پيدا كردن مسجد در شهرك«والفجر» كار سختي نيست. اينجا همه آن را مي‌شناسند، مسجدي كه با بقيه مساجد شهر تهران متفاوت است و كاركردهايش محدود به رفع نيازهاي ديني و معنوي مردم نمي‌شود. مسجد ثارالله جايي است براي حمايت از نيازمندان و آسيب‌ديدگان اجتماعي و از يك‌دهه پيش پناهگاهي شده براي معتاداني كه به اميد ترك و آرزوي بازگشت به جامعه، راه به سمت اين مسجد كج مي‌كنند تا در پناه خانه خدا، خود و خدا را دوباره بيابند. با اينكه تا غروب آفتاب و رسيدن وقت نماز چند ساعتي مانده اما در دفتر مسجد باز است و داخل كه مي‌شوم پيش از هركسي نگاهم به حاج آقا مي‌افتد كه ميزش روبه‌روي در ورودي است و پشت ميزش نشسته و مشغول رسيدگي به امور است. مي‌گويد: انجام اين كارها بسيار وقت‌گير است و من گاهي تا 12شب در دفتر مسجد پاسخگوي مشكلات و خواسته‌هاي مردم هستم.
حجت‌الاسلام احمد تقوا كه حالا 26سال است از امام جماعت شدنش در مسجد ثارالله مي‌گذرد با اعتقادش به كاركرد مساجد در رفع نيازهاي روحي و معنوي مردم و تسكين مشكلات و معضلات آنها همه هم و غم و شب و روزش را پاي اين هدفش گذاشته. او معتقد است مسجد به لحاظ كاركردي بايد مسجد طراز اسلامي باشد با 2 رويكرد مهم؛ اول آموزش مفاهيم ديني و مذهبي و انقلابي براساس منابع و متون ديني و اسلامي و سنت پيامبر و ائمه(ع) و دوم خدمتگزاري به مردم در مسجد در تمام عرصه‌ها براساس سنت پيامبر. البته با قاطعيت مي‌گويد كه توجهش به رفع مشكلات و معضلات مردم باعث نشده كه رويكرد اصلي مسجد كه همان رويكرد ديني و مذهبي‌اش است، تحت‌الشعاع قرار بگيرد؛ «اتفاقا مكمل هم هست؛ چرا كه مردم را علاقه‌مند به مسجد و روحانيت و اسلام مي‌كند هرچندكه ممكن است تعداد مسجدي‌‌ها زياد نشوند. به اعتقاد من بايد به اين قضيه كيفي نگاه كرد نه كمي و ميزان حضور آنها. مسجد گرچه در اين زمينه هم تأثير خود را مي‌گذارد كما اينكه در ايام خاص مانند شب‌هاي قدر يا ايام عزاداري ماه محرم مملو از افرادي است كه با حمايت و كمك اين مسجد اعتيادشان را ترك كرده‌اند و اصلاح شده‌اند.»
- تاسيس صندوقي با همكاري شهيد شهرياري
حجت‌الاسلام تقوا از روش‌هايي برايمان مي‌گويد كه در اين سال‌ها با آزمون و خطا براي افزايش علاقه مردم نسبت به مسجد و روحانيت به سراغشان رفته كه هر چند در ابتدا نسبت به موفقيت‌شان اطميناني نداشته اما امروز و بعد از گذشت يك دهه به جايگاهي از موفقيت رسيده كه ديگر نه فقط تهراني‌‌ها و حاشيه‌‌نشين‌هايش كه شهرستاني‌ها هم مسجد او و حمايت‌هايش از نيازمندان و معتادان را مي‌شناسند و به گفته خودش از همه جاي ايران مراجعه‌كننده دارد؛ «ما در حوزه رفع معضلات اجتماعي مردم، صندوق كمك به محرومان را با همكاري دانشمند هسته‌اي، شهيد دكتر مجيد شهرياري از حدود 18سال پيش در اين مسجد تاسيس كرديم. گاهي خود شهيد شهرياري با عوامل مسجد، شبانه براي توزيع سبد كالا ميان نيازمندان به در خانه‌هاي آنها مي‌رفتند. ضمن اينكه ميان دوستان و استادان دانشگاه گروه‌هايي را براي تأمين منابع مالي صندوق مسجد تشكيل داده بودند.»
هم‌اكنون حدود 400خانواده تحت پوشش صندوق مسجد ثارالله هستند و براي آنها بعد از تحقيقات، تشكيل پرونده داده شده و كمك‌هاي مختلفي را دريافت مي‌كنند. حدود 50خانوار جزو مستمري‌بگيران دائم هستند و طي سال حدود 6- 5بار سبد كالا دريافت مي‌كنند و باقي خانواده‌هاي تحت پوشش به‌صورت موردي براي مواردي چون دريافت هزينه‌هاي درمان، تأمين شهريه فرزندان و رفع مشكلات‌شان در مدارس و ساير مشكلات به مسجد مراجعه مي‌كنند. حجت‌الاسلام تقوا مي‌گويد: خانواده‌هاي بي‌سرپرست داراي ايتام، بيماران صعب‌العلاج و معتاداني كه قصد ترك دارند اما دغدغه تأمين معاش خانواده خود را در دوران ترك دارند، 3گروه تحت حمايت صندوق مسجد هستند.
- جلسات پس از ترك در صحن مسجد
اتفاق مهمي كه شايد مسجد ثارالله به آن شهره شده و به گفته امام‌جماعتش منحصر به اين مسجد است و او سابقه‌‌اي از اين اقدام در مسجد ديگري سراغ ندارد، موضوع ترك اعتياد است؛ اتفاقي كه حجت‌الاسلام تقوا 10سال پيش سراغ آن رفت و همين جمعه پيش سالگرد 10سالگي‌اش را در سالن مسجد برگزار كرد؛ «ما حوزه ترك اعتياد را از آموزش‌هاي بعد از ترك شروع كرديم. اين آموزش‌ها كه به NA معروف است در راستاي جلوگيري از لغزش آنها بعد از ترك است. من با مطالعه متون آنها متوجه شدم كه مبناي آموزش‌هاي آنها بازگشت به خداست.» اما اينكه چرا حاج آقا تقوا مسجد را به‌عنوان جايي براي برپايي اين جلسات در اختيار معتادان ترك كرده گذاشته، سؤالي است كه او در پاسخش مي‌گويد: آنها خودشان معتقدند كه برپايي اين جلسات در فضاي معنوي مسجد انگيزه‌هايشان را براي گذراندن بهتر اين دوران قوي‌تر مي‌كند. اين جلسات در صحن مسجد برگزار مي‌شود كه شركت‌كنندگان از قبل نسبت به رعايت آداب حضور در مسجد كاملا توجيه مي‌شوند و آنها هم رعايت مي‌كنند.
ناگفته پيداست كه برپايي چنين جلساتي در مسجد مي‌تواند با مخالفت‌هاي اهالي مواجه شود؛ مخالفت‌هايي كه حجت‌الاسلام تقوا در مسجد ثارالله نيز با آن روبه‌رو شده است؛ هم از طرف مردم و نمازگزاران و هم مسئولان؛ «من به‌دنبال آزمون و خطا در اين قضيه بودم و گفتم اگر مشكلي پيش آمد ماجرا را رها مي‌كنم. در ابتداي كار هم نگراني از دست دادن نمازگزاران مسجد را داشتم اما خدا كمك كرد و هيچ مشكلي پيش نيامد و الان اين مخالفت‌ها به صفر رسيده و حتي تبديل به تقدير و تشكر شده است. معتاداني كه ترك كردند بسيار انسان‌هاي خوبي هستند و براي برخي از آنها زمينه اشتغال در مغازه‌هاي اطراف مسجد كه جزو مستغلات مسجد محسوب مي‌شوند را فراهم كرده‌ايم؛ اين مغازه‌ها در اجاره آنهاست و به جامعه برگشته‌اند و زندگي مي‌كنند. وقتي كار ما در اين حوزه نتيجه داد بسياري از خيرين علاقه‌مند به مشاركت در اين زمينه شدند و الان خيريني داريم كه به‌صورت ماهانه يا موردي كمك‌ها و انفاق‌هاي خود را تحويل مسجد مي‌دهند و در اين حوزه اعتماد دارند و ما هم به آنها گزارش كار مي‌دهيم.»
توجه حجت‌الاسلام تقوا به معتادان فقط محدود به آموزش‌هاي پس از ترك نشد؛ چرا كه او بعد از مدتي كمر همت بست و عزمش را جزم كرد براي ترك‌دادن معتادان و كارتن‌خواب‌ها؛ «خيلي از آنها جايي را براي ترك نمي‌شناسند. برخي هزينه‌هاي كمپ‌هاي ترك‌اعتياد را ندارند و برخي از ترس برخوردهاي بد از امكانات اين مسجد براي ترك استفاده مي‌كنند. كمپ‌هاي ترك اعتيادي كه ما با آنها كار مي‌كنيم زيرنظر مسجد هستند و مرتب براي بازبيني جهت ارائه آموزش‌هاي ديني و برقراري ارتباط معنوي ميان مسئولان كمپ با افرادي كه براي سم زدايي به كمپ مراجعه مي‌كنند به آنجاها مي‌روم و تحت كنترل دارم. هزينه كمپ‌هاي ترك اعتياد تحت نظر مسجد هم بين 200تا 300هزارتومان براي يك دوره 21روزه است و الان مراجعه‌كننده‌هاي ما در اين بخش، از سراسر كشور هستند و خبر اين فعاليت ما در خيلي از استان‌ها پيچيده است. من در حوزه ترك اعتياد هيچ مراجعه‌كننده‌اي را رد نمي‌كنم، حتي اگر پول هم نداشته باشد از منابع مختلف هزينه آن را تأمين مي‌كنم تا نگذارم برگردد.»
اقدام مسجد ثارالله در ترك اعتياد معتادان طي 10سال گذشته آنقدر با اقبال مواجه شده كه حاج آقا ديگر حساب تعداد آنها از دستش خارج شده و فهرستي چند برگي از نام و فاميل افرادي را نشانم مي‌دهد كه طي يكي دو ماه اخير دركمپ‌هاي ترك اعتياد مسجد ترك كرده‌اند. حضور معتادان در كمپ‌هاي ترك اعتياد مسجد يك شرط هم دارد؛ اينكه پس از ترك حتما بايد در دوره‌هاي آموزشي پس از ترك مسجد شركت كنند؛ «در ابتدا با آنها مصاحبه‌اي مي‌كنم و همان ابتداي كار مي‌گويم بايد قراري با خانه خدا بگذاريد و تعهد كنيد كه اين بار دفعه آخر باشد، اين تعهد براي خيلي از آنها مهم است. يك شب ساعت 12در خانه مرا زدند. دوستان يك كارتن‌خواب را پيدا كرده بودند و تصميم گرفته بودند كه او را براي ترك بياورند. او با اصرار گفته بود مرا ببريد پيش يك روحاني برايم استخاره كند.ساعت 12شب آمديم دفتر مسجد و برايش استخاره گرفتم و خوب آمد. گفت حالا من بروم و بعد برمي‌گردم. گفتم تو با خدا قراري گذاشتي و من هم برايت استخاره كردم اگر بروي برايت بد مي‌شود. مجاب شد و براي ترك رفت، بعد از حدود يك‌سال يك روز جواني در خيابان جلوي مرا گرفت و گفت مرا مي‌شناسي. گفتم نه. گفت من هماني‌ام كه آن شب برايم استخاره گرفتي. هنوز هم در كلاس‌هاي بعد از ترك شركت مي‌كند و خيلي با هم دوست شده‌ايم.»
- حاج‌آقا خودش دنبال كارتن‌خواب‌ها مي‌رود
از ساكنان قديمي همين شهرك است و همه‌‌چيز براي او از 10سال پيش شروع شد؛ آن موقع كه يك‌سال و نيمي بود كه از پاك شدنش از اعتياد به مواد‌مخدر مي‌گذشت. آمد پيش حاج‌آقا تقوا و براي خودش و تعدادي معتاد كه پاك شده بودند درخواست جايي در مسجد براي برپايي جلسات بعد از ترك كرد و درخواستش بي معطلي با موافقت حاج‌آقا مواجه شد و حالا شده راهنما و دست راست حاج‌آقا در امور مربوط به ترك اعتياد و جلسات آموزشي پس از ترك مسجد. او درباره اينكه چرا مسجد را براي برپايي جلسات‌شان انتخاب كردند، مي‌گويد: اعتياد يعني درد بي‌خدايي و فقر معنوي و براي ترك آن بايد به دامن معنويت و خدا روي آورد و فضاي مسجد اين تأثيرگذاري را براي ما دارد. من خودم آدمي مسجد گريز بودم و تا يك روحاني مي‌ديدم فرار مي‌كردم كه با او مواجه نشوم اما حاج‌آقا تقوا الان حكم پدر معنوي ما را دارد. حتي يكي از مغازه‌هاي مسجد را از حدود 9سال پيش به اجاره من داد تا كاسبي در آن راه بيندازم و زندگي‌ام را اداره كنم. حاج‌آقا زندگي‌اش را براي اين كار گذاشته و خودش آستين بالا مي‌زند و دنبال كارتن‌خواب‌ها براي ترك مي‌رود.
- جشن عروسي ساده در سالن مسجد
يكي از طرح‌هاي مسجد ثارالله كه با فراهم‌شدن مقدماتش زمينه اجراي آن به تازگي فراهم شده برپايي ازدواج آسان است. در اين راستا زوج‌هايي كه تمايل به ساده برگزار كردن مراسم جشن عروسي‌شان دارند مي‌توانند با امكاناتي كه اين مسجد در اختيارشان مي‌گذارد اين مراسم را با هزينه‌هايي بسيار كم برگزار كنند. جالب است بدانيد كه مسجد سالن پذيرايي با گنجايش 250نفر را نيز دارد كه آماده برگزاري مراسم عروسي است. تهيه شام عروسي هم برعهده آشپزخانه مسجد است. خلاصه كه اگر زوج جواني هستيد و در تدارك سور و سات عروسي، آن هم از نوع ساده‌اش، حتما به مسجد ثارالله و امام جماعت خوش برخورد آن سري بزنيد. ضمن اينكه در حوزه تأمين جهيزيه نيز مي‌توانيد روي كمك‌هاي مسجد كه در ارتباط با ستاد جهيزيه است، حساب كنيد. حجت‌الاسلام تقوا مي‌گويد: «پس از تشكيل پرونده مراجعه‌كنندگان هم نسبت به تأمين منابع اوليه مالي به آنها كمك مي‌شود و هم در تهيه جهيزيه تا سقف 10-8 ميليون تومان به آنها كمك مي‌كنيم.» مسجد ثارالله همچنين در حوزه ارائه مشاوره‌هاي رايگان در حوزه‌هاي پزشكي و طب سنتي، حقوقي و خانواده به افراد با تعيين وقت قبلي فعال است.