همچنين شهرداران شهرهاي تهران، مشهد، اصفهان، اهواز، قم و شيراز پيش از برگزاري نشست خبري خود در دهمين نشست مشترك به بررسي مشكلات و چالش‌هاي پيش‌روي كلانشهرها پرداختند.اما فصل مشترك مسائل و مشكلات مطرح شده پيش‌روي كلانشهرها را بايد در مسائل مرتبط با درآمدها و مديريت واحد شهري دانست كه نبود آنها موجب بروز مشكلات بسياري براي شهرها شده است.
- ارتباطات كشورها، متاثر از ارتباطات بين‌شهرها
شهرداران كلانشهرهاي كشور عصر روز گذشته در كنفرانس خبري كه بيش از 2ساعت به طول انجاميد، پاسخگوي خبرنگاران رسانه‌ها بودند. محمدعلي نجفي در اين كنفرانس طي سخناني با بيان اينكه مسئله رشد شتابان شهرها و شهرنشيني امروز در همه دنيا به‌عنوان يك پديده جهاني ياد‌مي‌شود، گفت: به همين دليل شهرها تدريجا هويت جديدي در دنيا پيدا كرده‌اند و ارتباطات بين‌المللي شهرها، ارتباطات كشورها را تحت‌تأثير قرار مي‌دهد.
شهردار تهران افزود: افزايش مستمر جمعيت شهري و بالا رفتن نسبت جمعيت شهري به جمعيت كل كشور، مسائل جديدي را پيش روي ما قرار داده كه از اين شرايط مي‌توان به‌عنوان فرصتي در جهت توسعه و بهبود شرايط زيستي در كشور و ايجاد آسايش و آرامش بيشتر استفاده كرد. وي درخصوص اينكه اگر بخواهيم با چالش‌ها و تهديد‌هاي اين امر به‌خوبي مبارزه كنيم نياز به يك درك مشترك از مجموعه مسائل و مشكلات داريم، اضافه كرد:
اين درك مشترك بايد در سطوح مختلفي به‌وجود بيايد. از ديگر سو در ميان كلانشهرها و شهرهاي بزرگ كشور بايد يك برنامه مشترك باشد. نجفي با تأكيد بر اينكه مرحله بعدي ايجاد درك مشترك ميان همه مديران شهري و بعد ميان مديران شهري و مسئولان دولتي و سپس همه قواي كشور است، يادآور شد:
بايد همه ما به‌عنوان يك برنامه ضروري اين موضوع را دنبال كنيم.شهردار تهران با اشاره به اينكه جلسه شهرداران كلانشهرها براي دهمين دوره برگزار شد و از ابتدا موضوعات مختلفي، آن بخشي كه جنبه عمومي‌تر داشت به بيانيه 9ماده‌اي تبديل شد، گفت: اعلام آمادگي كلانشهرها براي كمك بيشتر به توسعه كشور و كمك به دولت در اين بيانيه مطرح شده و در كنار آن خواسته‌هاي مشترك از دولت، مجلس شوراي اسلامي و مجموعه مديران كشور مورد اشاره قرار گرفته است.
وي با تأكيد بر اينكه بخش عمده‌اي از مسائل و چالش‌هاي شهرداران براي شهرهاي مختلف كشور مشترك است، افزود: اگر راه‌حل‌هايي براي آن مسائل پيدا كنيم، در همه كلانشهرها و شهرهاي بزرگ و كوچك قابل اجراست. نجفي همچنين در پاسخ به سؤالي پيرامون مديريت واحد شهري گفت: نخستين‌بار در برنامه سوم دولت مكلف شد بخشي از وظايف خود را به شهرداريها واگذار كند.
از آن زمان شعارهاي زيادي داده شده، اما تحقق پيدا نكرده و حتي يك قدم به سمت مديريت واحد شهري حركت نكرده‌ايم. شهردار تهران همچنين يادآور شد كه بهتر است در مرحله اول صحبت از مديريت هماهنگ شهري با محوريت شهرداريها شود. نجفي در پاسخ به سؤالي درباره طرح انتخاب مستقيم شهرداران كلانشهرها نيز مخالفت خود با اين مسئله را اعلام كرد.
به گفته نجفي، در بيانيه 9ماده‌اي نيز يكي از موارد، اعلام آمادگي شهرداران كلانشهرها براي قبول بخشي از مسئوليت‌ها و ماموريت‌هاي دولت براي خدمت‌رساني به شهروندان با درنظر گرفتن اعطاي بودجه متناسب به شهرداريهاست. نجفي در پاسخ به ايسنا درباره بدهي‌هاي شهرداريها و تأمين درآمدهاي شهري نيز از بدهي 18هزار و 500ميليارد توماني به بانك‌ها سخن گفت. وي ميزان بدهي به پيمانكاران را نيز حدود 9هزار ميليارد تومان اعلام كرد. بخش سوم بدهي‌ها نيز مربوط به بدهي‌هاي متفرقه‌اي است كه اين رقم در تهران 3هزار ميليارد تومان است. نجفي رقم قطعي بدهي‌هاي شهرداري تهران را نيز كه پيش از اين هم به آن اشاره كرده بود 30هزار ميليارد تومان اعلام كرد.
شهردار تهران درخصوص اينكه بدهي ساير شهرها نيز در همين 3 گروه قابل تقسيم‌بندي بوده و ارقام خيلي كمتر از تهران است، خاطرنشان كرد: بخشي از درآمدهايي كه مربوط به ماليات بر ارزش افزوده است نيز به‌خاطر يكي از موارد برنامه ششم كاهش يافته و سهم شهرداريها از اين محل تقريبا نصف شده است.
وي با تأكيد بر اينكه درآمدهايي براي شهرداريها در قانون بودجه مشخص شده و بايد به شهرداريها پرداخت شود، اضافه كرد: مثلا بخشي از درآمدهاي مربوط به جرايم راهنمايي و رانندگي بايد به مديريت شهري پرداخت شود كه در آن تخلف صورت گرفته است كه تاكنون در اين مورد در 6ماه اول سال چيزي پرداخت نشده است.
نجفي در پاسخ به روزنامه شهرآرا درباره همكاري و تعامل با دولت به جلسه با رئيس‌جمهور در مورد بافت‌هاي فرسوده اشاره كرد. به گفته وي كميته مشتركي با وزارت راه و شهرسازي تشكيل و طرح جدي براي نوسازي بافت فرسوده تهران تهيه شده است كه در هفته جاري اين طرح به رئيس‌جمهور ارائه مي‌شود.
- عوارض شهرها به‌خودشان برسد
شهردار مشهد نيز در اين نشست خبري با بيان اينكه از سال 1360تاكنون درآمد شهرها از بودجه دولتي به‌تدريج از 60درصد به 10درصد كاهش پيدا كرده است، گفت: اين در حالي است كه منابع شهرهاي بزرگ قطع شده ولي راه ديگري براي درآمدزايي ترسيم نشده است. قاسم تقي‌زاده خامسي با اشاره به اينكه امروز همه مي‌گويند تراكم فروشي كار درستي نيست، از تجربه‌اي گفت كه در نهايت موجب مي‌شود به‌دليل وجود مشكلات تأمين در هزينه‌ها و پرداخت حقوق كاركنان راه‌حل نهايي را در تراكم فروشي بيابند.
وي در پاسخ به سؤال ايرنا درباره بلند‌مرتبه‌سازي‌‌ها گفت: مشهد طرح جامع و تفصيلي ندارد و پهنه بلندمرتبهسازي نيز مشخص نشده است. وي با اشاره به اينكه عوارض پايدار شهرها بيشتر در دست دولت است، خاطرنشان كرد: در سال 1360برابر با 15درصد از ماليات شهرها به‌خود شهرها بازگشت داده مي‌شد، اما امروز حتي عوارضي كه براي شهرداريهاست، به شهرهاي بزرگ باز نمي‌گردد. به گفته وي، نگاه به شهرهاي كوچك نبايد به قيمت فراموشي شهرهاي بزرگ تمام شود.
تقي‌زاده خامسي در پاسخ به روزنامه خراسان درباره تأمين درآمدهاي پايدار شهرداريها گفت: يك شهروند با داشتن يك خودرو و خانه متوسط در سال 120هزار تومان عوارض پرداخت مي‌كند. اين در حالي است كه شارژ يك واحد مسكوني در سال بسيار بيشتر از اين عدد است.
شهردار اصفهان نيز در كنفرانس خبري شهرداران 6كلانشهر كه در مشهد برگزار شد به معضلات اجتماعي در شهرها پرداخت. قدرت‌الله نوروزي با بيان اينكه راهكارهاي پيش‌رو درباره معضلات اجتماعي در جلسات شهرداران قابل حل است، گفت: همچنين مي‌توان راهكارهاي واحدي براي قانونگذاري يا تصميم‌گيري دولت در اين جلسات ارائه داد. وي تأكيد داشت كه در زمينه مسائل فرهنگي و اجتماعي شهرداريها بايد به شهروندسازي گرايش پيدا كنند، چراكه اگر شهروندسازي درست انجام شود بسياري از معضلات اجتماعي و مسائلي كه در شهرها مشكلات آفريده، حل و فصل خواهد شد.
نوروزي افزود: حاشيه‌نشيني در شهرها، خصوصا شهرهايي كه وضعيت آب و هوايي آنها به‌شدت تهديد‌كننده است، به‌عنوان يكي از معضلات جدي تبديل شده است. شهردار اهواز نيز روز گذشته با اشاره به اينكه شهرداريها يك نهاد عمومي غيردولتي بوده كه به‌عنوان پيشاني خدمات‌رساني مطرح هستند، اذعان كرد: اين در حالي است كه عموما درآمد و هزينه آنها از محل پرداخت‌هاي مردم است. منصور كتانباف كه سابقه حضور در سمت شهرداري منطقه 20 را در كارنامه كاري خود دارد، افزود:
در هر دوره تصميمي براي آن گرفته شد تا سهم شهرداريها و كلانشهرها كاهش پيدا كند. محمد حسن اسدي، سرپرست شهرداري شيراز هم با اشاره به اينكه بيش از 70درصد مردم كشور در شهرها ساكن هستند، گفت: در شرايط فعلي در و دروازه شهر باز است و هيچ ضابطه‌اي براي كنترل وجود ندارد؛ از اين‌رو هر كسي كه تمايل پيدا كند، مي‌تواند در كلانشهرها ساكن شده و از‌خدمات‌استفاده كند.
- شهرداريها به‌دنبال راه‌حل‌هاي جديد درآمدي
شهردار تهران در كنفرانس خبري شهرداران 6 كلانشهر كشور با اشاره به اينكه شهرداريها به‌دنبال راه‌هاي جديد براي اداره شهرها هستند، يادآور شد: اين قطعي است كه با روش‌هاي گذشته ديگر نمي‌توان شهرها را اداره كرد و بايد به سمت منابع درآمدي جديد برويم. در شهرداري تهران به سمتي رفتيم كه براي اجراي طرح‌ها از سرمايه‌گذاران خارجي و بخش خصوصي استفاده كنيم.
محمدعلي نجفي با بيان اينكه همچنين مجلس قبلا پرداخت 2ميليارد دلار از صندوق توسعه ملي براي توسعه راه‌آهن شهري را تصويب كرده بود كه اين قانون از قبل از دولت دكتر روحاني اجرا نشد و باقي مانده است، گفت: به‌دنبال آن هستيم كه اين قانون، در بودجه سال آينده احيا شود. درصورت احياي اين 2ميليارد دلار به‌طور قطع مقدار زيادي از فعاليت‌هاي مربوط به مترو در شهرهاي بزرگ قابل اجرا و پيگيري خواهد بود. نجفي در پاسخ به سوالي درخصوص بانك شهر افزود:
حمايت شهرداران از بانك شهر و تقويت بانك شهر مورد بحث قرار گرفت و در جلسه آينده موضوع بانك شهر را در دستور كار قرار مي‌دهيم. شهردار تهران در پاسخ به سؤالي درباره بلندمرتبهسازي نيز از تهيه دستورالعمل مورد توافق بين وزارت راه و شهرسازي و شهرداري تهران و اجراي آن از ابتداي سال آينده خبر داد.