بيماراني كه نيمي از آنها ساكن تهران نيستند و از شهرستان‌هاي دور و نزديك و حتي با ساك و بارو‌بنه‌شان در گوشه و كنار مطب نشسته يا ايستاده چشم‌انتظار صدا كردن نامشان هستند. برخي زير لب از اين همه انتظار غرولندي مي‌كنند و برخي هم دائم از منشي زمان نوبتشان را پي مي‌گيرند. درد و بيماري وجه مشترك همه كساني است كه ساعت‌ها انتظار و طي كردن مسافت طولاني را به جان خريده‌اند تا در مطب‌هاي خصوصي و زيرنظر متخصصان بنام پايتخت درمان شوند. اين حال و روز بسياري از بيماران است.
نشستن چند ساعته در مطب پس از ماه‌ها انتظار تا ويزيت توسط پزشك، ازدحام و شلوغي مطب، دادن نوبت‌هاي طولاني مدت، فرستادن چند بيمار به‌طور همزمان به اتاق معاينه، رعايت نكردن حق بيماراني كه از قبل نوبت گرفته‌اند و حتي پاسخگو نبودن تلفن‌ها براي نوبت‌گيري و مسائلي از اين دست از عمده مشكلاتي است كه با گشت و‌گذاري كوتاه در مطب‌هاي پايتخت با آنها روبه‌رو مي‌شويد.
- بيمار حريم خصوصي ندارد
ساعت 7شب است. ساختمان پزشكان در سعادت آباد نخستين جايي است كه براي شنيدن مشكلات مردم به آن مراجعه مي‌كنم. شاهمرادي يكي از بيماران مي‌گويد: از 2ماه پيش با پيگيري‌هاي فراوان توانستم از دكتر متخصص مفاصل وقت بگيرم. منشي دكتر گفت پشت اتاق خانم دكتر منتظر بمانيد و بيمار كه بيرون آمد شما برويد داخل. اما بعد از بيرون آمدن بيمار قبلي، وقتي وارد مطب شدم ديدم 3 بيمار ديگر داخل اتاق هستند. به همين دليل از اتاق بيرون آمدم و پشت در منتظر ماندم تا آنها ويزيت شوند. واقعا هنوز متوجه نمي‌شوم با پرداخت ويزيت 45هزارتومني هم حريم خصوصي‌ات حفظ نمي‌شود. مگر دكتر نبايد رازدار بيمار خود باشد؟ هر بيمار داراي حريم خصوصي است و اين حق اوست كه به تنهايي با پزشك خود صحبت و مشورت كند به همين سبب حضور بيماران ديگر در اتاق پزشك، نوعي تجاوز به حريم خصوصي بيماري است كه نوبت ويزيتش فرارسيده است.
يكي ديگر از بيماران با وجود اينكه نوبت قبلي داشته به ساعتش نگاه مي‌كند و مي‌گويد كه دقيقا 2ساعت و نيم است كه پشت در اتاق پزشك منتظر هستم و ادامه مي‌دهد: بعد از اين همه مدت هم كه نوبتم رسيد، 3 نفر با برگه‌هاي جواب آزمايش و سونوگرافي در دست و بدون نوبت وارد اتاق دكتر شدند و وقتي با اعتراض من مواجه شدند گفتند كار ما فقط يك دقيقه طول مي‌كشد.فقط يك جواب آزمايش است. اين بي‌برنامگي بيشتر پزشكان، باعث شده كه بيمار علاوه بر رنج بيماري خود، دچار استرس و فشار روحي و رواني نيز بشود.
- براي درمان آواره تهران هستيم
وارد مطب يكي ديگر از پزشكان بنام مي‌شوم صداي بلند اعتراض يك آقا توجهم را جلب مي‌كند كه به خانم منشي مي‌گويد: اينطوري كه نمي‌شود طبق نوبت بايد ساعت 7شب ويزيت مي‌شدم اما من همچنان پشت در مطب دكتر منتظرم. ساعت روي ديوار 9:30 را نشان مي‌دهد.
در گوشه ديگر مطب خانم ديگري ايستاده كه حالش اصلاً خوب نيست. بي‌حوصله و بي‌رمق روي صندلي نشسته است،نگران، مضطرب، از چهره‌اش پيداست كه درد امانش را بريده. دائم دست‌هايش را روي زانوها مي‌كشد و نگاهش را به سمت ساعت مي‌چرخاند. از كرمان آمده است. مي‌گويد: هر چند‌ماه يك‌بار آواره اين شهر درندشت مي‌شوم. با اينكه از ماه‌ها قبل وقت مي‌گيرم اما هر بار بيشتر از 3ساعت بايد معطل بمانم.طاقت انتظار و نشستن روي صندلي مطب را ندارم اما نمي‌دانم چرا پزشكان متخصص كه بايد درد بيمارانشان را بهتر از هر كسي متوجه شوند اين همه در ويزيت‌ها تعلل مي‌كنند.كاش اين همه كمبود پزشك متخصص و فوق تخصص در مناطق محروم نبود كه ما اينگونه آواره شويم. هر بار هم كه مي‌آييم بايد يكسري آزمايش و ام‌آر‌آي و سي تي اسكن جديد آن هم با آزمايشگاه طرف قرار داد همان پزشك انجام دهيم.
- اجماع پزشكان متخصص در شمال شهر
در كوچه پس‌كوچه‌هاي شمال شهر كه قدم مي‌زنيد محال است هر چند صد قدم چشمتان به تابلوهاي پزشكان بر سر در ساختمان‌هايي شيك نيفتد. ساختمان‌هايي كه بيشتر مراجعه كنندگانشان مردم مناطق دورافتاده شهرهايي هستند كه مجبورند صد‌ها كيلومتر سفر كنند تا دردشان زيرنظر يكي از پزشكان متبحر درمان شود. قبادي از زنجان آمده است، مي‌گويد: اين روزها پزشكان به‌خصوص پزشكان متخصص بازارشان داغ است، به‌ويژه آنهايي كه اسم و رسمي دارند و شهرتي دست و پا كرده‌اند، مطبشان حسابي شلوغ است. وقت‌هاي 2ماه تا 4ماه مي‌دهند. كاش مسئولان بدانند ما هم حق داريم مثل ساير هموطنان‌مان در كلانشهرها و شهرهاي بزرگ كشور از خدمات رفاهي، بهداشتي، درماني، فرهنگي و آموزشي برخوردار باشيم اما متأسفانه به‌طور كاملا ناعادلانه شهرستان‌ها و مناطق دور افتاده كشور از حداقل امكانات برخوردارند و بايد آواره تهران شوند.
صالحي يكي ديگر از شهروندان هم مي‌گويد: من براي درمان رماتيسم به ساختمان پزشكاني در سعادت‌آباد مي‌روم كه همه از استادان بنام هستند اما اين ساختمان 5طبقه آسانسورش معمولا خراب است و بيماران با آن وضعيت درد پا بايد از پله بالا بروند. ضمن اينكه تلفن هم جواب نمي‌دهند و حضوري بايد بياييد وقت بگيريد، وي با اشاره به رويه نوبت دادن اين پزشك متخصص روماتولوژي مشهور افزود: با اينكه بيمار اين پزشك هستم اما منشي او اعلام كرد نزديك‌ترين زمان نوبت مجددش، 6ماه ديگر است. شما فكر كنيد يك بيمار كه نمي‌تواند درد مفصل را حتي يك ساعت تحمل كند چگونه مي‌تواند 6ماه طاقت بياورد براي ويزيت بعدي؟
به مطب ديگر مراجعه مي‌كنم كه صاحب آن متخصص ستون فقرات است. مطب اين پزشك هم بسيار شلوغ است. بسياري از بيماران كه از شهرستان‌ها و استان‌هاي اطراف آمده بودند از افرادي كه از قبل نوبت گرفته بودند عاجزانه درخواست مي‌كردند نوبت خود را به آنها بدهند تا فرصت كافي براي بازگشت به شهر خود را داشته باشند و اين در خواست باعث ايجاد تنش ميان منشي و بيماران و شلوغي بيش از حد مطب شده است.
قهرماني يكي از همين بيماران مي‌گويد: فرزندم مشكل انحراف ستون فقرات دارد و نمي‌تواند بنشيند. با وجود گرفتن وقت قبلي حدود يك ساعت و نيم است كه در مطب هستيم و منشي مي‌گويد چون بين مريض وقت گرفته‌ايد بايد منتظر بمانيد اين در حالي است كه زماني كه وقت مي‌دادند به ما نگفته‌اند شما بين مريض هستيد.
مشقات نوبت گرفتن از برخي پزشكان در واقع نوعي بيماري مضاعف در فرد ايجاد مي‌كند كه تحملش حتي از اصل بيماري هم بدتر است. يكي ديگر از شهروندان نيز با اشاره به مراجعه خود به يكي از مطب‌هاي خصوصي مي‌گويد: به‌صورت تلفني نوبت گرفتم اما وقتي مراجعه كردم، متوجه شدم نوبت اخذ شده قبلي، تأثير چنداني ندارد و باز هم بايد مانند ديگران در صف انتظار بايستم.
- نظارت بر مطب‌هاي خصوصي به صحن مجلس مي‌رود
محمدنعيم اميني فرد، عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس: ماجراي رعايت نكردن حقوق بيماران از سوي برخي پزشكان، موضوعي است كه اگر چه سال‌هاست وجود دارد اما به‌نظر مي‌رسد متأسفانه حداقل در يكي دو سال گذشته بيشتر شده است به همين علت اگر وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشكي بر موضوع نظارت بر مطب‌ها ورود نكنند مجلس در نخستين جلسه خود در هفته آينده اين موضوع را به صحن خواهد برد.ما به‌عنوان نمايندگان مردم موظف هستيم نسبت به رفع مشكلات آنها و در خواست بازرسي براي مطب‌ها پيگيري كنيم. معاينه جزو حقوق بيمار است و در تمام دنيا براي آن استانداردهايي تعريف و اجرا مي‌كنند. در كشور ما نيز كه دولت تعيين تعرفه‌هاي پزشكي را به‌عهده دارد، همزمان با تعيين تعرفه‌هاي ويزيت پزشكان، استاندارد زمان معاينه را نيز ابلاغ مي‌كنند. مطابق اين مصوبه پزشك عمومي 15دقيقه، پزشك متخصص و فوق 20دقيقه و روانپزشك بايد 30دقيقه براي هر بيمارش وقت بگذارد. البته بايد به اين نكته اشاره كرد كه به‌علت ازدحام و تعداد بالاي بيماران و وقت كم و محدود پزشكان در زمان ويزيت، در بسياري از مطب‌ها وقتي كه در مصوبات دولت براي ويزيت بيماران تعيين شده است، رعايت نمي‌شود كه بخشي از آن به‌علت كمبود پزشكان تخصص و فوق تخصص در كشور است، ضمن اينكه برخي پزشكان متخصص مشهور نيز هستند كه متفاضي بالايي دارند و از سراسر كشور براي ويزيت نزد آنها مي‌آيند، پزشكاني كه به‌علت تقاضاي بالا مجبورند، نوبت‌هاي طولاني بدهند. در اين ميان مردم هم مقصر هستند. ضمن اينكه نبايد اين موضوع را ناديده گرفت.
بين 30تا 40درصد مراجعان به مطب پزشكان متخصص در تهران از شهرستان‌هاي ديگر است و اين در حالي است كه در بسياري از موارد پزشكان با تجربه و با صلاحيتي حداقل در شهرهاي بزرگ وجود دارند و نيازي به سفر به تهران نيست. به هر حال اجراي برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع راه‌حل اين مشكل است. از اين راه هر فرد يك پزشك مسئول در شهر خودش دارد كه همه سوابق بيماري و سلامت او را مي‌داند و ثبت مي‌كند و اگر لازم شد فرد را به پزشك متخصص در پايتخت معرفي مي‌كند به هر حال اميدواريم در كشورمان يك سيستم ساماندهي شده به‌وجود بيايد كه پاسخگو و منظم باشد تا ديگر حقي از كسي ضايع نشود، مردم كمتر بيمار شوند و اگر مريض شدند، مسير درمانشان استاندارد باشد.