منظور نه آن چاقی است که تناسب اندام کسی را به هم می‌زند، بلکه می‌خواهیم بدانیم کدام چاقی برای فرد ضرر دارد؟ با این توضیح، شاید اهیمت کار تحقیقاتی‌ای که محققان انگلیسی در دانشگاه منچستر انجام داده و به تازگی آن را منتشر کرده‌اند، بیشتر مشخص شود.
این محققان می‌گویند آن قدر که میزان چربی‌های دور شکم می‌تواند وقوع بیماری‌های قلبی را در فرد پیش‌بینی کند، نسبت وزن به قد نمی‌تواند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، پیشنهاد این محققان، که در ادامه سایر مطالعات قبلی انجام شده در این زمینه است، این بوده که غیر از نمایه رایج برای اندازه‌گیری نسبت وزن به قد، که آن را نمایه توده بدنی یا BMI می‌نامیم، از شاخص‌های معتبرتر و دقیق‌تری استفاده کنیم.
آنها می‌گویند برای این که تشخیص بدهیم چاقی در کدام حالت خطرناک‌تر است، بهتر است از شاخصی به نام نسبت دور مچ به دور باسن استفاده کرد. این شاخص، چنان‌که از نام آن پیداست، حاصل تقسیم دور مچ فرد به دور باسن اوست.
کسانی که نسبت دور مچ به دور باسن بالاتری دارند، اصطلاحا چاقی «گلابی‌شکل» دارند، یعنی هیکل‌شان شبیه یک گلابی می‌شود، در حالی که آنهایی که نسبت دور مچ به دور باسن پایین‌تری دارند، چاقی «سیب‌شکل» دارند، چون هیکل‌شان شبیه یک سیب و گرد می‌شود.
اگر بخواهیم نتایج این مطالعه را خیلی خودمانی بیان کنیم، می‌توانیم بگوییم گلابی خطرناک‌تر از سیب است، چرا که نشان می‌دهد فردی با این هیکل، احتمالا بیشتر از سایر کسانی که وزن مشابه او را داشته‌اند، اما هیکل سیب‌شکل دارند، به بیماری‌های قلبی مبتلا می‌شوند.
در این مطالعه، که از سال 1993 کلید خورده است، بیش از 24 هزار زن و مرد مطالعه شدند. بعد از بررسی‌های اولیه قد، وزن، دور مچ و دور شکم و باسن، این عده برای مدت حداقل 9 سال پیگیری شدند تا میزان بروز بیماری‌های قلبی، در هر گروه از آنها ثبت شود.
در آقایان، داشتن نسبت دور مچ به دور باسن، نشان‌دهنده 55 درصد احتمال بیشتر برای ابتلا به بیماری‌های قلبی بود، در حالی که در زنان، این خطر بسیار بیشتر و چیزی نزدیک به 91 درصد بود.
نتایج این مطالعه در نشریه انجمن بیماری‌های قلب آمریکا منتشر شده است و اولین بار نیست که یک مطالعه، کارآیی نمایه توده بدنی را به عنوان تنها عامل تعیین‌کننده خطر چاقی، زیر سوال می‌برد.
البته نمی‌توان این نمایه را به طور کلی کنار گذاشت، اما محققان توصیه می‌‌کنند همه افراد، از سایر شاخص‌ها هم برای تعیین خطر ابتلا به انواع عوارض ناشی از چاقی استفاده کنند؛ شاخص‌هایی که هر روز، انواع جدیدتر و معتبرتری از آن به محافل پزشکی ارائه می‌شود.
به عنوان مثال، چند ماه پیش، نتایج مطالعه‌ای از محققان کالج سلطنتی لندن منتشر شد که نشان می‌داد برخی لاغری‌های ظاهری، یعنی وضعیت آنهایی که نمایه توده بدنی در حد طبیعی دارند، می‌تواند غلط‌انداز باشد.
این محققان اشاره کردند چربی‌هایی که دور اعضای حیاتی بدن را گرفته‌اند، به مراتب مهم‌تر از کل وزن فرد و نسبت وزن به قد اوست.
این محققان با تصویربرداری‌های دقیقی مانند MRI های پیشرفته، به این نتیجه رسیدند که آنهایی که دور کبد، قلب و شکم‌شان بیشتر چربی دارند، بیشتر از سایرین احتمال دارد دچار بیماری‌های قلبی و سکته شوند؛ حتی اگر نسبت وزن به قد آنها در محدوده طبیعی باشد.