حبیب الله مسعودی فرید در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص تصویب «لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان» که سال‌هاست در انتظار تصویب مجلس شورای اسلامی است، گفت: در صورت اجرای صحیح استراتژی و راهبردهایی که برای کاهش کودک‌آزاری داریم، به همراه اجرای دقیق قانون حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان مصوب سال ۱۳۸۱ می‌توانیم شاهد اقدامات بسیار مثبت در حوزه حمایت از حقوق کودکان و نوجوان و به طور ویژه موارد کودک آزاری در کشور باشیم.
- کودک‌آزاری نیاز به شاکی خصوصی ندارد
وی تصریح کرد: به موجب قانون حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان مصوب سال ۸۱، کودک‌آزاری جرم عمومی تلقی شده و دیگر نیاز به شاکی خصوصی ندارد و هر کس چنانچه از وقوع کودک آزاری اطلاع داشته باشد، بر اساس این قانون باید به محاکم قضایی مورد را اطلاع دهد ودر صورت عدم ارائه گزارش قانونگذار برای وی حبس و جزای نقدی تعیین خواهد کرد.
فرید در ادامه با تاکید بر آنکه بسیاری از مردم اصلا نمی‌دانند که کودک آزاری جرم است و گمان می‌کنند در این زمینه هیچ قانونی در کشور وجود ندارد، گفت: هر چند که تصویب لایحه اصلاحی حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان همواره تقاضای بهزیستی از مجلس شورای اسلامی بوده است، اما قانون مصوب سال ۸۱ نیز در این زمینه به طور ویژه وارد شده است و چنانچه از همه ظرفیت های این قانون استفاده کنیم، می‌توان شاهد بهبود اوضاع باشیم.
وی لایحه اصلاحی حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان را بسیار مترقی‌و تکامل‌یافته‌تر از قانون مصوب سال ۸۱ دانست و گفت: حتی در این لایحه اصلاحی عدم اجازه تحصیل کودک توسط والدین، عدم توجه به بهداشت کودک و ... همگی از مصادیق کودک‌آزاری محسوب می‌شوند؛ همچنین در این لایحه نقش پررنگی برای نهادهای مختلف از جمله بهزیستی در جهت حمایت از احقاق حقوق کودکان و نوجوانان درنظر گرفته شده است.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در ادامه با بیان آنکه برخی از همکاران و فعالان حوزه کودک اصرار و تمرکز بیش از حد بر تصویب لایحه اصلاحی حمایت از حقوق کودکان ونوجوانان دارند، گفت: اصرار بیش از حد این افراد به گونه‌ایست که گویی تمام کمبودهایمان در حوزه کودک از عدم تصویب این لایحه ناشی می شود؛ در حالی که هم اکنون ابزارهای بسیار زیادی جهت انجام اقدامات راهبردی و کارگشا داریم و نباید تمام تمرکز خود را بر تصویب این لایحه بگذاریم.
فرید با بیان اینکه کمبود و ضعف قانونی زیادی در جهت پیشگیری و کنترل کودک آزاری در کشور نداریم، عنوان کرد: برای کاهش آمار کودک آزاری در کشور باید «آگاه سازی» و «مهارت‌آموزی» را در دستور کار خود قرار دهیم. این در حالیست که کودک آزاری را نباید فقط در موارد شدید و جنسی ببینیم زیرا بسیاری از کودکان از آزارهای روانی ، عدم توجه و یا غفلت رنج می‌برند.
به گفته معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، بیش از ۵۰ درصد از موارد کودک آزاری در سراسر دنیا از نوع "بی‌توجهی و غفلت" است که در این میان بی توجهی به آموزش، بهداشت، عدم اختصاص وقت کافی به کودک، عدم تامین امنیت کودک در خانه و تامین رفاه وی و ...نیز از این دست کودک آزاری محسوب می‌شوند.
وی همچنین با تاکید بر ارائه آموزش‌های مهارت‌آموزی و آگاه سازی به والدین و کودکان در جهت کاهش آسیب‌های حوزه کودک در کشور، گفت: باید به کودکان خودمراقبتی آموزش داده شود،باید به آنها یاد دهیم که نحوه برخوردشان با افراد غریبه چطور باشد یا آنکه کدام یک از اندام های آنان باید همواره مورد مراقبت قرار گیرد.
فرید با تاکید بر ارائه روش‌های فرزندپروری به والدین و معلمین گفت: با ارائه این آموزش‌ها در مدارس می‌توانیم از ظرفیت انجمن اولیا و مربیان جهت آموزش به والدین استفاده کنیم؛ این در حالیست که در مهدکودک‌ها نیز باید ارائه دوره‌های آموزشی ویژه والدین در خصوص سبک‌های فرزندپروری و نحوه جلوگیری از بروز خطر برای کودکان و یا حتی مراقبت‌های دوران بارداری و پس از بارداری و... را در دستورکار خود قرار دهیم.
وی در ادامه محیط‌های «آموزشی» و «بیمارستانی» را از گلوگاه‌های مهم شناسایی موارد کودک آزاری در کشور برشمرد و گفت: بسیاری از کودکان به مدرسه می روند یا اکثر آنها در مواقع بیماری به بیمارستان ها مراجعه می کنند؛ به این ترتیب می توانیم چک لیست های مختصری را در اختیار مدارس وبیمارستان ها قرار داده تا بدانند مشاهده چه علایم خاصی، ممکن است نشانه کودک آزاری باشد و جهت اطمینان بیشتر باید آن موارد را به نهادهای مرتبط ارجاع دهند.
- به قانون جدید نیاز نداریم
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با تاکید بر آنکه رسانه ملی می‌تواند با تولید برنامه‌هایی در این زمینه آگاهی های عمومی رابه شدت افزایش دهد، گفت: نقش رسانه فقط آن نیست که از دیگران بپرسد چه می کنند؛ در حالی که رسانه‌ها می توانند با پایش عملکرد خود متوجه نقاط ضعف و قدرتشان بشود و بدانند که نقش موثری در آگاه سازی و بهبود سبک زندگی افراد در جامعه دارند.
فرید با اشاره به پخش تیزرهای تبلیغاتی در زمینه های مختلف از جمله پفک، کلاس های کنکور و ... توسط صدا و سیما گفت: صدا و سیما با پخش تیزرهای مختلف در مخاطبان خود احساس نیاز ایجاد می کند؛ این در حالیست که سوال ما این است که چرا رسانه ملی در زمینه رفتارهای سالم وتوسعه سلامت اجتماعی این طور عمل نمی‌کند؟ رسانه ملی وظیفه دارد در افراد جامعه نسبت به شاخص های توسعه سلامت اجتماعی از جمله دریافت آموزش های مهارت زندگی و فرزندپروری و ... احساس نیاز ایجاد کند تا مردم برای ارتقای آگاهی های خود هزینه کنند. به این ترتیب دولت پول خود را در دهک‌های پایین درآمدی هزینه خواهد کرد یعنی در آن جایی که حتی اگر مردم آگاهی هم داشته باشند، پولی ندارند که برای این موارد هزینه کنند و این رویکرد همان ترجمه صحیح از پرداخت یارانه‌ها است.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: بسیاری از افرادی که منتظر ایجاد قوانین جدیدهستند باید بدانند ما به قانون جدید نیاز نداریم و در صورت اجرای قانون مصوب سال ۸۱ و تصویب لایحه اصلاحی جدید آن بسیاری از مشکلات ما حل خواهد شد. این در حالیست که بسیاری از موارد هم ممکن است در بطن قانون نباشد اما ما می توانیم اجرای آنها را در دستور کار خود قرار دهیم زیرا اجرای هر طرح و برنامه ای منوط به تصویب قانون خاص در مورد آن نیست.
فرید تاکید کرد: برای آگاه سازی و فرهنگ سازی در جامعه نیازی به تصویب قانون نداریم و فقط باید در افراد احساس نیاز ایجاد کنیم و این همان "بازاریابی اجتماعی" است.
به گفته معاون سازمان بهزیستی کشور، بازاریابی اجتماعی استراتژی جدید سازمان بهزیستی کشور در حوزه کنترل و مهار آسیب های اجتماعی است.
وی همچنین درخصوص آمار کودک آزاری در کشور نیز گفت: آمارهای ما در زمینه کودک آزاری همان آمارهایی است که از طریق اورژانس اجتماعی (۱۲۳) گزارش می‌شوند؛ به این ترتیب سال گذشته ۱۳ هزار تماس مربوط به کودک آزاری به سامانه ۱۲۳ گزارش شده است که پس از راستی آزمایی، وقوع کودک آزاری تقریبا در حدود نیمی از آنها تایید شده‌است.
فرید در ادامه با بیان آنکه درحال حاضر افکار عمومی نسبت به مسائل کودکان حساس شده است و این موضوع بسیار جای خوشحالی دارد، گفت: امروزه میزان شناسایی کودک آزاری در کشور روز به روز در حال افزایش است؛ هر چند شیوع آن تغییری پیدا نکرده وشواهدی مبنی بر شیوع کودک آزاری در کشور نداریم اما به علت توسعه ارتباطات و گسترش استفاده از فضای مجازی به محض وقوع یک مورد کودک آزاری همه از جزییات آن مطلع می شوند.
- افزایش موارد کودک آزاری مرتبط با مصرف مواد صنعتی در کشور
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور همچنان خاطرنشان کرد: البته متاسفانه موارد کودک آزاری مرتبط با مصرف مواد صنعتی در کشور افزایش یافته است زیرا هرچه مصرف مواد صنعتی (مت آمفتامین‌ها) افزایش یابد به علت عوارض ناشی از مصرف آنها از جمله علائم سایکوتیک، هذیان و توهم و... وقوع مواردی همچون کودک آزاری و سایر آسیب های اجتماعی در کشور تشدید می شود. این در حالیست که مصرف موادی همچون تریاک و مورفین ها شاید باعث آن شود که فرد قلک کودک خود را بشکند یا اقدام به فروش فرش زیر پایشان کند اما معمولا منجر به وقوع کودک آزاری های حاد نمی شود. به همین دلیل کودک آزاری های منوط به مصرف مواد مخدرهای صنعتی در کشور تشدید پیدا کرده است.
فرید در پایان گفت: درحال حاضر باید از حساسیت عمومی در خصوص مسائل کودکان بهره برداری صحیح داشته و این موضوع را تبدیل به یک جنبش مثبت درجهت افزایش هر چه بیشتر آگاهی های عمومی افراد کنیم.
روزبه کردونی معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور نیز پیش از این اعلام کرده بود: «شواهدی مبنی بر شیوع کودک آزاری در کشور وجود ندارد، در رابطه با کودک‌آزاری آمارهای دقیقی وجود دارد از جمله اینکه استان‌های لرستان، قزوین و فارس استان‌هایی با بیشترین میزان کودک‌آزاری هستند و کمترین میزان کودک‌آزاری مربوط به استان‌های سیستان و بلوچستان، بوشهر و خراسان است. لرستان با 17.6مورد، قزوین با 15.7 مورد، فارس با 13.7 مورد به ازای هر صد هزار نفر بیشترین آمار کودک‌آزاری را به خود اختصاص دادند، این در حالیست که کودک‌آزاری در سیستان و بلوچستان کمتر از یک مورد در هر صد هزار نفر است. وضعیت کودکان در برخی نقاط کشور مناسب نیست و مسئله کودک و حل مشکلات از این دست سیاست‌هایی خاص منطقه را می‌طلبد یعنی نمی‌توان برای کودک‌آزاری در ایلام یا تهران به یک شکل عمل شود.