به گزارش روابط عمومی بنیاد حکمت اسلامی صدرا، این کتاب مجموعه مقالاتی است که توسط آیت الله سید محمد خامنه‌ای در چهار فصل کلی با عناوین تاریخ فلسفه، درباره فلسفه، حکمت عملی و تفسیر و هرمنوتیک گردآوری شده است.
مقالاتی که استاد خامنه‌ای در این کتاب به مناسبتهای مختلف به رشته تحریر درآورده است، در ادامه جلد اول از این مجموعه است که پیش از این در چهارفصل کلی؛ با عناوین معرفت‌شناسی، وجودشناسی، فلسفه و دین (کلام) و علم النفس (انسان شناسی) منتشر شد.
آنچه در این مجموعه آمده است، مقالاتی است که مؤلف در همایشهای فلسفی داخلی و خارج از کشور ارائه کرده است و یا به مناسبتهای مختلف از وی درخواست شده تا به رشته تحریر درآورد و معانی را از اسارت ذهن آزاد کند و به جولانگاه دیگر اندیشه‌ها و افکار بفرستد تا در خور توان و بنیه خود خدمتی کرده باشد.
مؤلف در مقدمه کتاب آورده است: هستی با تمام شکوه خود، در حکم صحنه‌ای است که بازیگر آن انسان است و همه چیز، از ابر و باد و مه و خورشید و فلک و ملک، درکارند که نقش انسان و کارگردان پنهان آن پدیدار شود. صحنه‌ای که همه اجزای آن، کم و بیش، در قلمرو انسان است تا با تسخیر یک به یک و طی پله به پله، به نقطه پایان آن برسد و نقش خود را به انجام برساند.
هستی همچون ارکستری به پهنای کیهان است که همه در آن نغمه سازند و هر کردار و رفتاری از بشر در طول زندگی، زخمه‌ای است که بر تار وجود می‌زند و آهنگ آنرا در سراسر گیتی منتشر می‌نماید.
* * *
موضوعات دیگر عبارتند از: علامه طباطبائی و مجلسی و حدیث عقل و نقل، ارسطو، حکمت متعالیه ملاصدرا، فلسفه نقد و نقد فلسفی، خورشید دوباره از مشرق طلوع خواهد کرد، رسالت فیلسوف در دنیای معاصر، پلورالیزم سیاسی و اجتماعی، رابطه زبان و هستی، اصول تفسیری و هرمنوتیک قرآنی نزد ملاصدرا، فهم کلام خدا در مکتب ملاصدرا.
جلد دوم مجموعه مقالات «انسان در گذرگاه هستی» به تازگی در 264 صفحه و شمارگان 2000 نسخه، توسط انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا انتشار یافته و در دسترس علاقمندان و خوانندگان فاضل می‌باشد.