همه می‌ترسند زمانی چنگک‌های مرگبار این خرچنگ گریبانشان را بگیرد اما آیا این وحشت واقعی است؟ آیا همان‌گونه که بسیاری از مردم با وحشت از برخی عوامل سرطان‌زا سخن می‌گویند و از آنها دوری می‌کنند واقعاَ این عوامل تا این حد خطرناکند؟ مطالعات محققان با تردید به این وحشت نگاه می‌کند.
محققان در مطالعه‌ای جدید در آمریکا دریافته‌اند که عقاید نادرست و کمابیش خرافی نسبت به سرطان، به وفور در بین مردم این کشور دیده می‌شود؛ عقایدی نظیر مرگ به واسطه سرطان در حال افزایش است یا اینکه آلودگی هوا بیشتر از دود سیگار سرطان‌زاست.
دکتر کوین اشتاین -مدیر بخش تحقیقات رفتاری در انجمن سرطان آمریکا و رئیس تیم تحقیقاتی- می‌گوید: «جمعیت قابل توجهی از مردم باورهای کاملاً نادرستی نسبت به خطر سرطان دارند. این باورهای نادرست، می‌تواند روی رفتارهای مرتبط با سلامت افراد تأثیر منفی داشته باشد. مثلاَ اگر کسی باور داشته باشد که آلودگی هوا خطرناکتر از سیگار است ممکن‌است بیشتر سیگار بکشد.»
او می‌افزاید: «ما می‌خواهیم مطمئن شویم که مردم می‌دانند خطر کدام‌یک از عوامل واقعی است و خطر کدام‌یک زاییده باورهای نادرست است.»
در این مطالعه گروه تحقیقاتی به سرپرستی دکتر اشتاین 957 فرد بالغ مورد پرسش قرار گرفتند که آیا 12 باور رایج درباره سرطان را قبول دارند یا خیر؟ حدود دو سوم این افراد (7/67درصد) اظهار داشتند که مرگ بر اثر سرطان در حال افزایش است درحالی‌که آمارها نشان می‌دهد زمان زنده ماندن 5 ساله در اثر سرطان به‌شکل قابل توجهی طی 30 سال گذشته رو به افزایش بوده است.
حدود 39 درصد اعتقاد داشتند خطر ابتلا به سرطان بر اثر زندگی در شهری با هوای آلوده بیشتر از مصرف یک پاکت سیگار در روز است.
دکتر اشتاین می‌گوید:«اگر مردم باور کنند که هوای آلوده از سیگار خطرناکتر است ممکن‌است بیش از پیش در معرض رفتارهای خطرناک و پرمخاطره قرار گیرند. از سوی دیگر، بسیاری از مردم معتقد بودند سیگارهای با قطران پایین در مقایسه با سیگارهای عادی خطر کمتری دارند؛ در حالی‌که هیچ مدرک علمی مستدلی این فرضیه را تأیید نمی‌کند.»
به‌علاوه حدود 30درصد از افراد مورد مطالعه دستگاه‌های الکترونیکی نظیر تلفن همراه را عاملی برای ایجاد سرطان می‌دانستند اما مطالعات چنین تأثیری را نشان نداده‌اند. در مورد بقیه افسانه‌های رایج مربوط به سرطان نزدیک به 15 درصد فکر می‌کنند محصولاتی از قبیل شامپو، دئودورانت و...سرطان‌زا هستند.2/6درصد هم اعتقاد دارند برخی از انواع لباس‌های زیر زنانه باعث افزایش خطر سرطان سینه می‌شود!
اشتاین و تیم او دریافتند تحصیلات و وضعیت اقتصادی دقیقاً با قبول داشتن یا نداشتن این قبیل افسانه‌ها ارتباط دارد.
وی می‌گوید: «اغلب افراد معتقد به این مسائل از طبقات فرو دست اجتماعی بوده و وضعیت اقتصادی و تحصیلات مناسبی نداشتند. به‌عبارت دیگر، افرادی که امکان دریافت پیام‌های بهداشتی اجتماعی را نداشته‌اند، بیشتر این خرافه‌ها را باور دارند.»
او می‌افزاید:«ما باید برای القای اطلاعات صحیح و قابل اعتماد به این افراد در زمینه بهداشت و سلامت کارهای بیشتر و بهتری انجام دهیم.من اعتقاد دارم برداشت‌های نادرستی از کلیه مسائل پزشکی در بین این گروه از افراد دیده می‌شود.»
از سوی دیگر، بنا بر اظهار نظر دکتر اشتاین، برخی مردم از این باورهای نادرست برای توجیه رفتارهای غلط خود استفاده می‌کنند. مثلاً افراد سیگاری تمایل دارند با توجیهات مختلف خطر کار خود را کوچک جلوه دهند.
دکتر دیوید کاتس -مدیر مرکز تحقیقات پیشگیری در دانشکده پزشکی دانشگاه ییل- می‌گوید: «تحصیلات بهتر می‌تواند در زدودن این تفکرات خرافی مؤثر باشد. درک جامعه از خطر سرطان به واسطه خلأهای عمیق اطلاعاتی و باورهای نادرست به‌شدت دچار اشکال است.
در برخی موارد خطر ابتلا به‌سرطان به‌شکل اغراق آمیزی ارائه می‌شود. زنان آمریکایی باور دارند که سرطان سینه اصلی‌ترین عاملی است که آنها را به کام مرگ می‌کشاند اما ناراحتی‌های قلبی 10 برابر بیشتر باعث مرگ زنان می‌شود.»
او می‌افزاید:«در مورد برخی عوامل بالقوه خطرناک اغراق می‌شود. مثل بقایای حشره و آفت کش‌ها روی مواد غذایی؛ در حالی‌که موارد واقعاً خطرناکی نظیر سیگار کشیدن و قرارگرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید آن‌طور که باید و شاید مورد توجه قرار نمی‌گیرد.»
دکتر کاتس درمورد جمعیت در معرض خطر می‌گوید: «نتایج تحقیق دانشمندان دانشگاه ییل نشان داد که باورهای نادرست در مورد سرطان بیش از همه در میان طبقه فقیر و بی‌بضاعت جامعه مشاهده می‌شود، یعنی جمعیتی که بیش از بقیه در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار دارند درباره بیماری و پیشگیری از آن کم‌ترین اطلاعات را دارند.»
او می‌افزاید: «برای قوی‌تر کردن مردم جهت مقابله و حفاظت در برابر سرطان باید آنها را با اسلحه اطلاعات صحیح مسلح کنیم.»
HealthDayReporter.com