لايحه دولت در كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس حضور داشتيد، لطفا در اين‌باره توضيح دهيد.
اصل قضيه براساس پيشنهاد كميته كاهش آلودگي هوا در كلانشهرها شكل گرفت. در آن كميته بحث بر سر اين بود كه به‌دليل آلودگي هوا در كلانشهرها، مدارس تعطيل شوند. ما با توجه به محدوديت زماني براي اجراي برنامه و محتواي درسي با اين پيشنهاد مخالف بوديم.
- آموزش و پرورش با پيشنهاد تعطيلي دو هفته‌اي كه از سوي سازمان حفاظت محيط‌زيست ارائه شده بود، مخالف بود؟
نه، آموزش و پرورش با تعطيلي مدارس مخالف بود. بحث بيش از تعطيلي دوهفته‌اي بود و خانم ابتكار، رئيس سازمان حفاظت محيط‌زيست حتي پيشنهاد تعطيلي يك‌ماهه مدارس را نيز مطرح كرد.
- چرا مخالف بوديد؟
استدلال ما اين بود كه براساس زمان مشخص حضور دانش‌آموزان در مدارس، برنامه‌هاي درسي تنظيم شده‌است و هر روزي كه مدارس تعطيل مي‌شود، به زمان آموزش آسيب وارد مي‌كند. اعلام كرديم به شرطي با پيشنهاد تعطيلي مدارس موافق هستيم كه مصوبه سال76 مجلس كه زمان بازگشايي مدارس يا سال تحصيلي را اول مهر هر سال و پايان آن را ارديبهشت و برگزاري امتحانات را خرداد ماه تعيين كرده، لغو شود. كميته با اين پيشنهاد موافقت كرد. سپس پيشنهاد در هيأت دولت مطرح و تصويب شد. بعد هم مقرر شد طي يك لايحه دوفوريتي به مجلس تقديم شود تا مجلس مصوبه قبلي خود را تغيير دهد تا به اين ترتيب مسئوليت تدوين تقويم آموزشي به دولت واگذار شود. در اين صورت وزارت آموزش و پرورش مي‌تواند تقويم آموزشي براساس شرايط اقليمي هر منطقه را به‌طور منعطف تنظيم كند. اين لايحه به مجلس تقديم و كليات آن به تصويب نمايندگان رسيد و به كميسيون آموزش مجلس ارجاع شد.
- چرا در كميسيون آموزش رد شد؟
نظر اعضاي كميسيون آموزش اين بود كه اين لايحه ابهام دارد و اصطلاحات بيشتري نياز دارد. ما پاسخ داديم كه طرح اجرايي را بايد دولت خودش تنظيم كند. چند نوع طرح پيشنهاد و اعلام شد كه نيازمند بحث و بررسي كارشناسي بيشتري با حضور نمايندگان دستگاه‌هاي ذيربط دولتي مانند وزارت آموزش و پرورش، سازمان ميراث فرهنگي و سازمان حفاظت محيط‌زيست در يكي از كميسيون‌هاي دولت است. پس از آن توافقي در اين زمينه بين دستگاه‌هايي كه به‌صورت مستقيم و غيرمستقيم مداخله دارند، حاصل شود.
- چه پيشنهادهايي داشتيد؟ مي‌شود مثال بزنيد.
يك پيشنهاد اين است كه مدارس 15شهريور آغاز شده و به‌موقع تعطيل شوند، ولي تعطيلات نوروزي به يك هفته كاهش يابد. يكي از پيشنهادها اين بود كه شروع سال تحصيلي براي مثال از 10شهريور باشد و به‌جاي آن پايان دي يك يا 2هفته مدارس تعطيلات زمستاني داشته باشند و زمان آن را نيز شوراي آموزش و پرورش استان‌ها تعيين و اجرا كنند. طبق قانون شوراي آموزش و پرورش، اين شوراها در استان‌ها اختيار قانوني براي اين كار دارند، ولي با توجه به قانون مجلس كه زمان آغاز و پايان سال تحصيلي را در كشور تعيين كرده، نمي‌توانند به اين موضوع ورود پيدا كنند. دوستان در كميسيون آموزش مجلس اعلام كردند كه اين طرح‌ها ابهام دارد و در نتيجه با اصل لايحه تغيير تقويم آموزشي موافقت نكردند و اين لايحه رأي نياورد.
- آيا بحث شما روي تعطيلات آلودگي هوا متمركز بود يا ساماندهي تعطيلات مدارس؟
اصل بحث ما روي كاهش آلودگي هوا نبود، بلكه نگاه از منظر آموزشي و تربيتي بود. طولاني‌بودن تعطيلات تابستاني مدارس، آسيب‌زاست. ما 3 تا 4 ماه تعطيلات تابستاني داريم. اين تعطيلات به آموزش و تربيت دانش‌آموزان آسيب جدي وارد مي‌كند. تعطيلات تابستاني توجيه آموزشي و تربيتي و كارشناسي ندارد.
- آيا مي‌توان به صراحت گفت هدف اصلي شما ساماندهي تعطيلات مدارس است؟
بله، هدف نهايي ما كوتاه‌كردن تعطيلات طولاني تابستان يا به قول شما ساماندهي تعطيلات است ولي مجلس آن را قبول نكرد و اعلام كردند آموزش و پرورش پيشنهادي را تهيه كند كه نمايندگان به‌عنوان طرح آن را ارائه كنند.
- يعني قرار است نمايندگان براي اين كار خودشان طرحي تهيه و به مجلس ارائه كنند؟
لايحه ارائه شده از سوي دولت براي تغيير تقويم آموزشي در كميسيون آموزش مجلس رد شد. پس از آن ما بحث را مطرح كرديم كه تعدادي از نمايندگان بعد از شنيدن ادله و استدلا‌لات ما درخصوص آسيب‌زا بودن تعطيلات طولاني تابستان و بين سال تحصيلي به‌علت آلودگي هوا، اعلام كردند خودمان اين را با هماهنگي آموزش و پرورش در قالب طرح به مجلس ارائه مي‌كنيم.
- سخنگوي كميسيون آموزش مجلس يكي از دلايل رد اين لايحه را افزون بر نداشتن پيوست تقويمي، چاره‌انديشي نكردن درباره برگزاري آزمون‌هاي نهايي در زمان‌هاي متفاوت بيان كرد و اينكه سؤالات استاندارد به كفايت در دسترس آموزش و پرورش نيست و اين موضوع موجب گسترش تقلب علمي مي‌شود، آيا چنين چيزي را قبول داريد؟
نمايندگان مجلس از چند زاويه به اين لايحه ايراد گرفتند. يكي بحث امتحانات هماهنگ بود و استدلال مي‌كردند دانش‌آموزان همه نقاط كشور به‌صورت هماهنگ در يك زمان امتحان داشته باشند؛ يعني همين روشي كه هم‌اكنون اجرا مي‌شود. براي حل اين مسئله مي‌توان كشور را به 4منطقه تقسيم كرد و 4نوع سؤال هم طرح و امتحان برگزار كرد. البته اينها بحث‌هاي كارشناسي است كه اگر مجلس بخواهد وارد شود مي‌توان بررسي كرد. و به توافق رسيد. اين ايراد كه سؤال به كفايت وجود ندارد را هرگز نمي‌پذيريم.
- اينكه گفته شده سؤالات استاندارد به حد كفايت وجود ندارد، درست است؟
نه اينطور نيست، مي‌توان به ميزان زياد سؤالات امتحاني طراحي كرد، ما بانك سؤالات استاندارد داريم. طراحي سؤال امتحاني استاندارد براي 4منطقه در يك سال امكان‌پذير است و هيچ مشكل و محدوديتي در اين خصوص نداريم.
- پيشنهاد دولت كامل نيست
سخنگوي كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس با اشاره به رد كليات لايحه بازگشايي مدارس در كميسيون آموزش گفت: نبود پيوست تقويمي ازجمله دلايل مخالفت نمايندگان با كليات اين لايحه بود.سيدحمايت ميرزاده با بيان اينكه كليات لايحه بازگشايي مدارس اعاده شده از سوي وزارت آموزش و پرورش براي دومين‌بار 21خرداد در كميسيون بررسي شد اظهار كرد: گزارش رد اين لايحه به هيأت رئيسه مجلس تقديم مي‌شود و درصورت صلاحديد اين هيأت در صحن علني براي بررسي و رأي‌گيري آورده خواهد شد.وي يكي ديگر از دلايل رد كليات لايحه بازگشايي مدارس از سوي كميسيون آموزش را اينگونه توضيح داد: درباره برگزاري امتحانات نهايي در زمان‌هاي متفاوت فكري نشده، چرا كه سؤالات استاندارد به كفايت در دسترس آموزش و پرورش نيست و اين موضوع موجب گسترش تقلب علمي مي‌شود.ميرزاده فكر نكردن به چگونگي تقويم آموزشي براي استان‌هاي چهارفصل و استاني مانند زاهدان كه هم در ارديبهشت و هم در مهر ماه گرم است، مغايرت آن با زمان برگزاري كنكور و در نظر نگرفتن برنامه مشخص براي نقل و انتقال معلمان را از ديگر ايرادات وارده به اين لايحه برشمرد.