اصل ماجرا اين بود كه حريمي ساخته بوديم و اسم آن را خانه گذاشته بوديم. حالا كه بزرگ‌تر شده‌ايم و بازي‌هاي كودكانه‌مان رنگ واقعيت گرفته‌اند و زندگي تشكيل داده‌ايم هم قاعده همان قاعده قديم است. اگر قرار است خانه‌اي تشكيل شود و خانواده‌اي، پيش از هرچيز بايد حرمتي باشد و حريمي و مرزي كه ورود افراد غيرمجاز را به اين خلوت انس ممنوع كند، و چه حريم و مرزي در خانواده مهم‌تر از عفاف و حجاب. امروز به مناسبت روز عفاف و حجاب از اهميت اين موضوع در خانواده و راهكارهاي تقويت آن گفته‌ايم.
- تأمين نيازها، زيربناي عفاف در خانواده
خداوند در قرآن كريم مي‌فرمايد: «وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكمْ مِنْ أَنْفُسِكمْ أَزْواجاً لِتَسْكنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً؛ و از نشانه‌هاي او اين است كه براي شما از جنس خودتان همسراني آفريد تا به وسيله آنها آرامش پيدا كنيد و ميان شما محبت و علاقه قرار داد». اين آيه به مهم‌ترين كاركرد ازدواج و تشكيل خانواده اشاره مي‌كند كه همان آرامش قلبي و برقرار شدن سكينه در دل زن و مرد است و در ادامه هم به ابزار به‌وجود آمدن اين آرامش اشاره مي‌كند؛ محبت.
به‌وجود آمدن عفاف و در پي آن حفظ حجاب زن و مرد در چهارچوب خانواده به زيربنايي نياز دارد كه چيزي جز محبت و توجه زن و مرد در خانواده نيست. هر انساني در زندگي نيازهاي عاطفي همچون جلب محبت و توجه ديگران، احساس زيبا بودن، احساس مورد توجه بودن و... دارد كه در دين اسلام اين نيازها در چهارچوب خانواده و روابط متقابل ميان زن و شوهر تعريف شده است. حالا اگر شما به‌عنوان همسر مي‌خواهيد عفاف و حجاب در خانواده‌تان رعايت شود پيش از هر چيز بايد پيمانه محبت و توجه همسرتان(فرقي نمي‌كند مرد يا زن يا حتي فرزندان) را لبريز كنيد. هنگامي كه شما با ابراز محبت، توجه، همراهي و همدلي و هم‌صحبتي، نيازهاي عاطفي همسر و فرزندانتان را تأمين كرديد تا حد زيادي مقدمات رعايت عفاف و حجاب در جامعه را از سوي او فراهم كرده‌ايد.
- خلاقيت داشته باشيد
فرض كنيد شما مي‌خواهيد همسرتان نوع خاصي از لباس را نپوشد و مثلا سبك مخصوصي از لباس را براي او نمي‌پسنديد. يك راه اين است كه در خانه بنشينيد و وقتي همسرتان لباس موردنظرش را خريد، رو ترش كنيد و از آن انتقاد كنيد. اما راه ديگر و هوشمندانه اين است كه به‌جاي نشستن در خانه، هنگام خريد در كنار همسرتان باشيد و به‌جاي حساسيت نشان دادن بي‌موقع، هنگام خريد و وقتي كه همسرتان از شما نظرتان را مي‌پرسد با ابراز بي‌علاقگي محبت‌آميز نسبت به لباس نامناسبي كه همسرتان انتخاب كرده او را به سمت گزينه موردنظرتان سوق دهيد يا اينكه به مناسبت‌هاي مختلف از طريق هديه دادن لباس‌هايي كه مورد نظرتان است، همسرتان را به پوشيدن سبك لباسي كه دوست داريد ترغيب كنيد. تعريف و تمجيد از نوع پوششي كه دوست داريد و تعريف از زيبايي و وقار همسرتان در آن لباس‌ها هم روش ديگري براي رسيدن شما به هدف موردنظرتان است.
- عفاف در جامعه امروز
فضاهاي كاري و اداري مختلط ميان زن و مرد، اينترنت و فضاي مجازي و شبكه‌هاي ارتباطي اينترنتي بيش از پيش زمينه لغزش و خطا را براي افراد و از بين رفتن چهارچوب‌هاي خانوادگي فراهم كرده و هوشياري بيش از پيش ما را براي حفظ حريم عفاف در خانواده مي‌طلبد. اينكه در محل كار دقت كنيم كه رابطه‌مان با همكار نامحرم بيش از حد خصوصي و صميمي نشود، اينكه در چهارچوب روابط كاري، ابراز محبت و عاطفه ميان ما و همكار نامحرم‌مان شكل نگيرد و به‌عنوان گوش شنواي درددلهاي خصوصي قرار نگيريم و خودمان هم درددلهاي خصوصي‌مان را با نامحرمان مطرح نكنيم، همه مواردي هستند كه رعايتشان باعث حفظ حريم خصوصي خانواده ما در محل كار مي‌شود.
همين مسائل مي‌تواند در فضاهاي اينترنتي و شبكه‌هاي مجازي هم اتفاق بيفتد. انتشار عكس‌هاي خصوصي و خانوادگي و گاهي كم‌حجاب و بي‌حجاب، كامنت‌ها و لايك‌هاي پشت سر هم و معنادار براي كاربري نامحرم، دايركت‌هاي بي‌بهانه و با بهانه، چت‌هاي طولاني، ابراز علاقه و محبت و تعريف‌هاي خارج از قاعده، همه و همه در چهارچوبي خارج از عفاف و حريم خانوادگي در فضاي مجازي تعريف مي‌شود. در همين زمينه پيامبر گرامي اسلام(ص) فرموده‌اند:«كسي كه با نامحرمي شوخي كند، در مقابل هر كلمه‌اي كه در دنيا به او گفته است، در آخرت هزار سال حبس مي‌شود» و نيز حضرت علي(ع) مي‌فرمايند: «اختلاط با نامحرم، سبب نزول بلا و بدبختي خواهد شد و دل‌ها را منحرف مي‌سازد».
- عفاف و حجاب در مردان
مخاطب اغلب توصيه‌ها به عفاف و حجاب در جامعه زنان به‌نظر مي‌رسند، اما واقعيت اين است كه مردان هم نقش بسزايي در اين موضوع دارند. اتفاقا در موضوعات مربوط به روابط بين فردي و محيط كار و فضاي مجازي و روابط خارج از خانواده، در بسياري از موارد مردان تعيين‌كننده و تأثيرگذارند. خيلي اوقات شايد در ظاهر، فردي رفتار خارج از چهارچوب نداشته باشد اما در لايه‌هاي پنهاني شخصيت و رفتارش انگيزه‌هاي نامناسبي را دنبال كند.
ابراز توجه، حمايت، طرفداري و حتي نگاه‌كردن‌هاي كمي طولاني‌تر از معمول و محبت‌آميز، زنجيرهاي پنهاني هستند كه گاهي اوقات مردان در رفتار با جنس مخالف براي ابراز محبت غيرمستقيم استفاده مي‌كنند و به مرور اثرات نامناسبي هم در طرف مقابل مي‌گذارند. چشم‌چراني و نگاه مداوم و بيمارگونه به نامحرم هم از ديگر آسيب‌هاي عفاف و حجاب در ميان مردان است. امام صادق(ع) در همين زمينه فرموده‌اند: «هيچ غنيمتي مانند غنيمتي كه آدمي از راه كنترل چشم به‌دست مي‌آورد نيست؛ زيرا چشمي از نگاه به نامحرم فرو بسته نمي‌شود، جز آنكه در قلب او عظمت و جلال الهي مشاهده شود». همچنين استفاده از لباس‌هاي تنگ، نامناسب با آستين‌هاي خيلي كوتاه و توجه برانگيز هم جنبه‌هاي ديگري از رفتار خارج از عفاف در مردان است.
- روانشناس باليني