اين واقعيت، نگرش جديد به تحولات فرهنگي و اجتماعي را ضروري ميسازد. در كلانشهر تهران كه بهعنوان نماد شهر ايراني و اسلامي شناخته ميشود، رويكرد استراتژيك به پديدهها و پرهيز جدي از روزمرگي ضرورتي انكارناپذير است. اين امر نيازمند 2توجه جدي است:
الف) تبيين وضع موجود؛ ب) تبيين وضع مطلوب
از آنجا كه جامعه و فرهنگ جاري و ساري در آن، همواره يك پيكره زنده، پويا و در حال رشد است، لذا هنر مديريت فرهنگي و اجتماعي، مديريت تحولات در مسير حركت است. بايد درنظر داشت كه ما با شرايط ايستا مواجه نيستيم. قطار تحولات در حال حركت است و اهميت و دشواري قضيه در اين است كه ما بايد بتوانيم در حال حركت براي آينده برنامهريزي كنيم.
در اين راستا 2مشكل اساسي رخ مينمايد:
الف) پيشبيني آينده؛ ب) برنامهريزي براي نظام فرهنگي سيال و پويا
يكي از موضوعات مهم در زمينه مسائل شهري و نسبت مداخله شهرداري بحث تصدي گري يا توليگري است. واقعيت آن است كه تجربه ثابت كرده هرجا نهادها (اعماز دولت يا شهرداري يا...) اراده بر تصدي امور داشته، موفقيتي حاصل نشده است و آنجا كه خود را كنار كشيده و بهعنوان ياور و ناظري آگاه عمل كرده و توليگري پيشه كرده، شاهد موفقيت رخ كرده است.
مديريت فرهنگي شهري امري به غايت پيچيده و حساس است كه بايد در راستاي تحقق آن به اصولي اساسي توجه داشت از جمله:
1.پرهيز از قشريگرايي، مناسكگرايي و مراسمگرايي افراطي
2.توجه اساسي به اثربخشي و عمقبخشي به فعاليتها (معرفتگرايي بهجاي مناسكگرايي)
3.اميدآفريني، نشاطبخشي، اعتمادآفريني و مشاركتجويي
4.انسجام بخشي، همگرايي و همدلي همه دغدغهمندان در عرصه فرهنگي
كليد اصلي توفيق در هر نوع مديريتي ازجمله مديريت شهري، برنامهريزي استراتژيك است.
در اين راستا، توجه به چند نكته ضروري است:
1.كالبد شهري مجموعهاي از سازهها، فضاها و برجها و امكان كسبوكار و خوابگاه ميليونها انسان مهاجر با انبوهي از آسيبها و چالشها و تعارضات فرهنگي و اجتماعي است.
2.هدف اصلي از زندگي در شهر، آرامش، امنيت و تكامل و زيست انساني و اخلاقي است. شهروند تهراني حق دارد در شهري با مختصات زيست سالم، اخلاقي، سازگار، منسجم و اميد به آينده و قانونمند زيست كند.
3.تهران مجموعهاي از انسانهايي است كه زيست ذرهاي و اتميزه دارند كه براي چسبندگي، سامانيابي و انسجام بايد در آن روح فرهنگي، اخلاقي و انساني دميده شود.
4.تهران بدون روح به سمت ميرايي ميل كرده، تبديل به خوابگاه بزرگي ميشود كه انسانها بدون اختيار يا بالاجبار در كنار يكديگر قرار گرفتهاند.
5.تهران براي تداوم حيات، نيازمند دميدن روح فضيلت، انسانيت، اخلاق و سازگاري اجتماعي است.
در اين راستا، سراهاي محله با كاركردهاي و ويژگيهايي كه برخواهيم شمرد توان آن را دارند كه نقشي اساسي و محوري در اين زمينه ايفا كنند:
كانون اصلي ارتباط شهر، شهروند و شهرداري
كانون توليد و بازتوليد فرهنگي در سطح محله
محور اصلي مناسبات مدني ميان مردم و شهرداري