«بیا کف دستت را ببینم؛ آها، این خط دیابته. باید مراقب خودت باشی، ممکنه دیابت بگیری.»
«توی فالت یک سکته می‌بینم و 4 تا آرتروز، اوضاعت چندان مناسب نیست اما توی این هفته یک چیزی سرراهت سبز می‌شه که زندگی‌ات رو از این رو به اون‌رو می‌کنه. فکر کنم یک مجله است.»
«متولد چه ماهی هستی؟ فروردین؟ پس کارت زاره. همه‌اش دنبال بهونه‌ای می‌گردی که از زیر بار ورزش شونه خالی کنی، فال این هفته‌ات یک فشارخون داره و چربی بد بالا.» نه، اشتباه نکرده‌اید، اینها بخشی از ستون فال و فالگیری نشریات زرد نیست که به جای صفحات سلامت چاپ شده باشد، گفت‌وگوهای جادوگران و رمال‌های ماقبل تاریخ یا بومیان جزایر هاگوواگو هم نیست؛ اینها نتایج احتمالی مطالعات دانشمندان آبرودار و کاملا اسم و رسم‌دار عصر حاضر است.
یک خبر خوش برای متولدین این فصل داریم؛ فالشان توپ توپ است؛ توی فالشان ورزش می‌بینیم و تحرک و خوشحالی. اما اگر متولد بهار و تابستان هستید، متاسفیم برایتان که توی فالتان چیزهایی می‌بینیم بس خطرناک؛ بهانه آوردن، تنبلی، بی‌حالی و خانه‌نشینی و خوردن تخمه و چیپس جلوی تلویزیون توی اوقات بیکاری. آخرش هم، بله، چاقی است و عوارض آن؛ دیابت، چربی و فشارخون بالا، ساییدگی و آرتروز مفصل زانو و سکته قلبی و مغزی.
تعجب نکنید؛ هنوز آن‌قدر «زردی» در ما رسوخ نکرده که در این صفحات «فال» چاپ کنیم. اینها نتایج مطالعات محققان دانشگاه بریستول انگلستان است که به زبان خودمانی و فال و فالگیری ترجمه‌شان کرده‌ایم. این محققان، بعد از بررسی‌های گسترده‌ای - که خودشان آن را کاملا علمی می‌دانند - به این نتیجه رسیده‌اند که متولدین نیمه دوم سال - یعنی فصل‌های پاییز و زمستان - پرتحرک‌تر از بچه‌های متولد نیمه اول سال هستند.
متولد زمستانی؟ فالت خوب است
این مطالعه را پایگاه اینترنتی گاردین به این ترتیب گزارش کرده که بچه‌های فروردین، اردیبهشت و خرداد از بقیه بچه‌ها تنبل‌ترند. متولدین ماه‌های اول تابستان کمی پرتحرک‌ترند اما بیشترین میزان تحرک و در‌نتیجه کمترین میزان چاقی و اضافه‌وزن در بچه‌هایی است که در نیمه دوم سال به دنیا آمده‌اند؛ البته تفاوت‌ها آنچنان زیاد نبوده که جای نگرانی داشته باشد، متولدین تابستان 5/4درصد بیشتر از متولدین بهار ورزش و فعالیت دارند و نیمه دومی‌ها هم 9درصد بیشتر.
اینکه علت اصلی این اختلاف چه می‌تواند باشد، هنوز برای محققان جای سؤال است. بعضی از آنها، به مطالعاتی استناد می‌کنند -که نشان می‌دهد متولدین نیمه دوم سال که با همکلاسی‌های نیمه‌اولی‌شان مدرسه می‌روند- از لحاظ تحصیلی بیشتر مشکل دارند.
آنها می‌گویند این اختلاف در پیشرفت تحصیلی می‌تواند در جثه این بچه‌ها هم وجود داشته باشد. احتمالا رشد این بچه‌ها کمی عقب‌تر از بقیه همکلاسی‌هایشان است و همین باعث می‌شود که آنها برای به‌دست آوردن حق و حقوق خود در مدرسه بیشتر تلاش کنند و فعال‌تر باشند.
آدمی هم که از بچگی اهل ورجه وورجه و جست‌وخیز باشد، عادتش می‌شود که بیشتر به فعالیت‌های پرتحرک‌تر، تفریحات پرجنب‌وجوش‌تر و خلاصه سوزاندن کالری بیشتر بپردازد و نتیجه نهایی‌اش هم می‌شود وزن طبیعی و متعادل! درست عکس این اتفاق، برای نیمه‌اولی‌ها می‌افتد؛ یعنی عادت به یک‌جا نشستن و بی‌حرکت بودن، آنها را تنبل بار می‌آورد و ورزش را در زندگی آنها به حاشیه می‌برد.
به گفته این محققان، نتایج مطالعات اینچنینی می‌تواند به مربیان مدارس برای برنامه‌ریزی دقیق‌تر و اختصاصی‌تر برای بچه‌هایی با توان تحصیلی و ورزشی متفاوت یاری کند. جزئیات بیشتر این مطالعه در نشریه «پزشکی بریتانیا» چاپ شده است.
متولد بهاری؟ افسرده نشوی!
اما رابطه بین ماه تولد شما و سلامت و بیماری‌تان، به همین‌جا محدود نمی‌شود. یک مطالعه - که چند ماه پیش نتایج آن منتشر شد- نشان می‌دهد احتمال خودکشی در متولدین بهار اندکی بیشتر از سایرین است.
در این مطالعه مفصل - که با همکاری چند مرکز تحقیقاتی در انگلستان، شامل کالج سلطنتی لندن و دانشگاه لیورپول انجام شده بود- سعی شده بود رابطه فراوانی بیماری‌های مختلف روانی و نیز میزان خودکشی را با ماه تولد افراد به‌دست آورند که به نظر می‌رسد این رابطه - البته فعلا در حد یک پیشنهاد - معنی‌دار باشد.
نتایج این مطالعه به این ترتیب بود که میزان اختلالات خلقی مانند افسردگی و افسردگی-شیدایی دوقطبی و نیز اعتیاد به الکل، در متولدین بهار بیشتر است. همچنین خودکشی در بین آنها 17درصد بیشتر از متولدین سایر ماه‌هاست (کارشناسان معتقدند 10درصد تمام خودکشی‌ها، ناشی از اختلالات روانپزشکی قابل‌درمان است).
در حالی که اختلالاتی مانند اسکیزوفرنی، آلزایمر، نارکولپسی (اختلال خواب) و صرع، در متولدین ماه دسامبر (آذرماه) بیشتر است. نتایج این مطالعه در نشریه «روانپزشکی بریتانیا» - شماره ماه مه 2006 - چاپ شده و در آن زمان هم توجه محافل علمی را به خود جلب کرده بود. به گفته محققانی که در مورد این مطالعه اظهارنظر کرده‌اند، علت این تفاوت در میزان شیوع بیماری‌ها احتمالا به تاثیر عوامل بیولوژیک -هم در دوران جنینی و هم در دوران نوزادی و شیرخوارگی- برمی‌گردد که باید تحقیقات بعدی آن را روشن کند.
البته نتایج این تحقیقات به این معنی نیست که کسانی که متولد بهارند، انگیزه لازم برای خودکشی را پیدا کنند و بروند سراغ اقدام به این کار. این تنها می‌تواند یک هشدار باشد چون افسردگی و اختلالات اضطرابی می‌تواند خودش را به شکل علائم جسمی نشان دهد و به این ترتیب هم بیمار و هم پزشک را در تشخیص بیماری اصلی، گمراه کند. شاید این نتایج، بتواند سرنخی به پزشکان بدهد که به تشخیص‌های روانپزشکی بیشتر توجه کرده و درمان بیمار را به این سمت خاص هدایت کنند.
در پیشانی‌ات مریضی می‌بینم
یک مطالعه دیگر نشان داده است بچه‌هایی که نطفه آنها در فصل بهار بسته می‌شود - یعنی آنهایی که در نیمه دوم سال و بیشتر در زمستان به دنیا می‌‌آیند - بیشتر بیمار می‌شوند؛ از سرماخوردگی گرفته تا بیماری‌های مزمن. این افراد بیشتر، زودتر و منظم‌تر باید برای مراقبت‌ها و آزمایش‌ها و چکاپ‌ها به پزشک مراجعه کنند و علائم هشدار را جدی‌تر بگیرند؛ اینکه علت چیست، باز هم نامشخص است.
بعضی از کارشناسان می‌گویند احتمالا گرده‌های گیاهان، سموم دفع آفات نباتی و سایر عوامل محیطی که در بهار بیشتر است، می‌تواند روی مادر باردار و به تبع آن جنینی که در رحم دارد، تاثیر بگذارد و موجب کم شدن دفاع طبیعی بدن کودکی شود که قرار است بعدا به دنیا بیاید.
قبول کردن این نتایج شاید باعث شود که زوج‌های جوان برای بچه‌دار شدن -علاوه بر برنامه‌ریزی‌های کاری خودشان - به ماهی هم که بچه به دنیا می‌آید توجه نشان بدهند چرا که این مطالعات توانسته‌اند رابطه‌ای را - هرچند هنوز اثبات‌نشده - بین ماه تولد بچه و سلامت عمومی او نشان دهند.
معاینه به اضافه کف‌بینی
اگر بتوان به نتایج به دست آمده در این مطالعات اعتماد کرد، شاید بتوان از بروز بسیاری از مشکلات در سلامت جسم و روان آدم‌ها، خیلی راحت پیشگیری کرد؛ آن هم با استفاده از روش آسان و بی‌هزینه‌ای مثل اینکه بپرسیم: «متولد چه ماهی هستی؟». این مطالعات نشان‌دهنده رابطه بین بیماری‌های رفتاری - از خودکشی گرفته تا چاقی و ورزش نکردن - با ماه تولد افراد است. اگر بتوان شواهد بیشتری برای وجود این رابطه فراهم کرد، می‌توان برنامه‌های تشخیصی و نیز پیشگیرانه را خیلی زودتر شروع کرد و شاید بتوان نتایج بهتری نیز از اقدامات درمانی گرفت.
هفته نامه همشهری خانواده- 28 آذر