نفیسه مجیدی‌زاده: ما دلیل‌های زیادی برای ورزش نکردن داریم! به‌خصوص در سال تحصیلی. اولین دلیل این است که اگر ورزش کنیم، درس‌هایمان چه می‌شود؟

دليل دوم مربوط به هواي سرد است و اگر سرما بخوريم باز هم از درس‌ها عقب مي‌مانيم.

دليل بعدي اين است که وقتي ورزش مي‌کنيم، خسته مي‌شويم و ديگر حال درس‌خواندن نداريم! حتي در مدرسه هم که زنگ ورزش اصلاً جدي نيست، همان زنگ غيرجدي را هم بعضي وقت‌ها معلم‌هاي ديگر مي‌گيرند و مجبوريم درس بخوانيم و خلاصه همه‌چيز به درس و کتاب ختم مي‌شود.

بنابراين با همين يک دليل محکم يعني درس، مي‌توانيم فعلاً و تا تابستان آينده ورزش نکنيم! اين از نظر ما دانش‌آموزان.

البته کارشناسان راه‌هايي براي ورزش‌کردن پيشنهاد مي‌کنند که براي درس و مدرسه هم مشکلي ايجاد نمي‌کند.حالا خوب است، گفت‌وگوي هفته‌نامه‌ي دوچرخه با مريم مراد‌اُف، کارشناس تغذيه و کارشناس ارشد فيزيوتراپي ورزشي را بخوانيم و ببينيم از نگاه كارشناسي، ماجرا چه‌طور است؟

اين كارشناس معتقد است نوجواناني که تابستان به کلاس‌هاي ورزشي مي‌رفتند، بهتر است تا حد امکان، حتي اگر وقت کم‌تري بگذارند، اين کلاس‌هاي تابستاني را ادامه بدهند.

مثلاً تابستان هفته‌اي سه جلسه مي‌رفتند، الآن برسانند به يك يا دو جلسه. ولي به هر حال، در حدي كه مي‌‌توانند فعاليت ورزشي خود را حفظ كنند. البته براي كساني كه به هر دليلي ادامه فعاليت ورزشي برايشان امكان‌پذير نيست و حتي براي  آن‌هايي كه تابستان ورزش نكرده‌اند، پيشنهادهايي در اين‌جا ارائه مي‌شود.

اول اين‌که اگر مسيرتان جوري است که نمي‌توانيد با سرويس به مدرسه برويد و با تاکسي يا آژانس مي‌رويد، بخشي از مسير را در حدي كه مي‌شود، پياده برويد. اين يک فعاليت بدني براي شماست و بهتر است تا جايي که مي‌توانيد به سيستم حمل  ونقل وابسته نباشيد.

زمان مشخصي از روز را حتماً به فعاليت بدني اختصاص بدهيد. اين کار مي‌تواند همراه والدين باشد. مثلاً چند روز در هفته را در منزل، پارک يا هر محل ديگري نرمش يا ورزش کنيد؛ مثل نرمش در پارک، پياده‌روي، دويدن و... البته اين برنامه بايد مشخص و منظم باشد.

وقتي با هم مي‌رويد زمان مشخصي را با هم مي‌دويد يا در پارک محل نرمشي داريد، با دستگاه‌هاي بدن‌سازي کار مي‌کنيد و... اين مي‌تواند باعث ارتباط تنگاتنگ بين شما و والدين شود؛ چون در طول هفته مي‌توانيد ساعت‌هاي مشخصي را در کنار هم باشيد.

زنگ ورزش مدرسه را جدي بگيريد، گرچه خيلي وقت‌ها زور بعضي از مدرسه‌ها به اين ساعت مي‌رسد و آن را براي کلاس حل تمرين و... مي‌گيرند و يا در شکلي ديگر اين زنگ به بطالت مي‌گذرد، اما شما به اين کلاس هرچه‌قدر که محدود است به‌عنوان يک ساعت مفرح و پرتحرک نگاه کنيد تا حالت هرز پيدا نکند.

همان هفته‌اي يکي دوبار زنگ ورزش، در کنار اين روش‌هايي که گفتيم، اگر جدي گرفته شود، مي‌تواند مؤثر باشد.

پيشنهاد ديگر اين است كه صبح‌ها يك ربع زودتر بيدار شويم و اين يك ربع را براي فعاليت بدني بگذاريم. البته يادمان باشد كه بهتر است صبحانه نخورده ورزش نکنيم و سراغ فعاليت بدني نرويم.

خوب است قبل از ورزش با يک ليوان شير، بدن مقداري کلسيم دريافت كند. درهرحال فعاليت‌ بدني از پارامترهاي مهم ترشح بهينه‌ي هورمون رشد است. در کودکان ورجه‌وورجه باعث رشد مي‌شود و در نوجوانان فعاليت بدني و تعذيه‌ي مناسب.

 

عكس‌ها: محمود اعتمادي

 

  • تا قدتان بلند شود

وقتي ورزش مي‌کنيد يادتان باشد حرکات نرمشيِ کششي در سن رشد مهم است و در اين سن يک جهش رشدي داريم. کلاً انسان‌ها دو دوره‌ي جهش رشدي دارند. يک دوره زير دوسالگي است و يک دوره هم در سن بلوغ.

هر چه‌قدر بتوانيد بيش‌تر به حركت‌هاي ورزشي کششي بپردازيد خوب است، اين ورزش‌هاي منظم روزانه در رشد قدتان مؤثر است.

در بافت‌هاي استخواني به‌خصوص استخوان‌هاي دراز، قسمت‌هايي هست به نام صفحات رشد که غضروفي است. در نوجواني اين صفحات امكان بازشدن دارند و اگر از حرکات کششي استفاده شود اين غضروف‌ها و صفحات رشد باز مي‌شوند.

قاعده‌ي رشد قدي در نوجوانان اين است و هرچه‌قدر با حرکات کششي اين صفحات رشد باز شوند و غضروف‌ها کش بيايند رشد قدي بيش‌تر مي‌شود.

در نتيجه در همان ورزش روزانه و يا چند روز در هفته، انجام حرکات کششي بسيار مي‌تواند در رشد قدي تأثير بگذارد.

البته بايد بگوييم رشد قدي پسرها ديرتر شروع مي‌شود و تا 18 و 19سالگي ادامه دارد، اما در مورد دخترها اين سن کم‌تر است و بهتر است از سن 10 و 11سالگي اين حرکات را آغاز کنند.

و اگر همه‌ي عوامل مؤثر را به‌علاوه‌ي حرکات كششي به کار گيرند، مي‌توانند به نهايت آن‌چه برسند در ژنتيکشان تعريف شده است. در کنار اين‌ها خواب، تغذيه و شرايط روحي مناسب هم در رشد قدي مؤثر است.

 

  • كمك به درس خواندن

يادمان باشد فعاليت بدني هم تأثيرات جسمي دارد و هم روحي.

روحي از اين جهت است که در بدن، زمان ورزش هورمون‌هاي تسکين‌دهنده و شادي‌بخش به نام اندروفين ترشح مي‌شود و  براي آن‌ها که در تابستان ورزش مي‌كنند، موجب شكل‌گيري عادت يا احساس نياز به ورزش مي‌شود. بنابراين به آن‌ها توصيه مي‌کنيم که در سال تحصيلي هم ورزش را ادامه بدهند.

ترشح اندروفين در تغيير روحيه و رفع خستگي مؤثر است و مي‌تواند به درس‌خواندن کمک کند و ذهن را براي فراگيري درس‌ها، بهتر آماده کند.