اگر تا همين چند سال پيش مسئله كمآبي كمتر در رسانهها مطرح ميشد و اگر در كمال خوشباوري عدهاي بر اين باور بودند كه ما در كشوري برخوردار از منابع فراوان و تمامنشدني آبي زندگي ميكنيم، حالا مدتي است كه همه به عمق فاجعه پيبردهاند. اگر نوار سبزي كه در شمال كشورمان كشيده شده را كنار بگذاريم، ديگر نقاط اين سرزمين پهناور را تا دلتان بخواهد زمينهاي خشك و بياباني احاطه كرده است.
سالها بيتوجهي و غفلت، حالا كار را بهجايي رسانده كه شايد تا همين سه چهار سال آينده اتفاقهاي ناگواري در شهرهاي بزرگمان بيفتد. فكر كنيد اگر شهري با جمعيت چندميليوني آب نداشته باشد، ساكنانش چه بايد كنند و دولت بايد چگونه اين مشكل را حل كند؟ اگر پاي صحبت كارشناسان بنشينيد متوجه ميشويد كه وضعيت كمآبي در ايران از مرز بحران گذشته و اگر همه، از دولت گرفته تا نهادهاي حكومتي و تكتك شهروندان دست به دست يكديگر ندهند شايد فاجعه در انتظارمان باشد.
فاجعهاي با تبعات منفي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و حتي سياسي. مشكلي كه حتي ميتواند تبديل به مسئله امنيت ملي در كشور شود و وحدت ميان مردم را نيز متزلزل سازد. اگر هشدارها را جدي نگيريم بايد خودمان را با نزاعهاي محلي و درگيريهاي ميان اهالي شهرهاي مختلف بر سر آب، آماده كنيم. چنانكه در همين سالها هم نمونههايي از اين اختلافات را مشاهده كردهايم. روزگاري در اين سرزمين تصميماتي بدون كارشناسي گرفته شده كه حاصلش وضعيت نامطلوب فعلي است. برخي سدسازيها براي برخي «نان» بههمراه داشت، ولي براي مردم «آبي» به ارمغان نياورد.
در زمينه مصرف هم با وجود اينكه در سالهاي اخير شاهد اتفاقهاي مثبتي بودهايم، اما هنوز فاصلهاي طولاني با نقطه مطلوب داريم.درحوزه فرهنگسازي نميتوان انكار كرد كه اقدامات خوبي صورت گرفته و مردم نسبت به سالهاي گذشته نسبت به حفظ محيطزيست حساستر شده و احساس مسئوليت بيشتري ميكنند. معمولا وقتي صحبت از كمآبي به ميان ميآيد ياد تصوير آشنا و كليشهاي كه بارها ديدهايم ميافتيم؛ مردي با شلنگ آب در حال شستوشوي مقابل در حياط منزلش است. مسئله هدردادن آب شهري موضوع مهمي است و بايد با فرهنگسازي درصدد تصحيح رفتار شهروندان برآمد، ولي فاجعه بيشتر در حوزههاي ديگر رخ ميدهد. بالاي 90درصد هدررفت آب در حوزه كشاورزي اتفاق ميافتد.
بهطوري با اصلاح شيوه كشاورزي تا حد قابلتوجهي ميتوانيم از هدررفتن آب جلوگيري كنيم. باز در همين زمينه شيوه آبياري قطرهاي به مرور در حال گسترش و ترويج است و بايد تلاشهاي بيشتري در اين رابطه انجام دهيم. نبايد فراموش كنيم كه در كشوري زندگي ميكنيم كه منابع آبي محدودي دارد و اگر در قبال اين مايه حيات رفتار درستي در پيش نگيريم، فاجعه در كمينمان خواهد بود.
- نويسنده و فيلمنامهنويس