مراكز سيار كانون پرورش فكري هم اين برنامه‌ها را درحال اجرا دارند. درباره‌ي مراكز سيار كانون چيزي مي‌داني؟ از ابتداي آغاز به‌كار كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، مراكز سيار كانون، براي خدمات‌رساني فرهنگي به كودكان و نوجواناني تأسيس شد كه در مناطق دور از دسترس زندگي مي‌كردند.
مربيان كانون راه‌هاي طولاني را پشت سر مي‌گذرانند؛ با ماشين جيپ، موتور و حتي اسب با كوله‌باري از كتاب به نقاط مختلف كشور مي‌روند تا راه‌هاي توسعه‌ي فرهنگي را هموار كنند.
هم اكنون 99 مرکز سیار روستایی، 13 مرکز سیار شهری، 49 مرکز پستی، 770 مرکز ثابت و در مجموع، 931 مرکز در سطح كشور درحال فعاليت است.
صديقه حسن‌زاده، مدیرکل آفرینش‌های فرهنگی کانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان درباره‌ي مراكز سيار شهري مي‌گويد:
«شهرهاي بزرگي مثل تهران، بخش‌هاي وسيعي در حومه‌ي خود دارند و دسترسي كودكان و نوجوانان به كتاب و مراكز ثابت كانون در اين شهرها سخت است. بنابراين مراكز سيار شهري به كودكان و نوجواناني كه در حومه‌ي شهرهاي بزرگ زندگي مي‌كنند؛ خدمات فرهنگي مي‌دهد؛ مثل پردیس، بومهن، رودهن و... مراكز سیار روستایی هم به دوردست‌ها می‌روند و به كودكان و نوجوانان روستايي خدمات فرهنگی ارائه می دهند.»
حسن‌زاده به فعاليت مراكز سيار درتابستان اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «بازی‌های بومی و محلی، بازي‌هاي فکری، برنامه‌اي با عنوان دست‌سازه‌های من از ایده تا خلاقیت در قالب کارهاي دستی وكتاب‌خواني از برنامه‌هايي است كه درحال اجراست. اجرای تئاتر، نمایش خلاق و نمایش فیلم هم هست. خیلی از بچه‌هایی که برنده‌ی جایزه‌های جهانی شده‌اند از اعضای کتاب‌خانه‌های سیار هستند.»
او درباره‌ي امانت كتاب توضيح مي‌دهد: «امانت‌دادن كتاب مراكز سيار، مثل کتاب‌خانه‌های عادی است. كتاب‌خانه‌هاي سيار در فواصل زمانی دو هفته یک‌بار يا سه هفته يك‌بار به روستاها سر مي‌زنند. کتاب‌های قدیمي را می‌گیرند و کتاب جدید امانت مي‌دهند.»
او درباره‌ي مربيان مراكز سيار مي‌گويد: «مربيان مراكز سيار بايد به جغرافيا، زبان، آداب و فرهنگ منطقه‌اي كه مي‌روند آشنا باشند. آن‌ها بسيار باانگيزه هستند و با شور و اشتیاق كار مي‌كنند. گاهی مربیان ما نقش ریش‌سفیدهای منطقه را بازی می‌کنند و به فضای اجتماعی روستا ورود پیدا می‌کنند. به حل مشکلات اجتماعی كمك مي‌كنند و براي بهبود شرایط، فعالیت می‌کنند. هرمربي بنا به وسعت منطقه، به 15 تا 25 روستا سر مي‌زند.»
مدیر کل آفرینش‌های فرهنگی کانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان درباره‌ي نحوه‌ي كار مربيان توضيح مي‌دهد: «خيلي از مربيان با ماشین‌های جیب، اسب و حیوانات دیگر کتاب حمل می‌کردند؛ اما الآن ماشین‌هایي براي حمل كتاب، طراحي و قفسه‌بندي شده تا حداکثر استفاده را از فضا بكنند. آن‌ها از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری امکانات لازم را دارند.»
حسن‌زاده، درباره‌ي تعداد كتاب‌هاي اين مراكز سيار توضيح مي‌دهد: «اين مراكز يك محل استقرار ثابت دارند كه معمولاً 12هزار تا 15هزار جلد کتاب در آن هست. مربیان به آن‌جا مراجعه می‌کنند تا کیف حمل کتاب را كه معمولاً 100 تا 150 جلد گنجايش دارد از كتاب پر كنند و به محل‌ها ببرند.
گاهي از مسجدها و مدرسه‌ها هم استفاده مي‌كنند و اين كيف‌هاي كتاب را در اختيار مسجد و مدرسه قرار مي‌دهند و دوباره در ديدار بعدي، كيف كتاب را عوض مي‌كنند. هیچ تبعیضي بين كتاب‌خانه‌هاي سيار و كتاب‌خانه‌هاي غيرسيار وجود ندارد.
اعضاي كتاب‌خانه‌هاي سيار هم پرونده‌ي عضویت دارند و هرمخاطبی كه وارد می شود شماره‌ي عضویت مي‌گيرد. سیر مطالعاتی آن‌ها هم مشخص است و از شش تا 18سالگی مي‌توانند عضو مراكز سيار شوند.»
او به سليقه‌ي كودكاني كه در نقاط دور كشور زندگي مي‌كنند اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «كودكاني كه در روستاها زندگي مي‌كنند به آموزش مهارت‌هاي فنی خیلی علاقه دارند؛ بازی‌هاي گروهي را دوست دارند و از کاردستی لذت مي‌برند.»
عكس: سايت مركز آفرينش‌هاي فرهنگي و هنري كانون پرورش فكري