به گزارش ایسنا، به نقل از بلومبرگ، شب گذشته که دونالد ترامپ - رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا - در سخنرانی خود، خروج این کشور از توافق هستهای موسوم به برجام را اعلام کرد، بسیاری از رسانه ها از احتمال به تعلیق در آمدن قراردادهای تجاری اروپا و برخی کشورهای دیگر با ایران از جمله قراردادهایی که با غول های هواپیماسازی ایرباس و بوئینگ به امضا رسیده بود، خبر دادند.
ترامپ علاوه بر اعلام خروج از معاهده برجام، گفت که تحریمهای اقتصادی با شدت بسیار بیشتری به ایران باز خواهند گشت که این تحریمها صادرات نفت و خرید تجهیزات نفتی و قراردادهای خرید هواپیماهای مسافربری و غیرنظامی را نشانه گرفته است.
ترامپ که همواره توافقنامه هستهای ایران را برای آمریکا مایه تاسف میدانست، حالا به سنگاندازیهای مداومش مهر تایید زد و به ادامه توافق هستهای با ایران خاتمه داد.
شرکت اروپایی ایرباس و بوئینگ آمریکا در مجموع قراردادهایی را به ارزش ۴۰ میلیارد دلار با شرکت هواپیمایی ایران ایر و آسمان به امضا رسانده بودند و قرار بود هرکدام به ترتیب ۱۰۰ و ۸۰ فروند هواپیما را به ایران تحویل دهند.
استیون منوچین - وزیر خزانه داری ایالات متحده آمریکا - دقایقی بعد از سخنرانی ترامپ اعلام کرد که پس از بازگشت تحریمهای اقتصادی علیه ایران، مجوز فروش هواپیماهای بوئینگ و ایرباس به ایران لغو خواهد شد و این شرکتها نیز تنها چندماه فرصت دارند تا به این همکاریها پایان دهند.
احتمال لغو قرارداد خرید هواپیماهای جدید و به روز از سوی بزرگترین غولهای هواپیماسازی برای ناوگان هواپیمایی و حمل و نقل هوایی ایران میتواند خبر ناخوشایندی محسوب شود؛ چراکه در صورت تحویل این هواپیماهای جدید، ایرلاینهای ایران می توانستند با افزایش خدمات و مسافران بینالمللی خود، علاوه بر افزایش درآمد و امنیت پروازی خود، به هاب منطقه خاورمیانه تبدیل شده و با ایرلاینهای کشورهای حوزه خلیج فارس همچون امارات و قطر که هماکنون گوی رقابت را از ایران ربودهاند، به رقابت بپردازد.
به گفته بسیاری از تحلیلگران، خروج آمریکا از برجام موجب ضرر مالی ۴۰ میلیارد دلاری به این شرکتهای هواپیماسازی خواهد شد.
گوردون جاندرو - معاون مدیرعامل بوئینگ - در بیانیهای در واکنش به خبر خروج ترامپ از برجام گفت: ما در اقدامات بعدی، با دولت آمریکا در این خصوص مشورت خواهیم کرد چرا که باید از سیاستهای کشور خود، ایالات متحده، پیروی کنیم.
ایرباس نیز در بیانیهای اعلام کرده که تصمیمگیری ما درباره لغو قراردادمان با ایران، قطعا زمان میبرد.
ایران ایر پس از برجام ۱۰۰ فروند هواپیمای ایرباس و ۲۰ فروند هواپیمای توربوپراپ ATR را سفارش داده بود که تاکنون سه فروند ایرباس و هشت فروند ATR را تحویل گرفته است.
شرکتهای اروپایی به دلیل اینکه شماری از قطعات هواپیماهای تولیدی آنها در آمریکا تولید میشود، به مجوز صادرات واشنگتن برای تکمیل قراردادهایشان نیاز دارند. تا قبل از اعلام خروج آمریکا از برجام، برخی از مجوزهای لازم برای تحویل هواپیماهای ایرباس به ایران از سوی واشنگتن داده شده بود اما حالا با خروج این کشور از برجام معلوم نیست دقیقا چه بر سر سرنوشت قراردادهای خرید هواپیما میآید.