به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (آمریکا)، مونوکسید کربن ناشی از سوخت‌های فسیلی، منابع گرمایشی مانند شومینه و ... است و می‌تواند علائمی از قبیل سردرد، سرگیجه، ضعف، ناراحتی معده، استفراغ، درد قفسه سینه، و سردرگمی را به همراه داشته باشد.
هر کسی در معرض مسمومیت با گاز مونوکسید کربن است با این حال، نوزادان، افراد مسن، افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی مزمن، کم‌خونی یا مشکلات تنفسی در معرض خطر بیشتی هستند. همه ساله بیش از ۴۵۰ نفر از مردم آمریکا دچار مسمومیت با این گاز شده و بیش از ۵۰ هزار نفر تحت مراقبت در اورژانس قرار می‌گیرند.
ارائه این آمارها در حالی است که با انجام اقدامات موثر حفاظتی در فصول سرد می‌توان از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن به طور کامل در امان ماند.
مونواکسید کربن از سوختن ناقص مواد حاوی كربن و تركیب شدن آنها با اكسیژن ایجاد میشود. گاز منوكسیدكربن با هموگلوبین تركیب شده و این مولكول را از بین می‌‌برد، بنابراین، هموگلوبین دیگر نمی‌‌تواند با اكسیژن تركیب شود و بافت‌ها و اعضای بدن دچار كمبود اكسیژن می‌‌شوند. دستگاه‌هایی كه در منزل می‌توانند گاز منوكسید كربن را تولید كنند شامل دستگاه‌های حرارت مركزی، بخاری، آب گرمكن، اجاق ها، گاز آشپزخانه و ... هستند.
نداشتن تهویه مناسب یا بسته شدن دودكش‌ها در این وسایل باعث سوختن ناقص مواد نفتی شده و انسان را در معرض خطر مسمومیت با منوكسیدكربن قرار می‌‌دهد.
*برای كاهش خطر مسمومیت بهتر است نكات زیر را رعایت كنید.
- دودكش‌ها و هواكش‌ها را به صورت مرتب بررسی كنید.
- در فصل سرما همه روزنه‌‌های جریان هوا را در منزل یا محیط کار مسدود نکنید.
- از نصب آبگرمکن در حمام خودداری شود.
- دستگاه‌های حرارتی منزل باید هر سال سرویس و كنترل شوند.
- می‌‌توانید دستگاه‌های اخطار دهنده منوكسید كربن را در منزل نصب كنید.
- هیچ وقت خودرو، موتور سیكلت و وسیله نقلیه خود را در گاراژ با در بسته روشن نكنید.
*در موارد زیر به فكر مسمومیت با گاز منوكسید كربن باشید:
- اگر تمام افراد خانواده یا تمام همكاران شما علایم مشابهی داشتند.
- وقتی شما به جای دیگری بروید آن علایم از بین بروند (به طور مثال هنگامی كه به مسافرت می‌روید سردرد شما از بین می‌‌رود).
- علایم در یك فصل خاص از سال بروز پیدا می‌كنند (به طور مثال شما فقط در فصل زمستان دچار سردرد می‌شوید).
*درمان مسمومیت با منوكسیدكربن
- درمان مسمومیت با این گاز بستگی به شدت مسمومیت داشته و در موارد شدید به اقدامات پیشرفته بیمارستانی نیاز است.
- اولین و مهمترین اقدام برای نجات فردی که دچار مسمومیت با مونوکسید کربن و سایر انواع گازگرفتگی شده، رساندن اکسیژن و هوای تازه به فرد است؛ به همین دلیل به محض مشاهده فردی که دچار گازگرفتگی شده، باید پنجره‌‌ها را باز کرد تا هوای تازه سریعا وارد اتاق شود و در صورت امکان، فرد گازگرفته را به پنجره نزدیک کرد.
- منبع نشت گاز را باید شناسایی و قطع کرد و سریعا با اورژانس تماس گرفت و در این شرایط، به زنان باردار، کودکان و سالمندان زودتر از سایر افراد آسیب دیده کمک شود.
- بلافاصله دستمالی مرطوب جلوی دهان و بینی باید گرفته شود تا اطرافیانی که وضعیت بهتری دارند دچار گازگرفتگی نشوند و تا رسیدن اورژانس هیچ خوراکی یا نوشیدنی به فرد گاز گرفته داده نشود چون به دلیل حالت تهوع احتمال خفگی بیشتر میشود.
*وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي