به همين دليل اين روزها به هر گوشهاي از شهر كه نگاه ميكنيد دختران و پسران، زنان و مرداني از هر سن و قشري را ميبينيد كه تب زيبايي به جانشان افتاده تا از قافله زيبايي عقب نمانند. توجه به ظاهر و زيباييهاي صورت تا حدي اهميت يافته است كه حتي افرادي با چهرههاي قابلقبول و بينقص هم به فكر تغيير تركيب چهره خود با انواع و اقسام جراحيها هستند.
نكاتي كه باعث شده ايران در جديدترين آمار جهاني تعداد جراحيهاي زيبايي در جايگاه هشتم قرار بگيرد . با برخي كارشناسان در اينباره گفتوگو كردهايم. علي بيژني، رئيس انجمن جراحان پلاستيك و زيبايي ايران در اينباره به همشهري ميگويد: ميل به زيبايي و زيبا ديده شدن در هر انساني وجود دارد و يكي از خواستههاي بيانتهايي است كه بايد گفت بين زنان و مردان هم مشترك است.افراد براي زيبا ديده شدن دست به هركاري ازجمله عملهاي جراحي سنگين نيز ميزنند.
بيژني در ادامه ميگويد: در واقع ميل به تنوع و ايجاد تغيير در ظاهر براي زيباتر شدن در سالهاي اخير در بين جوانان فراگير شده بهصورتي كه حتي با پرداخت هزينههاي بالا حاضرند عملهاي جراحي زيبايي را انجام دهند و به همين سبب است كه آمارهايي كه درباره جراحيهاي زيبايي به كشور ما ايران نسبت ميدهند بسيار قابل تامل است. وي درباره تب زيبايي و انواع جراحيها هم افزود: تب جراحي بيني مقداري كمتر شده اما درخواست براي ساير عملهاي زيبايي بالا رفته است؛ مانند جراحيهاي فك و صورت، تزريقها، جراحيهاي ليفت و لايپوساكشن. افراد ممكن است از كارهايي مانند ليفت و تزريق ژلها در كوتاهمدت سود ببرند ولي در درازمدت برايشان دردسرهاي زيادي وجود خواهد داشت. همچنين گاهي تقاضاهايي ميشنويم مثلا اينكه ميخواهند چشمها را گربهاي كنند و يا چالهايي روي گونه ايجاد كنند.
اين موارد از تقاضاهاي شايع اما غيراصولي است و البته غيرضروري. درواقع ما هنوز نتوانستهايم اين ذهنيت را در ميان مردممان پاك كنيم كه جراحي زيبايي براي هر نقطه از بدن و به هر شكلي كه خواستند، امكانپذير و صحيح نيست. بايد اين فرهنگ را در مردم ايجاد كرد كه اگر نياز به جراحي ندارند اين كار را انجام ندهند به هرحال جراحي عوارض دارد. مردم بايد آگاه شوند و بدانند به راحتي نبايد سلامتشان را به دستاني بدهند كه تيغ بر دست دارند. وي درباره برخي مشكلات پيش آمده ميگويد: مشكلات تنفسي و چسبندگيهاي مخاط در جراحيهاي بيني، عفونتهاي ناشي از ژِل تزريق شده زير پوست، نرسيدن به نقطه مطلوب و جراحيهاي مجدد، ازجمله مواردي است كه درپي اين جراحيها گريبانگير افراد ميشود.
جراحيهايي كه نهتنها به زيبايي نميافزايد بلكه مشكلاتي بهمراتب بيشتر از قبل را به همراه دارد. با اينكه مردم به سراغ افرادي ميروند كه در كار خود تبحر ندارند بهدليل انتخاب اشتباه، اين افراد در دور معيوبي ميافتند زيرا ممكن است عمل جراحي زيبايي از ابتدا براي آنها مناسب نبوده باشد ضمن اينكه متأسفانه امروزه پزشكان عمومي، جراحان عمومي، متخصصان بيهوشي، ارتوپدي، تكنيسينها و حتي افرادي كه تحصيلات پزشكي ندارند به اين عرصه ورود كرده و نسبت به انجام اعمال زيبايي و ساكشن اقدام ميكنند.
بيژني با بيان اينكه تربيت تعداد زياد پزشكان بدون درنظر گرفتن نيازهاي جامعه يكي ديگر از عوامل گسترش اين پديده است، افزود: اين پزشكان بهدنبال كسب درآمد هستند و در برخي از آنان جنبههاي اخلاقي ضعيف ميشود و همين نياز كاذب به جراحيهاي زيبايي را افزايش ميدهد. مراجع قانوني بايد در مورد اين مسئله اقدامات لازم را انجام دهند و جهت پيشگيري از عوارض آن اقدامات لازم صورت گيرد چرا كه ايران همچنان بيشترين عملهاي جراحي زيبايي را در دنيا دارد كه شامل موارد مختلف است.
- از عملهاي غيرضروري زيبايي پرهيز شود
دكتر عبدالجليل كلانترهرمزي، عضو هيأت مديره انجمن جراحان پلاستيك ايران هم در اينباره به همشهري ميگويد: ما همواره نسبت به پرهيز از عملهاي غيرضروري زيبايي هشدار دادهايم و همواره هم تأكيد ميكنيم. بهنظر ما بهتر است تا حد ممكن، از دخالت در فرم طبيعي چهره و بدن اجتناب شود. اين فوق تخصص جراحي پلاستيك ميگويد: آمار دقيقي درباره جراحيهاي زبيايي نداريم چون در اين زمينه تنها وزارت بهداشت است كه ميتواند آمار داشته باشد. هرچند بعضي عملها ثبت نميشود، با اين حال وزارت بهداشت برنامهاي دارد كه تمام عملهاي جراحي كشور كه در بيمارستانهاي دولتي انجام ميشود را بهصورت الكترونيك ثبت ميكند.
وي با اشاره به «سونامي جراحي»هاي زيبايي در ايران ميگويد: بحران هويت عامل اصلي گرايش به اين موضوع است. گروهي از جوانان بهدنبال تغيير و تحول در ظاهر خود هستند و در تصميمگيري ثبات ندارند. همچنين چشم و همچشمي بين برخي از جوانان براي انجام عملهاي جراحي صورت ميگيرد و در اينجاست كه بايد به نقش آموزش و پرورش، دانشگاهها و رسانهها تأكيد كرد. فقدان مهارت آموزي كافي در دانشگاهها و سرخوردگي جوانان تحصيلكرده در بازار كار، حمايت نشدن جوان از سوي خانواده و جامعه، ضعف خانوادهها در تربيت فرزندان و كمرنگ شدن ارزشهاي اعتقادي در برخي خانوادهها باعث گرايش جوانان به سمت مدگرايي و عملهاي جراحي زيبايي شده است.
چشم و همچشميها و افول ارزشها امانالله قراييمقدم، جامعه شناس و استاد دانشگاه به همشهري ميگويد: پشت پرده اين جراحيهاي غيرضروري چيزي جز مدگرايي، چشم و همچشميها و افول ارزشها در جامعه ايراني نيست. امروزه گويا تنها زماني كه فرد چهرهاي زيبا و بيني عملكردهاي داشته باشد، مورد پذيرش اجتماعي قرار خواهد گرفت و در غيراين صورت، از طرف گروه دوستان و همسالان، جامعه و خانواده مورد پذيرش قرار نخواهد گرفت به همين دليل از نوجوانان گرفته تا جوانان و حتي افراد ميانسال تن ميدهند به جراحيهاي مختلف.البته تمايل به زيبايي از هزاران سال پيش در كشور ما رواج داشته اما امروز اين موضوع تبديل به افراطگرايي شده است.
البته زيبايي و زيباييپسندي و توجه به آن بر كسي پوشيده نيست و اين را هم نبايد منكر شد كه پيشرفت علم، جراحي زيبايي و پلاستيك به آن دسته از افرادي كه دچار ناهنجاريهاي مادرزادي، نقص عضو ناشي از تصادف و سوختگي، بينيهاي بسيار بزرگ و غيرعادي و ديگر مشكلاتي كه حق داشتن زيبايي نسبي و حضور در جامعه را از آنها سلب كرده كمك فراوان كرده است. اما در كنار اين موضوع افراطگريهايي هم ايجاد شده است. امروزه شاهد هستيم در كنار افرادي كه نياز مبرم به جراحيهاي زيبايي دارند افرادي هم در مطبها و كلينيكهاي پزشكي ديده ميشوند كه نهتنها كوچكترين نقصي در چهره خود ندارند، بلكه شايد بتوان گفت داراي چهرهاي زيبا هستند اما تنها بهدليل مشكلات رواني و وسواس در زيباتر بهنظر رسيدن در آن مكان حضور يافتهاند.
قراييمقدم در ادامه درباره علل و عوامل افزايش جراحيهاي زيبايي غيرضروري در كشور ميگويد: چشم و همچشمي، مُدگرايي و تبليغات ماهوارهاي، غربزدگي، تهاجم و هجمه رسانههاي بيگانه در جامعه، بحران در هويت فردي و اجتماعي، كم رنگ شدن ارزشهاي معنوي و ديني، تغيير در باورها و اعتقادهاي ديني مردم، خودنمايي، فخرفروشي، كاهش اميد و اعتماد به فرهنگ و سنتها از مهمترين عوامل استقبال از اين نوع جراحيهاست. قراييمقدم ميگويد: هويت دروني جامعه ما دچار بحران شده است و ماديگرايي و ظاهرپسندي جاي خود را به تعقل داده است.
- اصلاح الگوهاي فرهنگي براي مقابله با جراحيهاي غيرضروري
پروفسورحسين باهر ميگويد: مدزدگي، كمبود شخصيت، احساس خودكمبيني و وسوسه اطرافيان از مهمترين دلايل شيوع جراحيهاي زيبايي غيرضروري هستند. وي با اشاره به كاهش اعتماد به نفس در بيماراني كه بيجهت بهدنبال تغيير در چهره خود هستند، افزود: اينگونه بيماران در مطبها و كلينيكهاي زيبايي بهدنبال دستيابي به ارزشهايي هستند كه با جراحي نميتوان به آنها دست يافت. اين جامعه شناس نخستين راهكار رهايي از اين معضل را در قبول واقعيت و راهكارهاي بعدي را در بازسازي دروني، فرهنگسازي، آموزش در خانوادهها و نظام آموزشيو اصلاح الگوهاي فرهنگي ميداند.
سال 2013 : 118 هزار عمل انجام شده. رتبه دهم
سال 2016 : 94 هزار عمل انجام شده. رتبه هشتم
سال 2016 : 46 هزار مورد عمل هاي چهره و سر
سال 2016 : 25 هزار مورد عمل هاي اندام و بدن