دافنه كاروانا گاليتزيا، 53ساله و مادر 3 فرزند، 16 اكتبر جلوي خانهاش، در انفجار خودرويش، تكهتكه و تحقيقاتش روي فساد مقامات دولتي در مالت، براي هميشه متوقف شد. فرد يا افرادي، با هدف حذف فيزيكي كاروانا گاليتزيا در ماشين او مواد منفجره كار گذاشته بودند. اين روزنامهنگار، بهخاطر تحقيقات مفصلي كه درباره درگيربودن مقامات سياسي كشورش با فساد منتشركرده بود شناخته ميشد و وبلاگش، به تنهايي بيش از مجموع تيراژ روزنامههاي مالت بازديدكننده داشت.
كاروانا گاليتزيا اخيرا از سوي وبسايت پوليتيكو بهعنوان «ويكيليكس يك نفره» لقب گرفته بود. او در آخرين پرونده، ارتباط نخستوزير مالت، جوزف موسكات و 2 نفر از دستياران نزديك او را با شركت خاصي كه با پرونده فروش پاسپورتهاي مالتي به آذربايجان درگير بود نشانه رفته بود. بعد از مرگ او، نهتنها رئيسجمهور و همين نخستوزير مالت كه ديگر چهرههاي سياسياي كه خودشان پيشتر سوژه گزارشهاي اين روزنامهنگار بودند، اين حادثه تروريستي را محكوم كردند. با اين حال، سابقه كاري كاروانا گاليتزيا بهگونهاي است كه هركدام از اين افراد بهصورت بالقوه ميتوانند متهم اصلي باشند.
تهديدها حتي قبل از انفجار خودرو هم وجود داشته است و گاردين به نقل از منابع محلي گزارش داده كه 15روز قبل از اين حادثه، اين روزنامهنگار مواردي از تهديد به قتل را به پليس گزارش داده بود.
اين روزنامهنگار آخرين پست خود را در وبلاگش در ساعت 14/35 دقيقه بعد از ظهر گذاشته بود و انفجار كه دقيقا نزديك خانهاش روي داد، ساعت3 به پليس گزارش شد. شدت انفجار بهحدي بود كه تا روزها بعد از انفجار، بدن او شناسايي نشد. يك منبع در مالت گفته است كه يكي از فرزندان كاروانا گاليتزيا صداي انفجار را از خانهاش شنيده است.
كاروانا گاليتزيا كه خودش گفته بود گرايش سياسي ندارد، روي دايره وسيعي از اهداف كار ميكرد؛ از بانكهايي كه پولشويي ميكردند گرفته تا ارتباط بين صنعت بازيهاي آنلاين مالت و مافيا.
او در 2 سال گذشته، تمركزش را روي اسناد بهدستآمده از پرونده اسناد پاناما گذاشته بود. اسناد پاناما، نزديك به 11/5ميليون برگه سند متعلق به چهارمين شركت فراساحلي دنيا به نام موساك فونسكا هستند. اين اطلاعات توسط روزنامه آلماني زوددويچهتسايتونگ بهدست آمد و توسط كنسرسيوم بينالمللي روزنامهنگاران تحقيقي (آيسيآيجي) با ديگر رسانهها به اشتراك گذاشته شد.
پسر كاروانا گاليتزيا هم يك روزنامهنگار است كه بهعنوان برنامهريز براي آيسيآيجي كار ميكند. در سالهاي اخير مالت شاهد چند انفجار خودروي ديگر هم بوده است. درحاليكه بهنظر ميرسد اين روش ترور، شيوهاي مرسوم در مالت است، تا حالا هيچكس در اين رابطه دستگير نشده. در موارد قبلي، بهنظر ميرسيد انگيزه جاسازي مواد منفجره در خودروها، مربوط به باندهاي تبهكار بوده و اين نخستينبار است كه يك قتل سياسي به اين روش انجام ميشود.
- «شرايط مستاصلكننده است»
قتل كاروانا گاليتزيا، همانقدر كه تلخ است، نشاندهنده تأثير او در مناسبات فاسد حكومتي و غيرحكومتي در كوچكترين عضو اتحاديه اروپاست. او در آخرين پست خود نوشته بود: «كلاهبرداران همه جا هستند. شرايط واقعا مستاصلكننده است.»
اين جمله، از كسي كه با اميد فراوان براي مقابله با فساد در جامعهاش تلاش ميكرد و جسورانه نقاط سياه آن را هدف ميگرفت، نشاندهنده عمق فاجعه در مالت است. با اين حال بهنظر ميرسد، وجود او براي متقلبان و كلاهبرداران بيشتر مستاصلكننده بوده است و در نهايت هم آنها، چاره را در حفظ ناجوانمردانه اين روزنامهنگار ديدند. او در همين پست آخر، مثل دهها بار ديگر، مقامات سياسي كشورش را هدف قرار داد.
كاروانا گاليتزيا معتقد بود كه منافع تبهكارانه، مالت را به جزيره امن مافيا تبديل كرده است. او بارها به سيستم فاسد سياسي كشورش، كسب و كارهايي كه هدفشان تنها پولشويي و ارتشا بوده و همينطور سيستم قضايي ناكارآمد مالت حمله كرده بود و البته تاوان سختي هم براي اين شيوه روزنامهنگاري جسورانه پرداخت. در چنين جامعهاي، به خوبي ميتوان متوجه شد كه چرا خانواده اين روزنامهنگار، به پليس كشور براي تحقيقات مستقل در اينباره اعتماد ندارد. سبك نگارش او جسورانه و سرشار از شوخطبعي و كنايه بود. با اين حال، اين نوشتهها، هرگز براي كساني كه در قدرت بودند مايه سرخوشي نميشد. او، به واسطه سالها كار دقيق و بدون ترس، به نماد روزنامهنگاري و گفتن حقيقت در جزيره مالت تبديل شده بود. فراتر از اينها، او چنان تأثيري در عرصه عمومي كشورش داشت كه گزارشهايش درباره رابطه نخستوزير با شركتهاي فراساحلي غيرقانوني، كار را به جايي رساند كه موسكات مجبور شد درماه ژوئن انتخابات پيش از موعد برگزار كند. با مرگ دلخراش او، نهتنها مالت كه دنيا يك روزنامهنگار دقيق، پيگير و نترس را از دست داد.