عليرضا جاويد با اشاره به آغاز بهره‌برداري رسمي از تصفيهخانه درياچه شهداي خليج‌فارس در فروردين‌ماه سال‌جاري، بهبود كيفيت آب درياچه را نتيجه مستقيم عملكرد اين تصفيهخانه در فرايند آبگيري، بازچرخاني و تصفيه مجدد آب ذكر و اضافه كرد: نتايج آزمايشگاه مستقر در درياچه كه به‌طور مستمر به اندازه‌گيري بيش از 30پارامتر مختلف شيميايي و فيزيكي مي‌پردازد و همچنين نتايج حاصل از آزمايش‌هاي متخصصان دانشگاه شهيد بهشتي، نشان‌دهنده كيفيت مطلوب آب درياچه شهداي خليج‌فارس و مطابقت كامل آن با استانداردهاي سازمان حفاظت محيط‌زيست ايران، در هر دو رسته حفظ محيط‌زيست و كاربري تفرجگاهي است.
وي با بيان آنكه متعاقب آغاز به‌كار تصفيهخانه درياچه شهداي خليج‌فارس، ميزان فسفر كل آب درياچه تا 15درصد كاهش يافته است، ميزان فعلي فسفر در آب درياچه شهداي خليج‌فارس را حدود 0.05ميلي گرم در ليتر و بسيار كمتر از حد مجاز 13.0ميلي گرم در ليتر) دانست و يادآور شد: كاهش ميزان فسفر با توجه به نقش مهم اين ماده در فرايند تغذيه‌گرايي و رشد جلبك‌ها، سبب بهبود وضعيت ظاهري آب درياچه نيز شده است؛ ضمنا پيش‌بيني مي‌شود
شاخص «فسفر در بدنه آبي» نيز در مهرماه سال‌جاري نسبت به زمان مشابه سال قبل 25درصد كاهش يابد. معاون فني و عمراني شهرداري تهران با يادآوري اين نكته كه فصل آبگيري درياچه شهداي خليج‌فارس از رودخانه كن، از دي‌ماه هر سال آغاز شده و تا اواخر فروردين‌ماه ادامه دارد، خاطرنشان ساخت: امسال با توجه به زمان تكميل تصفيهخانه درياچه شهداي خليج‌فارس، حدود نيمي از آب ورودي از رودخانه كن، قبل از ورود به مخزن درياچه تصفيه شد. علاوه بر اين متعاقب اتمام آبگيري، فرايند بازچرخاني تاكنون ادامه داشته و از اين‌رو انتظار مي‌رود كيفيت آب درياچه در نتيجه بازچرخاني و تصفيه مجدد آن، روزبه‌روز بهتر شود.
جاويد با تأكيد بر اينكه تلاش براي بهبود كيفيت آب درياچه شهداي خليج‌فارس، اقدامي مستمر و توقف‌ناپذير است، افزود: دستيابي به شرايط مطلوب و پايدار كيفيت آب، به حدود 2سال كاركرد پيوسته تصفيهخانه نياز دارد.
وي با اشاره به اين مسئله كه بازچرخاني آب درياچه شهداي خليج‌فارس پس از دستيابي به شرايط مطلوب طي چندماه در سال ادامه خواهد داشت، گفت: محاسبه ميزان فعاليت تصفيهخانه، نيازمند فراهم ساختن يك مدل جامع مطالعاتي است كه حتي فسفر ناشي از فضولات پرندگان و ماهي‌ها و نيز زباله‌هايي را كه متأسفانه توسط بازديدكنندگان به درياچه ريخته مي‌شود مدنظر قرار دهد؛ مدلي كه تلاش براي تهيه آن در حال انجام مراحل نهايي است.
- 30پارامتر كنترل مي‌شود
باوجود آنكه بيش از 30پارامتر در درياچه شهداي خليج‌فارس در حال اندازه‌گيري است، عامل فسفر به‌دليل تغذيه‌گرايي داراي اهميت بيشتري است. اين عامل منجر به ظهور جلبك مي‌شود؛ بنابراين عامل تغذيه‌گرايي به‌عنوان يكي از مهم‌ترين عناصر موجود در درياچه به‌صورت دائمي كنترل و ارزيابي مي‌شود.
معاون فني و عمراني شهرداري تهران با اشاره به زمان آبگيري درياچه شهداي خليج‌فارس گفت: به‌صورت معمول سالانه تنها در 4ماهي كه بارندگي زياد است و ميزان هرز آب‌هاي رودخانه كن بيشتر مي‌شود، در درياچه آبگيري صورت مي‌گيرد. در واقع در اين مدت حدود 2ميليون مترمكعب آبگيري صورت مي‌گيرد كه منبع اين آب هم رودخانه كن است.
جاويد با اعلام اينكه در بالادست رودخانه كن به‌دليل وجود اراضي كشاورزي و فاضلاب‌هاي بالادست، ميزان فسفر موجود در آب رودخانه در پايين‌دست زياد است، افزود: اين ميزان فسفر در نهايت به درياچه منتقل مي‌شود كه موجب تغذيه‌گرايي آب درياچه شده و باعث رشد جلبك مي‌شود. جاويد به راه‌اندازي تصفيهخانه درياچه شهداي خليج‌فارس اشاره كرد و گفت: آب رودخانه كن در تصفيهخانه كنترل شده و فسفر موجود در آن حذف مي‌شود و سپس آب با شاخصه‌هاي استاندارد به درياچه مي‌ريزد.
وي همچنين خاطرنشان كرد: در 4سال گذشته كه آب رودخانه كن بدون تصفيه وارد درياچه شده، موجب تغذيه گرايي نشده بود، چرا كه ميزان فسفر موجود در آب در سال‌هاي گذشته عامل تغذيه‌گرايي نبود.
- فضايي براي تلطيف هواي پايتخت
هنگامي كه پهنه آبي 140هكتاري در غرب تهران شكل گرفت، نگاه‌هاي كارشناسان به غرب تهران چرخيد. شكل‌دهي به اين پهنه‌‌آبي آن‌هم در روزگاري كه درياچه‌هاي كوچك و بزرگ ايران رو به خشكي مي‌رفت. شكل‌دهي به يك اكوسيستم جديد و ايجاد ثبات و پايداري در آن و همچنين كنترل مشكلات ازجمله اقدامات گسترده‌اي بود كه در اين مدت صورت گرفت.
معاون فني و عمراني شهرداري تهران با اشاره به تبخير سالانه 2ميليون مترمكعب تبخير آب در اين درياچه گفت: پيش از احداث درياچه با اندازه‌گيري دقيق ميزان دبي آب رودخانه كن، اين ميزان تبخير وجود داشت. با احداث درياچه، پيش‌بيني بر همين ميزان تبخير بود كه همين اتفاق هم افتاد. در واقع افزايش رطوبت آن هم در كنار يك محدوده جنگلي باعث شد، تا اكوسيستم تازه‌اي در غرب تهران شكل بگيرد. جاويد در ادامه گفت: اين اكوسيستم باعث تلطيف هواي غرب تهران و ورودي هواي تهران شد كه در نتيجه بر كل شهر تأثير گذاشت.
وي با اشاره به اينكه اين پهنه آبي با اين وسعت نياز به نگهداري و پايش دقيق داشت، افزود: برخي عوامل و مسائل قابل پيش‌بيني بود كه به محض شكل‌گيري اكوسيستم درياچه مرتفع شد، اما برخي ديگر از عوامل نياز به پايش دائمي داشته و دارد كه با احداث تصفيهخانه درياچه به اين مهم دست يافته‌ايم.جاويد ادامه داد: شرايط آب درياچه لحظه به لحظه رصد مي‌شود. همچنين قرارداد همكاري و مطالعه با دانشگاه صنعتي شريف و دانشگاه شهيد بهشتي و دانشكده شيلات به امضا رسانده‌ايم تا مطالعات علمي و دقيق براي افزايش كيفيت آب درياچه صورت گيرد.
- آلايندگي آب وجود ندارد
كار پايش آب رودخانه كن و آب موجود در درياچه شهداي خليج‌فارس به‌صورت دائمي در جريان است. يكي از عوامل موجود در آب با عنوان «كلروفيل A» نيز باعث آلايندگي آب درياچه مي‌شود. اين عامل ناشي از ورود فضولات انساني و حيواني و ته‌مانده غذاهاست. به گفته جاويد، اين عامل نيز در تصفيهخانه مورد پايش قرار مي‌گيرد تا موجب آلايندگي آب درياچه نشود. به گفته معاون فني و عمراني شهرداري تهران، هم‌اكنون اكسيژن محلول در آب (DO) كه بايد بيشتر از 5ميلي گرم در ليتر باشد، تأمين شده‌است؛ به‌نحوي كه آب درياچه داراي 7ميلي‌گرم اكسيژن محلول در هر ليتر است و مشكل اكسيژن در آب وجود ندارد؛ همچنين معيار ديگر PH آب است كه بايد بين 6تا 9باشد كه هم‌اكنون ميانگين موجود، دقيقا منطبق بر همين ميزان است.