در كنار اين موضوع البته هزينه‌هاي ناچيز خريد يك نخ سيگار يا بسته تنباكوي قليان را درنظر بگيريد كه اگرچه ممكن است در هزينه سبد خانوار ديده نشود اما به مرور زمان بلايي مهلك به بار مي‌آورد كه هرگز نمي‌توان آن را جبران كرد. حالا اعلام يك آمار جديد درباره مصرف قليان و سيگار از زبان يك سخنگوي وزارت بهداشت زنگ‌ها را بار ديگر به صدا در آورده است. دكتر ايرج حريرچي درخصوص آمار مصرف سيگار و ساير مواد دخاني در ايران گفت: در ايران نيز سالانه ۵۰ هزار مورد مرگ ناشي از مصرف دخانيات ثبت مي‌شود. همچنين ۵۰۰ هزار مورد بستري در سال به‌دليل عوارض ناشي از دخانيات است. اين در حالي است كه سالانه 7ميليون نفر در دنيا به‌دليل مصرف دخانيات جان مي‌بازند؛ يعني هر 6 ثانيه يك نفر. همچنين نيمي از مصرف‌كنندگان آن نيز به‌دليل عوارض مستقيم و غيرمستقيم دخانيات جان خود را از دست مي‌دهند. اين در حالي است كه آمارهای سالانه حوادث ترافیک رو به کاهش است. زیرا نسبت به 10سال پیش تلفات سوانح جاده‌ای ایران حدود 10هزار نفر کمتر شده است. تعداد جان‌باختگان در جاده‌های کشور از 27 هزار نفر در سال به 16هزار نفر رسیده است. در حالي‌كه آمار مرگ‌و مير از دخانيات پيشي گرفته است.
حريرچي افزود: مرگ ناشي از تصادفات، ايدز، سلاح‌هاي سرد و گرم، مخدر و الكل كمتر از مرگ ناشي از سيگار و ساير دخانيات است. مصرف دخانيات خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي را تا ۲.۴ و ريوي را تا ۲۳ برابر در مردان افزايش مي‌دهد.
- افزايش مصرف مواد دخاني در بين زنان و دختران
شيوع مصرف دخانيات در مردان ۲۵.۱۶ و در زنان ۴ درصد اعلام شده است.حريرچي درباره اين آمار گفت: مصرف دخانيات در زنان رو به افزايش است. در 5 سال گذشته آمار مصرف دخانيات در ايران از ۱۴.۹ به ۱۴.۱۳ رسيده است. گزارش‌ها نشان مي‌دهند كه مصرف روزانه سيگار در 6 سال گذشته از ۱۰.۹ به ۱۰.۱ كاهش پيدا كرده است، اما مصرف قليان در حال افزايش است.
همچنين مصرف دخانيات در روستاها ۱۵.۴۴ درصد و در شهرها ۱۷.۶۲ درصد گزارش شده است كه نشان‌دهنده مصرف بالاي دخانيات در روستاهاست. ايران متعهد شده است كه تا سال ۱۴۰۴ به‌دليل آمار بالاي بيماري‌هاي قلب و عروق، ۳۰ درصد مصرف دخانيات را كاهش دهد، اما بايد توجه كرد كه مصرف سيگار در نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله افزايش كمي داشته كه عمده آن در دختران نوجوان بوده است.همچنين آمار مصرف سيگار در دختران نوجوان از كمتر از يك درصد به ۲.۱ درصد رسيده است، اين آمار در پسران از ۵.۱ به ۴.۸ كاهش پيدا كرده است. اين مسئول در وزارت بهداشت معتقد است: با توجه به اينكه سيگار و قليان در حوزه ورود به مصرف مواد‌مخدر و رفتارهاي پرخطر جنسي است، خانواده‌ها بايد هوشيار باشند و بدانند كه مصرف قليان در كنار نوجوان‌ها چه ضربه‌اي مي‌تواند به آنها وارد كند. هم‌اكنون ۶.۶ درصد دختران ۱۳ تا ۱۵ ساله سابقه مصرف قليان دارند كه اين رقم در پسران ۱۱.۱ درصد اعلام شده است. برآورد شده است كه سالانه بين ۴۰ تا ۵۰ ميليارد نخ سيگار در كشور مصرف مي‌شود كه به‌دنبال آن سالانه ۱۰ هزار ميليارد تومان از ثروت ملي نيز دود مي‌شود. همچنين حدود ۲۰ تا ۳۰ ميليارد تومان در سال صرف هزينه بهداشتي و سال‌هاي از دست رفته عمر افراد سيگاري مي‌شود.
- تولد نوزادان كم وزن از مادران سيگاري
آمارها مي‌گويند 90درصد موارد ابتلا به سرطان ريه ناشي از مصرف سيگار است، سخنگوي وزارت بهداشت در اين‌باره گفت: وزن كودكان متولد شده از مادران سيگاري ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم كمتر از وزن نرمال نوزادان است. همچنين هر وعده مصرف قليان معادل مصرف ۱۰۰ تا ۲۰۰ نخ سيگار است. حضور در كنار كسي كه قليان مي‌كشد مانند مصرف 6 تا 8 نخ سيگار است. در كشور ما از ۷۹ ميليون نفر، 8 ميليون نفر به نوعي مصرف‌كننده مواد دخاني محسوب مي‌شوند؛ يعني ۱۴.۱۳ درصد از مردم مصرف‌كننده سيگار، قليان، پيپ و ساير مواد دخاني هستند.
- سيگار در ايران ارزان‌تر از ۱۸۱ كشور دنيا
سخنگوي وزارت بهداشت با بيان اينكه هر ۱۰ درصد افزايش ماليات بر دخانيات، 5 درصد از آمار مصرف سيگار كاهش مي‌دهد، افزود: قيمت سيگار در ايران ۲۰ درصد كشورهاي توليد‌كننده اصلي است. يعني كشورهاي آمريكا و انگليس اين كار را در كشور خود 5 برابر گران‌تر از ايران مي‌فروشند. در ايران قيمت سيگار از ۱۸۱ كشور دنيا ارزان‌تر است. ماليات بر سيگار در كشورهاي مختلف ۷۰ درصد قيمت را در بر مي‌گيرد. اگر بخواهيم قيمت دخانيات را كنترل كنيم بايد قيمت فروش در سوپرماركت‌ها را بالا بريم. همچنين در زمينه برخورد با واحدهاي متخلف عرضه‌كننده دخانيات، بايد گفت كه در برخي از استان‌ها همكاري كم است و ماليات و جرايم بازدارنده نيستند. در تهران واحدهايي وجود دارند كه 5 تا 7 بار پلمب شده‌اند، اما با پرداخت رقم جريمه يك تا 2ميليون تومان مجددا فعاليت خود را شروع كرده‌اند. فروش سيگار به‌صورت نخي نيز ممنوع است، اما جريمه آن ۲۲ تا ۸۶ هزار تومن است.
- ماليات ۶۰۰ ميليارد توماني در ازاي فروش ۱۰ هزار ميلياردي سيگار
حريرچي با بيان اينكه تمام ماليات دريافتي از فروش ۱۰ هزار ميليارد تومان سيگار در ايران ۶۰۰ ميليارد تومان بوده است، افزود: ماليات بر سيگار بايد به‌طور مستقل وضع شود تا بازدارنده باشد. برخي مي‌گويند كه افزايش ماليات باعث افزايش قاچاق مي‌شود اما قاچاق را هم مي‌توان كنترل كرد. همچنين هزينه مصرف سيگار را دولت مي‌پردازد؛ به همين دليل بايد كاري كنيم كه افراد سيگاري هزينه مصرف سيگار را خودشان بپردازند. با توجه به برخي از لابي‌ها بعضي از قوانين مربوط به دخانيات ضعيف وضع شده است. جريمه‌هاي مربوط به واحدهاي متخلف مربوط به سال ۹۲ است. البته درخصوص ميزان ماليات بر دخانيات مورد نظر ما پيشنهادهاي مختلفي مطرح شد، اما در صحن علني مجلس پيشنهاد مطرح شده تغيير يافت و ماليات بر دخانيات از در كارخانه مطرح شد. اين در حالي است كه قيمت خرده‌فروشي با قيمت در كارخانه دخانيات اختلاف زيادي دارد.
- كاهش سن مصرف دخانيات جدي است
محمد نعيم اميني فرد، نماينده كميسيون بهداشت و درمان: واقعيتي كه اين روزها با آن مواجه هستيم كاهش سن مصرف دخانيات است و اين موضوع جدي است كه نبايد به راحتي از كنار آن عبور كرد. ما نياز داريم براي پيشگيري از گسترش اين پديده زيانبار به شهروندان و جوانان درباره مضرات كشيدن سيگار و قليان آموزش دهيم و مهارت‌هاي اجتماعي، سلامتي آنان را تقويت كنيم. هدف اين است كه با ترويج فرهنگ خودمراقبتي جواناني سالم و عاري از دخانيات داشته باشيم. براي اين منظور كارگاه‌هاي آموزش ترك سيگارورهايي از دخانيات و نشست‌هاي آموزشي راهكارهاي خوبي است.متأسفانه به سبب افزايش مصرف دخانيات سلامت شهروندان هر روز تهديد مي‌شود به‌طوري كه مصاديق آن را مي‌توان در افزايش بيماري‌هاي قلبي و عروقي مشاهده كرد. آگاه‌سازي جامعه از خطرات مصرف دخانيات نخستين كاري است كه بايد انجام شود. آموزش و پرورش و مدارس بازيگران اصلي هستند اما حضور آنها در مبحث آموزش و پيشگيري بسيار ناچيز است. تجربه نشان داده آموزش‌هاي مستقيم در مدارس و محله‌ها تا حد قابل توجهي از وقوع مخاطرات و بحران‌هاي اجتماعي جلوگيري كند، پس بايد در اين زمينه تلاش بيشتري صورت بگيرد.