آيا اين عنوان به ايجاد زيرساخت براي صنعت گردشگري ايران منجر خواهد شد يا تنها در حد يك تئوري از سوي علياصغر مونسان، رئيس جديد سازمان ميراث فرهنگي مطرح شده است؟ آيا رويكرد شهر گردشگر در دوره جديد سازمان ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري شامل جزئياتي است كه بايد در اختيار استانهاي كشور قرار بگيرد و تحقق آن به تغيير رويكرد دستگاههاي مختلف در صنعت گردشگري ايران وابسته است؟
حسن روحاني، رئيسجمهور از همان ابتداي سكانداري دولت بارها صنعت گردشگري را با اهميت خوانده و بر نقش اين صنعت در ارزآوري و ايجاد اشتغال سريع در كشور تأكيد كرده است. بر همين مبنا رئيسجمهور سازمان ميراث فرهنگي را مكلف كرده است كه نگاهي ويژه به حوزه گردشگري داشته باشد و خود نيز چندينبار نقش صنعت گردشگري كشور را به اندازهاي مهم دانست كه خواستار تغيير نام اين سازمان به گردشگري، ميراث فرهنگي و صنايع دستي شد. پس از آن بود كه رئيسجمهور همه دستگاهها بهويژه سازمان ميراث فرهنگي را مكلف كرد توجه جدي به گردشگري داشته باشند.
روزنامه همشهري در نخستين نشست خبري محمد محبخدايي، معاون جديد گردشگري سازمان ميراث فرهنگي اين پرسشها را با او در ميان گذاشت تا مشخص شود منظور رئيس سازمان ميراث فرهنگي از تأكيد بر شعار شهر گردشگر چيست؟
محمدمحبخدايي، معاون گردشگري سازمان ميراث فرهنگي با اعلام اينكه در طرح شهر گردشگر برنامهريزيها بايد علاوه بر تمركز بر جامعه ساكن شهرها گردشگران و زمان خالي آنها را نيز در نظر بگيرد، گفت: بهعنوان مثال ساعت پروازها تنها نبايد متمركز بر جامعه ساكن باشد، بلكه ميتوان ساعات پرواز را بهگونهاي تنظيم كرد كه گردشگران امكان بيشتري براي برنامهريزي سفرهاي خود و زمان مناسبتري براي بازديد از جاذبههاي گردشگري شهرهاي كشور داشته باشند.
به گفته محبخدايي طرح شهر گردشگر شهرداران و شوراهاي شهرها و روستاهاي كشور را نيز به اين موضوع متوجه ميكند كه برنامه كلانشهري خود را تنها مختص به جمعيت ساكن شهرها نكنند و برنامهريزيهاي كلانشهري را با درنظر گرفتن جمعيت ساكن و گردشگر تنظيم و اجرا كنند.
او گفت: در طرح شهر گردشگر برنامهريزي منسجم و يكپارچه در فرودگاهها، وروديهاي كشور و شهرهاي ايران براي جمعيت ساكن و جمعيت گردشگر در نظر گرفته شده و فقط برنامهريزيها مختص جامعه ساكن كه اكنون در بسياري از شهرهاي كشور رواج دارد، نيست.
به گفته معاون گردشگري، برخي شهرهاي كشور از پيش بر طرح شهر گردشگر بهصورت ناخودآگاه تمركز داشتهاند و در اين موضوع نيز موفق عمل كردهاند.شهر گردشگر مسير ريلگذاريشدهاي را در شهرهاي كشور ايجاد ميكند؛ بهعنوان مثال تبريز و زنجان داشتههايشان پيشتر بهصورت سنتي در مسير شهر گردشگر بوده و حالا اين مسير كاملا كاناليزه ميشود.
محبخدايي گفت: فرودگاه جزيره كيش بهدليل تمركز بر جذب گردشگر رتبه سوم فرودگاههاي كشور را كسب كرده است و در استان مازندران 120هزار واحد مسكوني در كنار 20هتل وجود دارد؛ چون اين موضوع تابعي از جريان گردشگري و عرضه و تقاضا در اين حوزه بوده است و حالا برنامهاي تنظيم ميشود كه مثلا استان سمنان هم بداند با مدل مازندران ميتواند جرياني از گردشگري را به سمت خودش تغيير بدهد.
او با اعلام اينكه مدل برنامهريزي گردشگري ايران بايد از مدل جامعه شهروند به جامعه شهروند و گردشگر تغيير كند، گفت: در اين مدل، برنامهريزيهاي جامعه ساكن به هم نميخورد و برنامهريزيها علاوه بر آنكه جامعه ساكن را درنظر ميگيرد، مشمول گردشگران نيز ميشود.
به گفته معاون گردشگري، شهر كرمان برنامهريزي شهر گردشگر دارد و مشهد نيز يكي ديگر از اين شهرهاست كه از گذشته در مسير شهر گردشگر قرار گرفته است و بهطور كامل برنامهريزيهايش بر پايه گردشگري قرار گرفته و حتي شبهاي اين شهر نيز كاملا زنده است و منجر به ايجاد شغل ثانوي شده است. در ابيانه نيز مدل كوچك شهر گردشگر از پيش ايجاد شده و ماسوله نيز همين وضعيت را دارد.
او خاطرنشان كرد: در مطالعات سازمان جهاني جهانگردي براي ايران به مناطق گردشگري رسيدهايم و در اين ديدگاه شهري مانند تبريز نميتواند بهعنوان يك پتانسيل گردشگري بهتنهايي عمل كند و بايد مكمل استاني براي اين شهر تعريف شود.
وي گفت: در اين برنامه اگر تنها روي يك شهر تمركز شود، ميزان جذب گردشگر پايين ميآيد و به همين دليل است كه بايد مكملهاي ديگر براي شهرهاي داراي جاذبه گردشگري تعريف شود تا مدت اقامت گردشگران در شهر مركز و مناطق اطراف آن بالا برود.
محبخدايي بار ديگر بر اين موضوع تأكيد كرد كه طرح شهر گردشگر تنها برنامهريزيهاي كلان كشور در شهرها و دستگاههاي مختلف اجرايي و استاني را به سمت برنامهريزي مشترك براي جامعه ساكن و جامعه گردشگر ميبرد و قرار نيست در طرح شهر گردشگر هتل يا تاسيسات گردشگري احداث شود و تمركز اين طرح تنها بر برنامهريزي است.