روزنامه شهروند نوشت: وقتش تنگ است. تازه از جلسه هیأت دولت برگشته و در آخرین روز کاری دولت یازدهم، در مقابل دوربین عکاسان، شانه‌به‌شانه وزرای دولت قبلی ایستاده و عکس یادگاری گرفته. حالا حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت دولت یازدهم و وزیر پیشنهادی بهداشت در دولت دوازدهم، لابه‌لای جلسه‌های پشت سر هم و فشرده دو روز مانده به جلسه رأی اعتمادش با نمایندگان مجلس شورای اسلامی، سر ظهر، در سالن کوچکی نزدیک ساختمان دولت، وقت کوتاهی پیدا کرده و به پرسش‌های «شهروند» پاسخ می‌دهد.
بخش‌هايي از گفتگو حسن قاضي‌زاده هاشمي وزير بهداشت را در ادامه بخوانيد:
- چه اتفاقی افتاد که تصمیم گرفتید در دولت دوازدهم بمانید و ما اسم شما را در لیست وزرای پیشنهادی آقای روحانی ببینیم؟
آن بخشی که می‌شود گفت البته بهتر است این را هم نگویم (لبخند).
- چرا نگویید؟ شما حداقل در یک سال‌و‌نیم گذشته به‌طور مرتب حرف از رفتن می‌زدید و دو روز دیگر جلسه رأی اعتماد شما در مجلس شورای اسلامی است. چه اتفاقی افتاد که نظرتان عوض شد؟
واقعیت این است که قرار نبود من در دولت دوازدهم ادامه دهم. از قبل هم گفته بودم. نسبت به آنچه که قبلا گفتم صادق بودم و این را هم آقای رئیس‌جمهور و رئیس مجلس و بعضی از بزرگان می‌دانند و همین‌طور هم بوده است اما در آخرین لحظات معرفی کابینه اتفاقاتی افتاد که نتیجه‌اش این شد من در دولت دوازدهم ادامه دهم.
- کمی شفاف‌تر بگویید. آیا آقای روحانی گزینه دیگری نداشتند؟ یا مطمئن بودند که شما از مجلس رأی اعتماد می‌گیرید؟
نه؛ گزینه دیگری برای وزارت بهداشت بود اما رابطه من با آقای دکتر روحانی، بالاخره، یک رابطه بر اساس وزیر و رئیس‌جمهوری نبود و نیست. ما با هم دوست هستیم و ایشان هم اطمینان داشتند از اینکه دغدغه من هم دغدغه حل مشکلات کشور و مردم است، بنابراین صحبت‌هایی شد و جمع‌بندی آن صحبت‌ها این شد که من با دولت دوازدهم همراهی کنم. امیدوارم این همراهی موثرتر از دولت یازدهم باشد و منجر به اتفاقات خوبی شود که رضایتمندی بیشتر مردم از نظام و دولت و آقای روحانی ایجاد شود.
- اتفاقاتی که از آن حرف زدید که منجر شد تا با دولت دوازدهم همراه شوید، ارتباطی به خود برنامه‌های نظام سلامت دارد؟
ارتباطی به برنامه‌های وزارت بهداشت نداشت اما می‌توانم بگویم که بی‌ارتباط به برنامه‌های کل دولت هم نبود؛ همین (لبخند).
- اول صحبتتان اشاره کردید که بیست‌ودوم مرداد پایان کار دولت یازدهم است و چقدر خوب بود اگر تصدی‌گریتان هم تمام می‌شد. چرا خوب بود؟
ببینید کار اجرایی خیلی سخت است، فوق‌العاده سخت است و من قبلا هم گفتم. پیش از این کوچک‌ترین حرفی از من درباره وزرای قبلی نشنیده‌اید که خدای‌نکرده من حتی نقدی داشته باشم به آنها، حتی درباره وزرای آینده هم این‌طور نخواهد بود. هر کسی وزیر شود، من دستش را هم می‌بوسم و معتقدم که کار اجرایی کار سختی است، آن هم با توجه به نحوه مدیریتی که در کشور ماست و ساختاری که از نظر قدرت وجود دارد و مشکلات و محدودیت‌هایی که داریم. ما انقلابی را دنبال می‌کنیم که علاوه بر ناکارآمدی‌هایی که خودمان گاه‌گداری داریم، موانع شدید بین‌المللی هم گاهی در مسیر آن وجود دارد و کار را سخت می‌کند. من شهادت می‌دهم دوستانی که امروز از دولت جدا شدند، هرچه از دستشان برمی‌آمد، انجام دادند و از امروز یکی از راحت‌ترین روزهای زندگی‌شان را خواهند داشت. به این دلیل که یک مسئولیت سنگینی از دوششان برداشته شد. آنهایی هم که موظف به ادامه مسیر شدند، مطمئن باشید که اگر دلهره و نگرانی‌شان بیشتر نباشد، کمتر نیست، به این دلیل که باید به یک ملتی خدمت کنند که توقعاتشان زیاد است. برخی از این توقعات، حقشان است و برخی خودساخته است و برخی در دوره انتخابات دولت و مجلس ایجاد شده. تحقق این خواسته‌ها و توقعات، با منابعی که در اختیار وزراست، کار خیلی ساده‌ای نیست.
- درست است، اما حاشیه‌ها و حمله‌هایی که در این مدت، به سمت وزارت بهداشت نشانه رفته بود، چقدر شما را در گرفتن تصمیم‌ماندن یا رفتن، مردد کرده بود؟ قطعا الان حس شما با ٤ سال قبل که تصدی وزارت بهداشت را به عهده گرفتید، متفاوت است.
بله همین‌طور است. شما (خبرنگاران) شهادت می‌دهید که در طول تاریخ وزارت بهداشت این میزان از حاشیه‌سازی و حمله به وزارت بهداشت و شخص وزیر در این چهار سال، هیچ‌وقت سابقه نداشته است. امیدوارم با قول‌هایی که داده شده، شاهد این حاشیه‌سازی حداقل از طرف دستگاه‌های خبری که حکومتی هستند، نباشیم.
- حمله برخی رسانه‌ها علت تردید شما بود؟
یکی از تردیدها این بود و اطمینان داده شد که در دولت دوازدهم تکرار نمی‌شود، امیدوارم همین‌طور شود. (لبخند)
- قبلا درباره یک برنامه ١٠٠ روزهای در وزارت بهداشت دولت دوازدهم صحبت کرده بودید، چه برنامه‌هایی در اولویت قرار گرفته‌اند؟
ما برنامه ١٠٠ روزه و کوتاه‌مدت و ... نداریم. بالاخره یکسری برنامه‌ها را شروع کردیم، یکسری از برنامه‌ها جاری است و باید ادامه داشته باشد، اما مشکل اورژانسی ما بحث مطالبات است که وعده داده شده پرداخت شود.
- میزان این مطالبات چقدر است؟
در هفته اول بعد از رأی اعتماد می‌گویم.
- مانند آنچه سال ٩٣ به‌عنوان طرح تحول نظام سلامت اجرا کردید، برنامه دیگری برای نظام سلامت در دولت دوازدهم دارید؟
ما براساس برنامه ششم توسعه عمل می‌کنیم که بخش‌هایی از آن جدید است و بخش‌هایی ادامه برنامه پنجم است.
- مهمترین برنامه شما برای وزارت بهداشت دولت دوازدهم چیست؟
فکر می‌کنم یکی از مهمترین کارهایی که در قالب برنامه تقدیمی باید انجام دهیم، پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر است که مهمترین علت مرگ ایرانیان است. بالای ٧٠ درصد از مرگ و میرها به دلیل بیماری‌های غیرواگیر اتفاق می‌افتد که حتما کمک و همکاری مردم را می‌طلبد. تصمیم‌گیری‌های وزارت صنعت، کشاورزی، نفت، ورزش و اقتصاد و... هم می‌تواند تأثیرگذار باشد، هم در بدتر شدن شرایط و هم در بهبود شرایط. یک کار دیگر، تعادل میان درآمدها و هزینه‌هاست که امیدوارم با کمک مردم و جامعه پزشکی و مهم‌تر از اینها دولت، برای پایدار بودن منابع که برای این بخش تعریف شده است، بتوانیم به این مهم هم دست یابیم. در دولت یازدهم مشکلاتی را در زمینه بیمه‌ها داشتیم که امیدواریم در دولت دوازدهم تکرار نشود و تصمیم جدی گرفته شود که ما از صنعت بیمه در حوزه سلامت بهره‌مند شویم و مشکلات و تداخلاتی که وجود دارد، جای خودش را به همکاری بیشتر و بهره‌گیری از دانش و تجربه بیشتری بدهد.
- شاید سوال کمی تکراری باشد، اما دشوارترین لحظه‌ای که در ٤ سال گذشته داشتید، چه بوده است؟
من هیچ‌گاه از نظر مالی بدهکار نبودم اما نخستین تجربه مقروض‌بودن را در دولت یازدهم داشتیم. دلیل آن هم مشخص است. من امیدوار بودم آنهایی که از ما خدمت خریدند، به‌موقع بتوانند پولشان را بدهند اما شبکه توزیع داروی کشور و کارخانجات دارویی کشور دچار مشکل شدند و در عین حال آنهایی که تجهیزات به مراکز دولتی فروختند و به‌ویژه همکاران ما پزشکان، پرستاران، پیراپزشکان و ... گاهی تا یک سال نتوانستند حق‌الزحمه و حقوقشان را دریافت کنند. شاید بتوان گفت که این سخت‌ترین لحظه دوره کاری من است. در حالی که به نظر من کسی که متولی این بخش است، باید دغدغه‌اش کار حرفه‌ای خود باشد. یعنی مهمترین دغدغه وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همچنان که از اسم این وزارتخانه برمی‌آید، کارهای فنی است که می‌تواند به پیشگیری بیشتر کمک کند و بار بیماری‌ها را کم کند. فکر می‌کنم مدیر باید فکرش به‌خصوص وقتی وزارتخانه‌اش تخصصی و فوق‌تخصصی است، از این امور راحت باشد و معلوم باشد که بالاخره تدارکات حداقل در حدی که در ابتدای سال وعده داده شده و در طول سال هم تضمین شده، در اختیار قرار می‌گیرد. به نظر من رقمش مهم نیست. اینکه کسی با پول بخواهد مدیریت کند، هنر نیست و مهم این است که با برنامه بتوانیم کار را پیش ببریم. امیدوارم این روند در دولت دوازدهم تکرار نشود.
- اگر بخواهید درباره نقاط قدرت و ضعف وزارت بهداشت در این مدت صحبت کنید، چه می‌گویید؟
شاید مهمترین نقطه ضعفمان بهره‌مند‌نشدن از تولیت واحد در حوزه سلامت بود و هست و هنوز هم ادامه دارد. سلامت مردم بالاخره باید یک دستگاه متولی داشته باشد. همچنان که در حوزه نفت و نیرو و راه‌وشهرسازی و اقتصاد، یک دستگاه متولی است اما در حوزه سلامت، الحمدلله همه دخالت می‌کنند و یک عده‌ای هم اجتهاد می‌کنند. فضایی که وجود دارد، بی‌شباهت به حوزه فرهنگی نیست. در حالی که در این بخش، همان‌طور که در سیاست‌های ابلاغی رهبری آمده، تولیت با وزارت بهداشت است، این شاید ضعف عمده کار است که نباید در دولت دوازدهم تکرار شود. یک بخش دیگر، منابع مالی بود که ما شاهد بودیم در دولت یازدهم، به دلیل اینکه قیمت نفت نزدیک به یک‌چهارم سقوط کرد و با توجه به اینکه منابع ما به درآمد نفت وصل بود و دولت هم موفق نشد بحث یارانه‌های نقدی را به سرانجام مفیدی برساند، هم ما و هم بیمه‌ها دچار مشکل شدیم. این دو ضعف وجود داشت و تا اندازه‌ای نیاز به اقدام جدی در شروع دولت دوازدهم دارد. در ارتباط با نقطه قوت هم امیدواری مردم به حل مشکلاتشان در این حوزه است. این خیلی مهم بود که یک دستگاهی که همیشه متهم به ناتوانی بود، در نگاه مردم تبدیل شود به جایی که واقعا در آن کار انجام می‌شود. با وجود همه کاستی‌ها، مردم از نظام سلامت راضی هستند.
- چقدر اطمینان دارید که از طرف نمایندگان مجلس رأی‌اعتماد بیاورید؟
رأی‌اعتماد به نظر نمایندگان مجلس بستگی دارد و رأی‌اعتماد برای ما که بار دوم است خودمان را در معرض نمایندگان قرار می‌دهیم، آن هم با یک کارنامه چهارساله، سخت‌تر است؛ چراکه نشان می‌دهد رضایتمندی از ما بیشتر است و در مقابل مطالبه بیشتری هم می‌شود. فکر می‌کنم رأی نمایندگان یکی به شخص است و یکی به ماموریت‌هایی که آن حوزه دارد. به هرحال رأی‌اعتماد کار فرد انتخاب‌شده را سخت می‌کند. از سوی دیگر، اگر نمایندگان رأی می‌دهند، تنها صرف انداختن کارت به صندوق رأی نباشد، بعدا هم حمایت کنند تا مردم حداقل در این بخش دغدغه‌ای نداشته باشند. هفته دیگر این موقع همه چیز مشخص می‌شود. (لبخند)