علاوه بر صندوقهاي بازنشستگي كه رفتارهاي مختلفي با ايثارگران بههنگام بازنشستگي دارند، ايثارگران نيز در مسير بازنشستگي با سرگرداني مواجهند.
مقنن در موضوع بازنشستگي ايثارگران بهدنبال ارائه تسهيلاتي بود كه بههنگام بازنشستگي آنان فراتر از شرايط عادي بتوانند با استفاده از آن، از بازنشستگي بهتري برخوردار شوند.
در تاريخ 67/9/1 قانون نحوه بازنشستگي جانبازان انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي به تصويب مجلس رسيد؛ برابر ماده واحده اين قانون، تمامي وزارتخانهها، شركتها، مؤسسات دولتي، شهرداريها، بانكها، مؤسسات و شركتها و سازمانهايي كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر نام است ميتوانند مستخدم جانباز رسمي يا ثابت يا داراي عناوين مشابه خود بهجز كارگران مشمول قانون كار را به شرط داشتن حداقل 20سال تمام سابقه خدمت براساس درخواست كتبي آنان و تصويب شوراي امور اداري و استخدامي كشور با افزودن سنوات خدمت ارفاقي كه به نسبت درصد جانبازي تعيين ميشود، بهمدت خدمت آنان بدون پرداخت كسور فقط از لحاظ احتساب حقوق بازنشستگي بازنشسته كنند. خدمت اضافه بر 30سال قابل محاسبه نبوده و در تعيين حقوق بازنشستگي آنان آخرين حقوق قبل از بازنشستگي مبناي محاسبه قرار ميگيرد.
جانبازان 20تا 40درصد حداقل 3سال و حداكثر 6سال و جانبازان 40درصد تا مرز ازكارافتادگي حداقل 6سال و حداكثر 10سال از سنوات خدمت ارفاقي برخوردار ميشوند.
نكاتي كه در قانون نحوه بازنشستگي جانبازان قابل توجه است، عبارتند از:
1- محدوده اجراي اين قانون در ابتدا شامل وزارتخانهها، شركتها، مؤسسات دولتي، شهرداريها، بانكها، مؤسسات و شركتها و سازمانهايي كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر نام است، بوده است.
2- تقاضاي جانباز بايد بهصورت درخواست كتبي باشد.
3- شرط اجراي قانون داشتن حداقل 20سال سابقه خدمت بوده كه با سنوات خدمت ارفاقي جمع ميشود.
لذا اقدامي كه برخي صندوقها مبني بر تكميل 30سال خدمت همراه با سنوات ارفاقي را شرط بازنشستگي اعلام ميكنند، خلاف قانون بوده و قابل پيگيري است.
علاوه بر آن معاون حقوقي رئيسجمهور در پاسخ به استعلامها نيز به اين نكته اشاره كرده است و برابر نامه شماره 13610/175553 مورخ 90/9/7 به معاون حقوقي وزارت آموزش و پرورش چنين آورده است:
بنا به تصريح قانون نحوه بازنشستگي جانبازان، دستگاهها ميتوانند جانبازان انقلاب اسلامي را به شرط داشتن 20سال تمام سابقه خدمت براساس درخواست كتبي و تصويب شوراي امور اداري و استخدامي، با افزودن سنوات ارفاقي، بازنشسته كنند.
4- جانبازان 20درصد و بالاتر مشمول بهرهمندي از اين قانون هستند.
5- مبناي محاسبه حقوق بازنشستگي حسب ماده واحده قانون، آخرين حقوق قبل از بازنشستگي خواهد بود.
در تاريخ 83/2/21 قانون اصلاح نحوه بازنشستگي جانبازان به تصويب مجلس رسيد و 2تبصره به ماده واحده اين قانون اضافه شد.
برابر اين تبصرهها چند محدوديتكه تا قبل از اصلاح قانون از سوي صندوقهاي بازنشستگي اعمال ميشد، برطرف شد:
الف- در بند يك اصلاحيه عبارت «بهجز كارگران مشمول قانون كار» كه در ماده واحده وجود داشت و مانع بهرهمندي كارگران از اين قانون ميشد حذف شد.
ب- جانبازان و آزادگان كارگر مشمول قانون كار و تأمين اجتماعي با لحاظ تبصره 2ماده 2قانون اصلاح نحوه بازنشستگي و وظيفه قانون استخدام كشوري مصوب 68/12/13 مشمول قانون نحوه بازنشستگي خواهند بود و مشمول حداقل شرط سني 50سال با داشتن 30سال سابقه كار نيستند.
بنابر اين حداقل شرط سن بازنشستگي كه در قوانين، 50سال تعيين شده بود با اين اصلاحيه حذف شد و جانبازان و آزادگان كارگر مشمول بهرهمندي از قانون شدند.