از زمان آغاز اجراي اين برنامه، كساني كه متمايل به استفاده از صندوق بيمه رايگان هستند، ارزيابي مي‌شوند و نتيجه آن به بيمه سلامت منعكس مي‌شود. بيمه سلامت نيز براساس آن افراد را بيمه مي‌كند. همچنين اگر متقاضي نخواهد ارزيابي وسع براي او انجام شود، مي‌تواند با پرداخت حق سرانه، صندوق بيمه ايرانيان را انتخاب كند. دكتر طاهر موهبتي، مديرعامل و رئيس هيأت مديره سازمان بيمه سلامت ايران در توضيح آزمون وسع مي‌گويد: قانونگذار تأكيد كرده است كه بايد از فرايند ارزيابي وسع براي توان مالي افراد در بيمه رايگان استفاده شود كه متولي ارزيابي آزمون وسع هم وزارت رفاه است. البته ارزيابي وسع در درجه نخست براي احصاي توان مالي است تا اگر دولت مي‌خواهد حمايت كند بداند در كدام بخش اين كار را بايد صورت دهد.
همچنين آيين‌نامه‌اي بايد تدوين شود كه البته ظاهرا انجام شده و بايد براي دولت ارسال شود و در نهايت اينكه حتما بايد در آيين‌نامه تدوين شده قيد شود اگر مي‌خواهيم ارزيابي وسع انجام شود اجازه دسترسي به‌حساب‌هاي مالي، بانكي و حتي مالياتي و از اين دست حساب‌هاي افراد داده شود. ما اميدوار هستيم طي جلساتي كه با سازمان برنامه و بودجه و وزارت رفاه داشتيم قبل از پايان سال آزمون وسع برگزار شود.
- استمرار ارائه خدمات تمديد رايگان دفاتر بيمه
آزمون وسع كه قرار است براي بيمه‌شدگان سلامت اجرا شود موجب اعتراض بسياري از اقشار شد؛ موضوعي كه موهبتي مدير عامل بيمه سلامت آن را در راستاي اهداف طرح تحول اعلام كرد و اجراي آن را مغاير با اين طرح نمي‌داند. موهبتي در اين‌باره افزود: تأكيد مي‌كنم فعلا هيچ‌چيز درباره آزمون وسع تصويب نشده است و كماكان در بيمه سلامت طبق روال قبلي 32ميليون نفر در صندوق‌هاي سازمان‌هاي بيمه سلامت ارائه خدمات رايگان دريافت مي‌كنند. همچنين هيچ‌گونه تغييري در مورد بيمه رايگان اعضاي كليه صندوق‌هاي بيمه سلامت صورت نگرفته است و كساني كه براي نخستين بار اقدام به ثبت نام در صندوق بيمه همگاني رايگان مي‌كنند، از سوي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي، ارزيابي وسع صورت گرفته و نتيجه به اين سازمان منعكس مي‌شود سپس اين سازمان براساس نتايج فوق افراد را بيمه مي‌كند. همچنين اگر متقاضي نخواهد ارزيابي وسع براي او انجام شود، مي‌تواند با پرداخت حق سرانه، صندوق بيمه ايرانيان را انتخاب كند كه 50درصد حق بيمه را نيز دولت پرداخت مي‌كند.
طبق گفته معاون سازمان بيمه سلامت، در مصوبه هيأت وزيران مقرر شد هر فردي كه در قالب بيمه سلامت همگاني از 3 سال گذشته تحت پوشش قرار گرفته بود از اين پس در پرداخت حق بيمه‌اش مشاركت كند. كاظم ميكائيلي، سرپرست دفتر بيمه‌هاي سلامت وزارت كار و رفاه اجتماعي هم در اظهارنظري مشابه اعلام كرد كه با انجام آزمون وسع و براساس پايگاه داده‌هايي كه در اختيار وزارت رفاه است، بيمه رايگان نزديك به 1/5 ميليون نفر قطع شود.
پرداخت حق بيمه توسط صاحبان بيمه سلامت همگاني براساس آزمون وسع و پس از بررسي وضعيت مالي افراد از نيمه دوم سال 96 انجام خواهد شد. كاظم ميكائيلي ادامه داد: بر اين اساس افراد يا از پرداخت حق بيمه معاف مي‌شوند يا بر مبناي وسعي كه دارند از يك تا 100درصد حق بيمه را پرداخت مي‌كنند.
وي درباره اينكه آزمون وسع براساس چه ملاك‌هايي انجام مي‌شود؟ افزود: براساس فرمول‌هاي رياضي و اقتصادي و با همكاري دستگاه‌هاي مختلف و همچنين براساس داده‌هاي مركز آمار ايران و سازمان هدفمندي يارانه‌ها انجام مي‌گيرد. علاوه بر اين، وزارت رفاه با توجه به تجربه‌اي كه در حوزه شناسايي افراد برخوردار در حوزه يارانه‌ها دارد و در اختيار داشتن پايگاه داده‌اي از افراد نيازمند، در اين زمينه تصميم‌گيري مي‌كند. اين امر شامل موارد مختلفي ازجمله دارايي‌هاي ملكي افراد، حقوق دريافتي، خودرو و سفرهاي خارجي يا وام‌هاي دريافتي مي‌شود كه با ضرايبي به وسع فرد تبديل خواهد شد.
وي درباره رقم حق بيمه كه بايد بيمه‌شدگان پرداخت كنند، اظهار كرد: آيين‌نامه آزمون وسع به دولت ارسال شده و در حال طي مراحل قانوني و بررسي در كميسيون‌هاي مختلف است تا در نهايت مصوب و ابلاغ شود. بر اين اساس درصورتي كه فردي براساس آزمون وسع به پرداخت 100 درصد حق بيمه موظف شود، بايد به ازاي يك سال دريافت دفترچه حدود 400هزار تومان حق بيمه پرداخت كند. در آزمون وسع ممكن است بيمه‌شده‌اي از پرداخت حق بيمه معاف شود يا از 15تا 100درصد حق بيمه‌اش را بپردازد كه حداكثر رقم مشخص‌شده شامل تعداد خيلي كمي از افراد مي‌شود. ميكائيلي افزود: سامانه برخطي در اختيار سازمان بيمه سلامت قرار دارد كه با واردكردن كدملي افراد در زمان تمديد دفترچه بيمه همگاني، وسع فرد و ميزان حق بيمه اعلام مي‌شود.
- آيين نامه آزمون وسع به سازمان برنامه داده شده است
دكتر احمد ميدري، معاون رفاه اجتماعي به همشهري گفت: وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي آيين‌نامه پيشنهادي براي برگزاري آزمون وسع را به سازمان برنامه داده و روش‌هاي برگزاري آزمون در آن مشخص شده است. هم‌اكنون اين آيين‌نامه در سازمان برنامه و بودجه است و هنوز براي دولت ارسال نشده است. تا زماني كه آيين‌نامه به دولت ارسال نشود ما هيچ اقدامي براي گرفتن هزينه از مردم انجام نخواهيم داد و تا‌كنون هيچ اطلاعاتي را به‌طور رسمي به سازمان بيمه سلامت نداده‌ايم تا براساس آن از مردم هزينه‌اي دريافت شود. هم‌اكنون ما منتظر تصويب آيين‌نامه آزمون وسع در دولت هستيم و تمام وظايف خود را تا به اين لحظه انجام داده‌ايم.
- آزمون وسع چيست؟
سرپرست دفتر بيمه‌هاي سلامت وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي، گفت: براساس قانون برنامه ششم توسعه، دولت موظف است در مورد كساني كه بايد براي آنها حق بيمه پرداخت كند، آزمون وسع انجام بدهد و با توجه به پايگاه داده‌اي وزارت رفاه، ميزان توانايي مشاركت افراد در پرداخت حق بيمه را مشخص كند تا براساس آن براي افراد دفترچه صادر شود.