در جاده‌هاي داخل پارك كه به «برج» محل ساختمان محيط‌زيست منتهي مي‌شد، تعداد زيادي از جوانان را ديدم كه با چه حالت عجيب و خاصي در فواصل معين ايستاده بودند و از خود «سلفي» مي‌گرفتند. يكي، دو نفر سعي كردند اتومبيل بنده را متوقف كنند و بالاخره مقابل آخرين نفر ايستادم. يك دختر خانم بود كه او هم عكس سلفي مي‌گرفت. شيشه را پايين دادم و گفتم: سلام بانو چه خبر؟ بنده را شناخت، سلام و عليكي كرد و گفت: ما آمده‌ايم از كارهاي شما در محيط‌زيست انتقاد كنيم. گفتم از كدام كارها؟ ظاهرا اين روزها ديواري از محيط‌زيست كوتاه‌تر نيست. ايشان گفت: همين مخالفت شما با محصولات تراريخته!
ما موافق اينگونه محصولات هستيم و فكر مي‌كنيم آينده متعلق به اين غذاها و محصولات كشاورزي است، سپس برگه‌اي به دستم داد و مشغول سلفي گرفتن شد. محصولات تراريخته ديگر چه صيغه‌اي است؟ يادم آمد كه وقتي در انگلستان مشغول تحصيل و بعد كاركردن بودم اين بحث در مورد محصولات «genetically mod pied» خيلي داغ بود! اين محصولات بعدها به G.M معروف و موجب جنگ تمام‌عيار بين ايالات متحده آمريكا و اروپا شدند كه هم‌اكنون پس از حدود 20 سال ادامه دارد! و اما جنگ بر سر چيست؟ موضوع كدام است؟حقيقت آن است كه دانشمندان ژنتيك بعد از مدت‌ها تحقيق و تفحص به اين نتيجه رسيدند كه مي‌توان از طريق ژنتيكي به داخل ژن محصولات كشاورزي دست‌درازي كرد و برخي از خصوصيات اين محصولات را به نفع خود تغيير داد. مثال: تصور بفرماييد كه يك كاميون گوجه‌فرنگي از كازرون (پريشان سابق) و يا برازجان، راه افتاده و بعد از 2 يا 3 روز به تهران مي‌رسد. در تخليه بار در ميادين تهران متوجه مي‌شويم كه حدود يك سوم محصول چنان له شده كه شايد فقط بتوان از آن رب گوجه تهيه كرد! چرا؟ چون پوسته اين گوجه‌ها بسيار نازك بوده و در طول حركت و فشاري كه به آنها وارد مي‌آيد، كاملا از فرم مي‌افتد و عامل مشتري‌پسندي خود را از دست مي‌دهد و اين امر موجب كاهش گوجه‌فرنگي مطلوب در بازار شده و قيمت آن نيز افزايش مي‌يابد. راه چاره چيست؟ دانشمندان ژنتيك به اين نتيجه رسيدند كه مي‌توانند با دستكاري ژنتيكي برخي از خصوصيات گوجه‌فرنگي را به نفع ما تغيير دهند. مثلا مي‌توانند رنگ زرد نامطلوب گوجه را تبديل به رنگ قرمز مورد علاقه مشتري كنند، شكل آن را از بيضي به گرد تغيير دهند كه فشار را بهتر تحمل كند يا اينكه پوست گوجه‌ها را ضخيم‌تر كنند تا در مقابل فشار مقاومت بهتري داشته باشد. سال‌ها طول كشيد تا صفت‌هاي مورد علاقه بشر در محصولات گوناگون تقويت شود. ايالات متحده آمريكا در اين زمينه پيشتاز بوده و هزينه‌هاي فراواني را براي رسيدن به هدف تحمل كرد.
براي بازاريابي اين نوع محصولات كه انواع تغييرات در مورد آنها اعمال شده بود ايالات متحده روي بازار اروپا خيلي حساب مي‌كرد ولي با معرفي اينگونه محصولات به بازارهاي اروپايي، اين محصولات زير ذره‌بين متخصصان اروپايي رفت و نمره قبولي دريافت نكرد. هرگونه محصولات غذايي يا كشاورزي كه به اروپا وارد مي‌شود بايد از 28 كشور اتحاديه اروپا كارت سفيد دريافت كند كه اين محصولات به هيچ عنوان براي مردم و محيط‌زيست، ضرري توليد نمي‌كند. طي ساليان گذشته ايالات متحده آمريكا كه توليدكننده و سرمايه‌گذار توليد محصولات G.M است، نهايت سعي، تلاش و انواع فشار را بر اتحاديه اروپا وارد كرده ولي تا امروز در اين زمينه توفيقي نداشته است. ولي چرا؟
مقررات گاه سختگيرانه كشورهاي اروپايي براي دريافت محصولات گوناگون غذايي و كشاورزي، ايجاب مي‌كند كه محصولات نوظهور، سال‌ها مورد معاينه و ارزيابي موشكافانه قرار گيرند تا آنكه سودمندي يا بي‌ضررماندن آنها به اثبات برسد.
لازم به توضيح است كه محصولات G.M به طور دائم توسط آزمايش‌هاي گوناگون در سطوح گوناگون تجزيه مي‌شوند و گزارش‌هايي مفصل به اطلاع دولت و مردم در كشورهاي گوناگون مي‌رسند. نتيجه اين تحقيقات تاكنون مويد آن است كه دانشمندان طرازاول جهان كه در كشورهايي مانند انگلستان، فرانسه، آلمان، اتريش و... غذاهاي G.M را مورد آزمايش قرار داده‌اند، مطمئن نيستند كه اين مواد براي انسان بي‌ضرر هستند! و كماكان از پذيرش اين مواد پرهيز مي‌كنند. در ايران عزيز خودمان هم اين مواد به عنوان «تراريخته» شناخته مي‌شوند و اين بحث اينجا نيز ادامه دارد كه آيا اين مواد براي انسان ضرر دارد يا نه؟
چندي قبل رئيس سازمان حفاظت محيط‌زيست اعلام كرد كه اين مواد توسط دانشگاه يزد براي مدت 3/5 سال مورد مطالعه قرار گرفته‌اند و آثار مضر بودن در آنها مشاهده نشده. با تمام احترامي كه براي همه دانشگاه‌هاي ايران عزيزم قائل هستم بايد تأئيد كنم كه دانشگاه‌هاي آكسفورد، كمبريج، سوربن، كلن، هامبورگ، برلين، وين و... همگي محصولات G.M را غيرقابل اعتماد براي مصرف در كشورهاي متبوع خود مي‌دانند. و اما از بنده مي‌پرسند كه تو خود اين غذاها را مصرف مي‌كني؟ يادم مي‌آيد سال‌هاي پيش نوشابه‌اي را حضور يك رهبر ديني معرفي كردند و پرسيدند كه اين نوشابه حلال است يا حرام و آن بزرگوار فرمود: «من نمي‌خورم». در خانه اگر كس است... .