آخرين مورد از كشتار مردم از سوي طالبان به 5روز پيش بازميگردد. به گفته مقامهاي محلي، بيش از 500نفر از نيروهاي طالبان با يورش شبانه به روستاي ميرزاولنگ در ولايت سرپل در شمال افغانستان 52نفر از مردم را كشتند و بيش از 230زن و كودك را هم گروگان گرفتند. به گفته مسئولان دولتي دستكم 300نفر از ساكنان ميرزا اولنگ هم در شب حمله از اين منطقه گريخته و آواره مناطق اطراف شدهاند.
روز چهارشنبه گروگانها با وساطت ريشسفيدان آزاد شدند و كماندوهاي ارتش هم كه با چند روز تأخير به ميرزا اولنگ اعزام شده بودند، كنترل منطقه را از دست نيروهاي طالبان خارج كردند. طبق گزارش وزارت دفاع افغانستان، در موقع حمله تنها حدود 20نيروي نظامي افغان در اين منطقه حضور داشتهاند كه همگي كشته شدهاند.
مردم ميرزا اولنگ از شيعيان هزاره هستند و مهاجمان كه به گفته مقامهاي محلي به طرز «فجيعي» آنها را «قتلعام» كردهاند، از نيروهاي تاجيك و ازبك طالبان هستند كه در مدارس ديني پاكستان آموزش ديدهاند. كشتار سرپل، بار ديگر خاطره كشتار 19سال پيش هزارهها در شهرهاي شمالي افغانستان ازجمله مزارشريف را زنده كرد. شيعيان اين مناطق در پي هجوم طالبان به شهرها و روستاهاي افغانستان و در جستوجوي خانه به خانه كشته شدند. 8ديپلمات و يك خبرنگار ايراني مستقر در كنسولگري ايران در مزارشريف نيز جزو قربانيان بودند.
آنچه اوايل هفته جاري در سرپل اتفاق افتاد، هفته گذشته در منطقه تيوره در ولايت غور در مركز افغانستان رخ داد. نيروهاي طالبان كه از سوي همقطارانشان از ولايتهاي اطراف حمايت ميشدند، شبانه به اين منطقه در غرب غور حمله كردند. در اين منطقه بهدليل كمبود نيروهاي امنيتي، مردم محلي خود با سازماندهي يك گروه شبهنظامي امنيتشان را تأمين ميكنند. نزديك به 150نفر از اين نيروها در يورش بيش از 700نفر از نيروهاي طالبان كشته شدند و تيوره بهدست آنها افتاد. چند روز بعد نيروهاي ارتش از كابل به منطقه اعزام شدند و نيروهاي طالبان را پس زدند.
عبدالله عبدالله، رئيس اجرايي دولت، پس از آزادسازي تيوره طي سفر به اين منطقه در پاسخ به انتقادها بهخاطر تأخير در اعزام نيروهاي كمكي گفت: «همزمان با حمله غور، نيروهاي طالبان در 8نقطه ديگر از افغانستان هم دست به حملات شبانه زدند. در چنين موقعيتي دولت از عكسالعمل بموقع باز ميماند.» به گفته عبدالله، نيروهاي طالبان قصد داشتند با اشغال ولايت غور، كريدوري ايجاد و مناطق تحت كنترلشان در شمال و جنوب را به هم متصل كنند.
الگوي حملات اخير طي ماههاي گذشته بارها و بارها در مناطق مختلف افغانستان تكرار شده است: يورش شبانه طالبان، مقاومت نيروهاي دولتي و مردمي، درخواست نيروي كمكي، عدماعزام بموقع نيرو از مركز، كشتار نيروهاي مقاومتكننده و مردم از سوي طالبان، سقوط شهر يا روستا، اعزام نيروها با چند روز تأخير، آزادسازي منطقه با تلفات سنگين از هر دو طرف. دست بهدست شدن كنترل مناطق مختلف افغانستان ميان نيروهاي دولتي و گروه طالبان طي اين مدت به يك اتفاق عادي تبديل شده است.
جديدترين گزارش منتشر شده از سوي وزارت دفاع آمريكا حاوي آمار بيسابقهاي است. بر اين اساس، دولت افغانستان بر 24درصد از خاك افغانستان كنترل كامل دارد و در 36درصد از ديگر مناطق دست بالا را دارد. در مقابل، نيروهاي طالبان بر 11درصد از خاك اين كشور كنترل كامل دارند. باقي مناطق هم صحنه درگيري است و كنترل آنها دائما ميان دو طرف دست بهدست ميشود.
- ادامه اختلافات سياسي در كابل
محمد اشرف غني، رئيسجمهور افغانستان، روز سهشنبه در واكنش به كشتار مردم ولايت سرپل گفت كه «انتقام» قتلعام ميرزا اولنگ را خواهد گرفت. اين جمله را افغانها طي 6ماه گذشته بارها و بارها و پس از هر كشتاري كه طالبان در شهرها و روستاهاي افغانستان انجام داده، از اشرف غني شنيدهاند. افغانستان طي اين مدت شاهد مرگبارترين حملات تروريستي بوده كه بيشتر آنها از سوي طالبان انجام شده است. حمله ارديبهشتماه طالبان به پادگاني در نزديكي مزارشريف، بيش از 150كشته به جا گذاشت.
يكماه بعد، انفجاري مهيب در قلب كابل، بيش از 100كشته به جا گذاشت كه بيشتر آنها غيرنظامي بودند. مراسم خاكسپاري قربانيان اين حمله هم با حملات انتحاري متعدد همراه بود. اينها مرگبارترين حملات اخير طالبان بوده است. گزارش سازمان ملل نشان ميدهد كه در 6ماه اخير بيش از هزار و 600نفر از مردم افغانستان در حملات انتحاري، بمبگذاريها و درگيريهاي مسلحانه كشته شده اند؛ آماري كه طي 16سالي كه از سقوط حكومت طالبان ميگذرد، بيسابقه بوده است.
در يك سال گذشته بر گستره مناطق تحت كنترل و نفوذ طالبان افزوده شده است. بسياري از تحليلگران، قدرتگيري دوباره طالبان را ناشي از ضعف دولت مركزي افغانستان ميدانند. ناتواني كابل در تأمين امنيت مناطق مختلف در سايه كشمكشهاي سياسي در بالاترين سطح در دولت ودر مجلس پررنگتر از گذشته شده است. يك سال مانده به انتخابات پارلماني و 2سال مانده به انتخابات رياستجمهوري، گروههاي سياسي در پايتخت بيتوجه به آنچه در ولايتهاي دور از مركز ميگذرد، آرايش ائتلافي و انتخاباتي بهخود گرفتهاند.
- بلاتكليفي آمريكا در افغانستان
مثل بسياري از ديگر حوزههاي سياستخارجي آمريكا، تكليف دولت جديد اين كشور در افغانستان و منطقه شبهقاره هم مشخص نيست. اين در شرايطي است كه كاخ سفيد خود درگير كشمكشهاي داخلي ميان چهرههاي افراطي مثل استيو بنن مشاور ارشد ترامپ و چهرههاي ميانهروتر مثل ژنرال مكمستر مشاور امنيت ملي اوست.
آسوشيتدپرس ديروز از درگيري لفظي ميان اين دو در يكي از جلسات اخير كاخ سفيد در مورد افغانستان خبر داد.آمريكا پس از حملات تروريستي 11سپتامبر 2001با هدف تعقيب نيروهاي القاعده و ساقطكردن طالبان به افغانستان يورش برد. جنگ افغانستان براي آمريكا 700ميليارد دلار هزينه داشته است. فارغ از اين، تاكنون بيش از 2هزار و 500نيروي آمريكايي در افغانستان كشته و حدود 20هزار نفر از آنها هم زخمي شدهاند. خارجشدن كنترل حدود نيمي از خاك افغانستان از دست كابل، زنگ خطر بزرگي را براي آمريكاييها به صدا درآورده است؛
خطري كه بهمعناي سقوط كامل افغانستان بهدست طالبان خواهد بود. در چنين شرايطي و با گذشت 6ماه از حضور دونالد ترامپ در كاخ سفيد، همچنان استراتژي مشخصي از سوي او و تيمش در مورد افغانستان ارائه نشده است. اين وضعيت در كنار خروج عمده نيروهاي آمريكايي و اروپايي از افغانستان باعث شده تا طالبان قدرتمندتر از هميشه به حملاتش به شهرها و روستاهاي اين كشور ادامه دهد؛ حملاتي كه قرباني اصلي آنها مردم بيدفاع بودهاند.