اطلاعات اوليهاش ميگويد فعاليتهاي مركز روي حوزه مددرساني براي قشرهاي آسيبپذير، زنان سرپرست خانوار و فرزندان آنها، كارآفرينها و افراد خلاق متمركز شده. هركدام از اتاقهاي اين مجموعه براي خودش حكايتي دارد؛ از مددكاري اجتماعي و فعاليتهاي خيريه گرفته تا آموزش به كودكان، خانمها و علاقهمندان به كارآفريني و اختراع. كار حتي به كمكهاي مالي به كارآفرينها و برگزاري برنامههاي آموزشي و تفريحي خانوادگي هم ميرسد. با آنكه اين مركز در محدوده منطقه 6 تهران داير شده اما به گفته مسئولانش بهطور فرامنطقهاي فعاليت ميكند. همايشهاي رايگان و امكان مطالعه كتاب هم در فضاي اين مجموعه تدارك ديده شده، اما فعاليتهاي اين مركز، در فرآيند اجرا متوقف نميشود و همگي زنجيروار تا رسيدن به اهداف والاتر پيش ميروند. با هم تعدادي از بخشهاي اصلي و فعال اين مركز را مرور ميكنيم.
- نه سيخ ميسوزد، نه كباب
رقابت، كار حرفهاي و كاهش هزينه؛ مگر دريافتكنندگان خدمات مختلف، از ارائهدهندگان خدمات چه انتظار ديگري خواهند داشت اگر اين چند مورد در كنار هم فراهم باشد؟ اين موارد لابد به ذهن طراحان سايت «كاربلد» هم خطور كرده كه توانستهاند روال ارائه خدماتشان را به چنين خصوصياتي تجهيز كنند. مسعود ترابي، برنامهنويس ارشد اين سايت است و در مركز خدمات اجتماعي الوند مشغول فعاليت شده. مضمون گفتههاي ترابي پرده از امتيازات سايت كاربلد برميدارد. مزيتهاي اين سايت آنقدر است كه در نگاه اول شبيه به يك درخت پربار بهنظر بيايد. نام و حوزه كاري سايت شايد همهچيز را محدود به ارائه خدمات كسب و كار نشان دهد اما وقتي جزئيات فعاليت اين سايت رو ميشود خصوصيات منحصربهفرد ارائه خدمات در آن رخ مينمايد.
با ورود به سايت كاربلد، هم ارائهدهندگان خدمات سود ميكنند و هم دريافتكنندگان خدمت. به گفته مسعود ترابي، روال كار اين سايت بهگونهاي است كه مشتري بايد درخواست خود را براي دريافت خدمات موردنظرش ثبت كند؛ از نظافت و تعميرات لوازم خانگي گرفته تا معرفي پزشك و فعاليتهاي آموزشي- پژوهشي، امور ساختماني و باغباني.
با ثبت درخواست، تمام كاربلدهاي مربوط به فعاليت موردنظر، درخواست مشتري را مشاهده ميكنند. حالا جرقه رقابت براي ارائه خدمات ميخورد چون كاربلدهاي مايل به ارائه خدمت، بايد هزينه انجام كار موردنظر مشتري را اعلام كنند.
بعد از اعلام هزينه از طرف خدماتدهندگان، دست مشتري براي انتخاب باز است. او ميتواند با توجه به هزينه اعلامشده و نحوه ارائه خدمات، فرد موردنظر خود را براي دريافت خدمات انتخاب كند؛ بهخصوص كه سوابق كاري آن فرد هم در سايت موجود است. هماكنون 50فعاليت مختلف براي ارائه خدمات در سايت كاربلد موجود است. ترابي معتقد است اين روش دريافت خدمات باعث اشتغالزايي، برقراري رابطه ميان مشتري و خدماتدهنده، افزايش حق انتخاب مشتري و صرفهجويي در هزينهها ميشود.
- سير تا پياز كارآفرين شدن
اين قسمت از مركز خدمات اجتماعي الوند، بايد بهشت كارآفرينها باشد. همهچيز در قالب يك سامانه خدماتي كارآفريني تعريف شده و در اين حوزه، مشاورههاي لازم را به علاقهمندان به كارآفريني ارائه ميدهد.
بخش ارائه مشاوره به كارآفرينها پايه كار را ميگذارد. سبحان سعيدي، مسئول كارآفريني مؤسسه «فرزان»، ميگويد كه مشاوران اين سامانه از بين افراد مجرب انتخاب شدهاند، بنابراين طبيعي است كه به علاقهمندان به كارآفريني مشاورههاي تخصصي ارائه دهند. حتي براي شركتهايي كه در مسير ورشكستگي افتادهاند هم مشاورههاي تخصصي درنظر گرفته شده. نقطه طلايي اينجاست كه اگر شخص يا اشخاصي، يك ايده را پرورانده باشند ميتوانند با مشاوران اين سامانه ارتباط برقرار كنند تا مسير درست حركت آنان با ارائه مشاورههاي هدفمند مشخص شود. مزيت ديگر اين سامانه، برگزاري كارگاههاي آموزشي مربوط به ايدههاي افراد خلاق و كارآفرين است، بهطوري كه آنها را به جاده توانمندشدن هدايت كند.
به گفته سعيدي، ايدههاي برتر اين اقبال را دارند كه محك زده شوند و جوايزي به آنها تعلق بگيرد. ايدههايي برتر شناخته ميشوند كه خلاقيت و نوآوري را مدنظر قرار داده باشند. حالا نوبت آن است كه حمايتهاي مالي و معنوي سامانه كارآفريني، درخت ايدههاي خلاقانه را شكوفا كند. سعيدي ميگويد: حمايت از كارآفرينها در مركز خدمات اجتماعي الوند تا جايي ادامه مييابد كه فعاليت شخص ايدهپرداز به سوددهي برسد. بعد از راهاندازي كسب و كار توسط كارآفرينها، آنها ميتوانند حمايتهاي مالي اين بخش از مركز را از ميزان سودي كه دريافت كردهاند پرداخت كنند.
- سفر به اعماق آسمان از مركز الوند
اين مركز، يك بخش آسماني هم دارد كه خدمات اجتماعي، آموزش و سرگرمي كودكان در كنار خانوادهها را مدنظر قرار داده. قدم نخست، طراحي بسته آموزش نجوم توسط خسرو جعفريزاده، مسئول گروه«آسمان شب ايران» و ارائه آن به كودكان علاقهمند به دانش نجوم است كه بسياري از سؤالات ذهن كودكانه در مورد نجوم را به پاسخ علمي و صحيح ميرساند.
اين بسته آموزشي براي گروه سني 7 تا 15 سال طراحي شده و تمام آنچه يك كودك را به نجوم علاقهمند ميكند در طراحي آن بهكار رفته است؛ از تعريف منظومه شمسي گرفته تا مقياسهاي موجود در اين منظومه و دانش فضايي. برنامه رصد براي علاقهمندان كوچك، بخش ديگري از برنامههاي اين بخش در مركز خدمات الوند است. كودكان و نوجوانان اين برنامه را در روزهاي پنجشنبه هر هفته دنبال ميكنند. ابزار كار، تلسكوپ موجود در مركز است. اين تلسكوپ فيلتردار و قطور را بين ساعتهاي 2 تا 13 پنجشنبهها روي بام مركز ميگذارند و كودكان از پشت فيلتر براقش مشاهده ميكنند كه پرنورترين ستاره منظومه شمسي چه شمايلي دارد. عصر پنجشنبهها اما رصدهايي براي بزرگسالان درنظر گرفته شده كه حضور كودكان در كنار خانوادهها را ميسر ميكند. اگر هم شخصي علاقهمند به يادگيري مسائل مقدماتي و پيشرفته نجوم باشد ميتواند در دورههاي اين بخش از مركز الوند شركت كند. آموزشهاي مقدماتي مختص گروه سني 8 تا 13 سال و آموزشهاي پيشرفته مخصوص سنين بالاي 18 سال طراحي شده. اطلاعات مربوط به دورهها و برنامهها هم در سايت آسمان شب ايران موجود است.
- از ايده تا اختراع
خلاقيت شايد تا مرز اختراع هم پيش برود. فراهمآوردن زمينه لازم براي رسيدن به چنين هدفي در يكي از بخشهاي مركز خدمات اجتماعي الوند مدنظر قرار گرفته. فعاليتهاي اين بخش از مركز، حوزه آموزش، پژوهش و توليد و درآمدزايي را پوشش ميدهد. مضمون صحبتهاي سيدصادق هاشميفرد كه مديريت فعاليتهاي اين بخش را بهعهده دارد نشان ميدهد كه ايدهپردازي، اختراع و كارآفريني، خلاصه چرخه فعاليت در اين قسمت از مركز الوند است؛ فعاليتهايي كه در اين فضا مختص كودكان و بزرگسالان طراحي شده و در قسمت آموزشهاي بزرگسالان تا مرحله اجراي كار پيش ميرود. يعني پس از يادگيري و توانمندي در اجرا، پروژههاي مختلفي به كارآموزان واگذار شده و مبلغ اجراي پروژه ميان آنها تقسيم خواهد شد. به گفته هاشميفرد اين فعاليتها شامل انيميشنسازي، طراحي اپليكيشن موبايل، برنامهنويسي، طراحي سايت، ايدهپردازي تا تجاريسازي، بازاريابي و تبليغات اينترنتي و تفكر خلاق است.
- آموزشهاي كودكانه تا محو شدن كم رويي
آموزش فنبيان، تئاتر كودك و تربيت كودكان كارآفرين، جزو برنامههايي است كه براي كودكان علاقهمند به حضور در مركز الوند تدارك ديده شده است. به گفته هاشميفرد دورههاي مختص كودكان در اين بخش با انجام بازي و سرگرمي، مناظره بين كودكان و دوربين واقعيت مجازي شكل گرفته. در اين بخش كودكان به 3گروه سني مختلف تقسيم ميشوند. آنها نقشهاي مختلفي ميپذيرند و لباس آن نقش را هم به تن ميكنند. ارتباط ميان كودكان و حتي مجادله در قالب نقشهايي كه پذيرفتهاند باعث رفع كمرويي آنها در جمع ميشود. اصلاح كمرويي كودكان با دوربين واقعيت مجازي هم امكانپذير است؛ اتفاقي كه كودك را بهصورت مجازي مقابل جمعيت زيادي قرار ميدهد تا براي آنها سخنراني كند.
تئاتر درماني بنا به موقعيت شخصي هر كودك در اين مركز بهكار گرفته ميشود. مثلا براي كودك درگير اختلال ترس، نمايشنامهاي با همين مضمون نوشته ميشود. طي اجراي اين نمايشنامه، كودك در شرايطي قرار ميگيرد كه از آن واهمه داشته و با كمك يكي از دوستان خود از آن وضعيت خارج ميشود. اين روال كار، مشكل موجود در خيال كودك را از ذهنش پاك ميكند.
- وقتي حكايت گنج عوض ميشود
براي تربيت نگاه كودكان نسبت به مطالعه و كتابخواني، راه جالبي در بخش آموزشي و پژوهشي مركز الوند درنظر گرفته شده؛ يك نقشه گنج در فضاي مجازي در اختيار كودكان قرار ميگيرد. كودكان تمام زير و بم مسير را با تلاش خود طي ميكنند. آنها بايد از خانهاي مختلف عبور كنند تا به مقصد اصلي و محل اختفاي گنج برسند. در اين محل براي كودكان يك كتاب مخفي شده تا تفكر و نگاه كودكان نسبت به مطالعه را به بهترين شكل ممكن تربيت كنند. بهگفته هاشميفرد در مركز الوند يك ماهنامه مخصوص كودكان طراحي شده كه نخستين شماره آن طي 2ماه آينده منتشر ميشود. در اين ماهنامه كودكان درباره احساسات خود و كتابهايي كه خواندهاند مطلب مينويسند.
- يك مركز خدمات فرامنطقهاي در دل شهر
خلاقيت فردي جزو مواردي است كه آموزشي بهنظر نميرسد اما در مركز خدمات اجتماعي الوند براي پرورش اين خصوصيت هم تدابيري انديشيدهاند. آنطور كه هاشميفرد ميگويد در دورههاي اين مركز براي رسيدن به تفكر خلاق، آموزشها و تمرينهايي درنظر گرفته شده تا ذهن عادي افراد را به ذهن خلاق تبديل كند. علاوهبراين، كافه مطالعه مركز الوند، براي مطالعه كتاب و فضاي كتابخواني در اختيار خوانندگان قرار ميدهد. اين خوانندگان بعد از مطالعه كتاب، جملات طلايي آن را در دفترچههايي يادداشت ميكنند. جملات بعد از بحث و بررسي ميان همين افراد در قالب مضامين موجود در بنرها و بيلبوردها در نقاط مختلف شهر نصب ميشوند. مسير ديگر، تهيه انيميشن از كتابهايي است كه در اختيار اين خوانندگان قرار گرفته. كساني كه ايدههايي براي نوآوري يا اختراع در ذهن دارند يا به حضور در همايشها با موضوعات موفقيت، ايدهپردازي، سبك زندگي، بازاريابي و فروش علاقهمند هستند ميتوانند علايق خود را در مركز الوند جستوجو كنند.
- پيشقدم شدن در كار خير و مددرساني به مددجويان
پل ارتباطي ميان خيرين و نيازمندان در مركز خدمات اجتماعي الوند هم برقرار شده است. بخشي از مركز، نيازهاي مختلف نيازمندان را رصد كرده و حلقهاي ميان خيرين و افراد نيازمند برقرار ميكند تا خدمات درماني، تحصيلي، مالي و معنوي در اختيار نيازمندان قرار بگيرد. بستههاي حمايتي اهداشده هم در همين بخش نگهداري ميشوند تا بهدست نيازمندان برسند. اما بخشي از خدمات اين مركز در حوزه مددكاري تدارك ديده شده. ارائه مشاورههاي فردي، پيشگيري از آسيبهاي اجتماعي، برگزاري كارگاههاي مختلف در سراهاي محلات، آموزش و تربيت فرزند و مشاوره ازدواج جزو خدمات بخش مددكاري الوند است. اين فعاليتها در نهايت، توانمندسازي زنان سرپرست خانوار، كودكان كار و خيابان، تست كودكان براي ارزيابي اختلالات رايج، فرزندپروري و سنجش خلاقيت كودكان را هدف قرار ميدهند. بازيدرماني براي پيشگيري از آسيبهاي اجتماعي و برگزاري نشستهاي گروهي و همايشها در راستاي مهار و كنترل آسيبهاي اجتماعي جزو برنامههاي ديگر بخش مددكاري در مركز خدمات اجتماعي الوند است.